Met voormalige VU-collega’s heeft ze nog slechts sporadisch contact, al lopen er nog wat lijntjes via haar man, die meer dan twintig jaar secretaris van het college van decanen is geweest. Aan de VU heeft Kitty Jong de kneepjes van het vak geleerd, zegt ze. Maar let wel: niet alleen als secretaris van de ondernemingsraad (OR) maar ook als secretaresse van het college van bestuur, en van de raad van toezicht. Daar heeft ze gezien hoe bestuurders tegen werknemers aankijken.
‘Ik weet nog, die collegevoorzitter die een prestigezaak maakte van iets minuscuuls’
“Oud-rector Taede Sminia had zijn deur altijd open staan. Ook als je geen afspraak had kon je zo binnenlopen. Hij nam mensen heel serieus, maar ik heb ook collegeleden meegemaakt die in een eigen bubbel leefden. Ik weet nog, tijdens een kleine reorganisatie bij Marketing en Communicatie, dat de OR frontaal botste met de collegevoorzitter, die een prestigezaak maakte van iets minuscuuls. Typisch een bestuurder die het moeilijk vond om zijn ongelijk toe te geven.”
Zie je de problemen van universiteitsmedewerkers ook terug in andere sectoren?
“Werkdruk, zeggenschap, waardering; dat speelt overal. Ook in de metaalsector of in de distributiecentra willen werknemers gewaardeerd worden, meepraten en goed opgevangen worden als ze uitvallen of hun werk kwijtraken. Wel voer je als vakbond op een andere manier actie. In de metaal gaat de zaak eerder plat dan op een universiteit. In het onderwijs heb je te maken met studenten, voor wie bestuurders en docenten zich verantwoordelijk voelen.”
In de Volkskrant werd je afgeschilderd als een actievoerder pur sang die wars is van sociale akkoorden met baas en kabinet. Klopt dat?
“Ik zie inderdaad geen heil in een handtekening zetten onder langlopende sociale akkoorden. Tuur Elzinga [de andere kandidaat, red.] kan wel zeggen dat werknemers dan niets hoeven in te leveren, maar dat klopt niet. Je geeft altijd toe.”
‘Na veertig jaar neoliberaal beleid is de bodem bereikt’
En dat doe je liever niet? Het lijkt me inherent aan polderen.
“Na veertig jaar neoliberaal beleid is de bodem bereikt van wat we kunnen inleveren. De arbeidsmarkt is al buitenproportioneel flexibel, van het VU-personeel had in 2015 meer dan 40 procent een flexibel contract. Krankzinnig. In andere sectoren kent de fantasie van werkgevers ook al geen grenzen over de inrichting van contracten. Nulurencontracten, payroll-constructies, schijncontracten. En wat er bij de omroep allemaal wordt verzonnen, kan ik niet eens navertellen, zo ingewikkeld is het. Het is allemaal bedoeld om de risico’s bij de werknemers te leggen. Dus ja, wat valt er dan nog in te leveren?”
Dat klinkt alsof je bij winst gelijk met de vuist op tafel gaat slaan
“Absoluut. Met mij krijg je een voorzitter die niet met zich laat sollen. Werkgeversorganisatie VNO/NCW kwam dinsdag met het voorstel om het minimumloon te verhogen. Prachtig, maar als je achter de komma kijkt, dan zie je dat alle andere treden van het ‘loongebouw’ niet meestijgen. Ook is er waarschijnlijk geen koppeling met de AOW en de bijstand. Ik koop niets voor goede intenties.”
‘Ik heb concrete ideeën over hoe je een vakbond verjongt’
Nog meer redenen waarom FNV-leden op Kitty Jong moeten stemmen?
“Jazeker, anders dan Elzinga heb ik concrete ideeën over hoe je een vakbond verjongt. Ik wil meer samenwerken met studentenpartijen en laten zien wat de FNV voor jongeren kan betekenen. Op het vlak van studieleningen bijvoorbeeld, maar ook van het klimaat. We gaan als vakbond geen ijsbeer redden, maar we kunnen wel laten zien hoe de klimaatverandering leidt tot een energietransitie die gevolgen heeft voor de arbeidsmarkt, voor werk en inkomen. Deze vernieuwingsagenda heeft voor mij topprioriteit. Op dit moment is 10 procent van de leden onder de 35.”
Hoe lastig is het om campagne te voeren in coronatijd?
“Frustrerend. Ik hou ervan om met leden te praten, in discussie te gaan, maar nu ben je beperkt tot social media, waar we zelfgemaakte filmpjes op posten. We hebben een miljoen leden en 80.000 van hen hebben al een stem uitgebracht, maar je hebt geen idee hoe je ervoor staat. Je kunt niemand in de ogen kijken. Nog vier weken in onzekerheid en dan, op woensdagochtend 10 maart, is er een nieuwe voorzitter. Met onmiddellijke ingang. Je hoort en je bent het.”