Lisa Nussy (26), masterstudent culture, organization & management, houdt Amnesty International een spiegel voor. ‘In Nederland moeten we meer historisch besef krijgen van ons koloniale verleden.’
Waarom zit je bij de ledenraad van Amnesty International?
“Ik ben begonnen met mijn vrijwilligerswerk voor Amnesty nadat ik terugkwam van een uitwisseling in Istanbul. Daar waren toen heftige protesten tegen het repressieve beleid van president Erdogan. Tegen de demonstranten werden waterkanonnen en traangas ingezet. Dat vond ik zo oneerlijk, wat kun je daartegen doen? Als kind al had ik een sterk gevoel voor rechtvaardigheid. Al snel ging ik collecteren en brieven schrijven om op te komen voor mensen die onterecht gevangen zitten.”
Waar komt die woede over onrecht vandaan?
“Het begon ermee dat mijn broer overal alleen heen kon, maar hij altijd met mij mee moest fietsen om me te beschermen. Sowieso dat je als meisje altijd over je veiligheid na moet denken. En als andere meisjes hun mond opendeden, vond men ze bazig. Als feminist hoor je vaak dat het in Nederland perfect geregeld is, maar we hebben nog nooit een vrouwelijke minister-president gehad.”
Was je altijd zo strijdvaardig?
“Ik ben in Castricum opgegroeid, dat is echt een wit dorp. Ik heb een witte moeder en een Javaans-Molukse vader. Dus ik paste me automatisch aan mijn omgeving aan. Toen ik klein was, sprak mijn vader wel Maleis met mij, maar daar is hij mee gestopt. Ik voelde me Nederlands en zette me af tegen mijn afkomst. Dat was een soort overlevingsmechanisme.
“Pas toen ik naar Amsterdam kwam, ging de wereld voor mij open. Het zien van andere mensen met kleur heeft effect, je voelt je niet altijd een minderheid. De VU is ook heel divers, dat helpt. En het boek Witte onschuld van hoogleraar Gloria Wekker opende mijn ogen. Zij legt uit dat 400 jaar kolonisatie nog steeds veel invloed op onze cultuur heeft.”
Wat merk je daar zelf van?
“Ik heb me verdiept in de koloniale geschiedenis van Indonesië en de gebieden die daarbij horen. Je ziet in de Indische gemeenschap in Nederland nog steeds de koloniale houding. In Nederlands-Indië had je vroeger drie rangen: de witte Nederlanders, de inheemse bevolking en de Indische mensen die van beide afkomsten waren. Die groep was wettelijk niet wit, maar door zich zo wit mogelijk te gedragen kon zij wel een grotere rol krijgen. Als je kijkt naar extreemrechts in Nederland, zie je dat veel mensen, zoals Theodor Holman, Annabel Nanninga, Geert Wilders en Thierry Baudet, een Indische afkomst hebben. Dat is geen toeval. Als groep vinden wij Indische Nederlanders dat buitenlanders zich zoveel mogelijk moeten aanpassen. Net zoals ik vroeger in Castricum deed.”
Heeft dat ook invloed op je werk voor Amnesty?
“Zeker, we moeten Amnesty een spiegel voorhouden. We moeten niet alleen naar mensenrechten in het buitenland kijken, maar ook in Nederland. Onze achterban is wit, hoogopgeleid en van middelbare leeftijd. Ik wil vanuit de ledenraad Amnesty dekoloniseren. Er is al veel aandacht voor bijvoorbeeld etnisch profileren en vluchtelingen in Nederland. Maar ngo’s moeten wat minder met het vingertje naar andere landen wijzen. Gelukkig komt daar al verandering in.”
Wat heeft Amnesty in hemelsnaam met kolonisatie te maken?
“Amnesty International Nederland houdt zich ook bezig met mensenrechtenschendingen in Indonesië, wat ik goed vind. Tegelijkertijd moeten we in Nederland meer historisch besef krijgen van het koloniale verleden en wat we zelf hebben aangericht in Indonesië. Er zijn nog steeds veel pijnlijke dingen uit het verleden waarvan Nederlanders te weinig kennis hebben. Zoals de behandeling van de Molukkers. Mannen als mijn opa zijn als stront behandeld. Ze hebben als KNIL-soldaten voor Nederland gevochten met de belofte dat de Molukken vrij zou worden. Terwijl de Nederlandse regering toen al wist dat ze dat niet waar kon maken.”