De terugkeer van de basisbeurs is weer een stapje dichterbij, nu onderwijsminister Robbert Dijkgraaf een reeks schriftelijke vragen van de Eerste Kamer heeft beantwoord.
Als de Tweede Kamer heeft ingestemd met een wetsvoorstel, is het de beurt aan de senatoren in de Eerste Kamer. Ook zij moeten dan nog akkoord gaan. Zo gaat het dus ook met het wetsvoorstel voor de terugkeer van de basisbeurs.
Het is een formaliteit, want in de Tweede Kamer is dat wetsvoorstel unaniem aangenomen. Natuurlijk zouden met name de oppositiepartijen graag aan het wetsvoorstel sleutelen, maar uiteindelijk heeft geen enkele partij tegengestemd.
Debat nodig?
Dus waar gaat de Eerste Kamer nog over praten? Er leefden onder de senatoren zelfs twijfels of er nog wel een debat nodig was. De PVV opperde dat het wetsvoorstel een hamerstuk kon zijn; dan wordt er niet meer over gesproken en gaat de Eerste Kamer gewoon akkoord.
Maar de senatoren wilden sowieso nog schriftelijke vragen stellen. Of er daarna nog een debat nodig zou zijn? GroenLinks wilde dat laten afhangen van Dijkgraafs antwoorden, terwijl de SP voorspelde dat er heus wel “behoefte” aan zou zijn. Het ministerie van OCW heeft de vragen in hoog tempo beantwoord.
Soms was dat niet zo moeilijk. De VVD wilde bijvoorbeeld weten of studenten bij DUO ook geld kunnen lenen voor zaken “die geen verband houden met de studie”. Dat kan, luidt het antwoord. Het is tenslotte niet uitvoerbaar om te controleren waar studenten hun geld aan besteden, laat staan om daarop te handhaven.
Compensatie
Andere vragen gingen bijvoorbeeld over de “schamele compensatie”(SP) voor studenten van het leenstelsel, die naast de basisbeurs grijpen. De argumenten zijn al vaak gewisseld en Dijkgraaf blijft bij zijn standpunt: het is misschien “wrang” dat sommige studenten de basisbeurs zijn misgelopen, maar dat is destijds door een politieke meerderheid zo besloten en dat kun je niet meer terugdraaien. Er is een bedrag van een miljard euro uitgetrokken voor een tegemoetkoming, en daar blijft het bij. De financiële middelen zijn nu eenmaal beperkt “en dus moeten er keuzes gemaakt worden”.
Of de basisbeurs genoeg is om van rond te komen? Nee, en dat was ook nooit de bedoeling. De kosten van studie en levensonderhoud worden verdeeld over de student, diens ouders en de overheid. De terugkeer van de basisbeurs past die verdeling gewoon een beetje aan.
Zo komt er in de antwoorden van alles voorbij: de hogere rente op studieschulden, de gevolgen voor de maximale hypotheek, de boetes voor studenten die hun ov-kaart vergeten stop te zetten, de voorlichting van DUO enzovoorts.
Kans nihil
Maar Dijkgraaf hoeft niet bang te zijn dat de Eerste Kamer opeens dwars gaat liggen. De kans dat het wetsvoorstel alsnog strandt, is nihil.