Van vriendschappen is bekend dat ze een positieve uitwerking hebben op zowel de fysieke als mentale gezondheid van de mens. Toch is er volgens VU-opleidingsdirecteur sociologie Erik van Ingen nog weinig onderzoek gedaan naar de totstandkoming van vriendschappen. “Dat onderzoek is er wel voor daten. Een partnerrelatie is ook makkelijker te onderzoeken omdat het er maar één is. Vriendschap kan soms een heel ruim begrip zijn.”
Er is wel meteen geruststellend nieuws: als je dit artikel als student leest, ben je zonder iets te doen al goed op weg om nieuwe vrienden te maken. Volgens socioloog Beate Völker is de studietijd daar het uitgelezen moment voor. “In deze periode worden de kaarten opnieuw geschud. Tien jaar later zal je leven er een stuk meer gesetteld uitzien met werkverplichtingen, partners en schoonfamilie. Tijdens je studie heb je alle tijd om te ontdekken wat je wilt en met wie je dat wilt delen – en dat allemaal met honderden anderen die tegelijkertijd openstaan voor vriendschappen.”
Ook Van Ingen beaamt dit: “De context van een universiteit is gunstig voor het opbouwen van een hechte band. Je hebt meteen al een hoop overeenkomsten: leeftijd, opleidingsniveau, interesses.” Mensen zijn dan ook geneigd op zoek te gaan naar vrienden die op hen lijken, zegt Völker. “Daarmee bevestig je iets in jezelf.”
Open het gesprek
Maar waar begin je? Het is voor iedereen in meer of mindere mate spannend om nieuwe mensen aan te spreken. “Als je het ongemakkelijk vindt of verlegen bent, is het goed om dat te benoemen”, zegt Völker. “Als je doet alsof dat niet zo is, kom je misschien een beetje raar over. De ander is meestal ook zenuwachtig, dan kun je best zeggen: Ik vind het even spannend, maar zullen we een keer koffie drinken?”
Stap eens op iemand af die niet op jou lijkt
Hoewel we vaak al dan niet bewust op zoek gaan naar vrienden die op ons lijken, zou Völker adviseren om eens wat verder en breder te kijken. “Naar iets wat je grappig vindt in iemand, waar je inspiratie van kunt krijgen. In een goede vriendschap leer je dingen van elkaar, verrijk je elkaars leven. Voor iemand die moeilijk keuzes maakt, kan het juist plezierig zijn met iemand om te gaan die hen daar uittrekt. Of dat je elkaar uitdaagt op politiek gebied, of het hebt over waar je je kleren koopt, of je vlees eet of niet.”
Word lid van een vereniging
Naast de schoolbanken zijn verenigingen bewezen voedingsbodems voor vriendschappen. Buiten de algemene studentenverenigingen – en er zijn er zat waar je geen sperma-emmer wordt genoemd – heeft de VU ook eigen clubs waar je je heil kunt zoeken. VUnited ontfermt zich voornamelijk over internationale studenten, bij NewConnective buigen leden zich over levensbeschouwingsvragen, Life is better in 3D organiseert gamenights, uitjes naar het buitenland en dagtrips, en er zijn – naast de reguliere studieverenigingen – ook groepen als Family of Academic Minds (FAM): voornamelijk voor eerstegeneratiestudenten, VU Pride voor de LHBTQIA+-gemeenschap en de Islamitische Studentenvereniging ISA.
Aan internationale studenten zou Völker het advies geven vooral ook naar evenementen te gaan die niet specifiek voor internationale studenten zijn georganiseerd. Van Ingen: “Tussen hen klikt het vaak wat sneller dan met Nederlandse studenten. We denken dat wij makkelijk in de omgang zijn, maar buitenlandse studenten vinden het vaak lastig om ertussen te komen.” Volgens Völker is die toenadering zoeken vooral een kwestie van uit je comfortzone komen. “Iedereen is hier handig met talen, dus dat hoeft geen belemmering te zijn.”
Ga de deur uit
Om vrienden te maken zul je toch echt af en toe je gezicht moeten laten zien. Van Ingen: “Soms is het al genoeg om vrienden te worden als je dezelfde mensen regelmatig tegenkomt. Bij gedwongen interactie ga je toch op een gegeven moment over andere dingen praten en kom je er snel achter of het klikt. Maar je moet jezelf wel durven blootstellen. Als je je werk doet en snel weg bent, zal er niet veel gebeuren.”
En: misschien een pijnlijk advies tijdens een nijpende wooncrisis, maar om vrienden te maken is het – zeker als je nog niet in de stad van je universiteit woont – aan te raden uit huis te gaan. Zo ontmoet je huisgenoten en hun vrienden; het is makkelijker om spontaan ergens heen te gaan zonder de laatste trein terug te hoeven pakken. Van Ingen: “Steeds meer studenten blijven bij hun ouders wonen. Maar als je niet verhuist, blijft je sociale netwerk hangen op de plek waar je vandaan komt, nieuwe connecties doe je zo minder snel op.”
Niet te gretig zijn
Nieuwe mensen ontmoeten kan overweldigend zijn, maar weersta de verleiding een draaiboek op te stellen van hoe je een gesprek met een vreemde voert. Van Ingen: “Als je de focus legt op het maken van vrienden, kan dat krampachtig overkomen. Bij iets als een introductieweek is de sociale interactie vaak juist een bijeffect van een andere activiteit.”
“Eigenlijk lijkt vrienden maken best wel op daten”, aldus Völker. “Je wilt leuk en interessant gevonden worden, niet door de mand vallen.” In dat proces is het volgens Völker belangrijk om niet te gretig te zijn. “Uiteindelijk zoek je verdieping in een vriendschap en het is goed om dat af te tasten, maar je kunt in een eerste gesprek beter niet meteen over je drugsverslaafde ex gaan vertellen. Kijk eerst hoe het klikt, bouw het langzaam op. En geniet ook gewoon van het ontdekken wat je leuk vindt.”
Zoek ook via Bumble
Zijn groepen te intimiderend, gaat smalltalk te snel of wil je gewoon iemand op korte termijn vinden om ergens mee naartoe te nemen, dan kan Bumble uitkomst bieden. Die is voornamelijk bekend als datingapp, maar heeft ook een business- en vriendenfunctie. Ook hier maak je een profiel waar je je foto’s, hobby’s, favoriete nummers en sterrenbeeld deelt, maar in plaats van eindeloos swipen langs onderbelichte spiegelselfies en slechte openingszinnen kun je hier rondvissen in een pool van mensen die net als jij op zoek zijn naar platonisch gezelschap.
Je kunt kiezen uit een aantal opties van wat je zoekt: iemand om mee te gamen, een spotter voor tijdens het gewichtheffen, een speeldate voor de kinderen of hulp bij shots wegwerken in de kroeg. Zo zoekt X (favoriete karaokenummer My Heart Will Go On, fervent pilatesfan) iemand om mee naar de markt te gaan op zondagochtend. En wil Y een kaasplank met je delen terwijl jullie ‘slechte reality-tv’ kijken. O ja, en morgen zwemmen.
Van Ingen deed onderzoek naar de invloed van sociale media op vriendschappen en concludeerde dat het online domein een prima opstapje kan bieden. “Zeker als je wat minder outgoing bent. Het voelt veilig als je al weet dat je dingen gemeen hebt voordat je afspreekt.” Nog een voordeel van vrienden zoeken via een app: als het niet werkt, hoef je die persoon daarna niet steeds weer tegen te komen. Maar, zo zag Van Ingen ook in zijn onderzoek: het groeien van een vriendschap gebeurt het best offline. Op een gegeven moment moet je je mobiel dus wegleggen.
Volg je gevoel
Als we het hebben over het sluiten van vriendschappen, hoort bij die zoektocht soms ook de conclusie dat iets niet werkt. Zeker aan het begin van een studie kan het verleidelijk zijn je uit angst voor eenzaamheid vast te klampen aan de eerste de beste persoon. Völker: “Je vastbijten in iemand is nooit goed. Laat je steeds leiden door hoe het voelt, wat beide partijen willen.”