Onafhankelijke journalistiek over de Vrije Universiteit Amsterdam | Sinds 1953
30 december 2024

Studentenleven
& Maatschappij

‘Het zou niet alleen over mijn rolstoel moeten gaan’

Julia van der Sprong won afgelopen zomer paralympisch goud voor het Nederlandse vrouwenteam van rolstoelbasketbal. Wat ging daaraan vooraf?

“Mensen denken dat sporters in een rolstoel niet kunnen sporten, of dat het niet aantrekkelijk zal zijn om te zien”, zegt topsporter en masterstudent marketing Julia van der Sprong (25). Die vooroordelen ontstaan volgens haar vooral uit onwetendheid. “Als ze eenmaal een wedstrijd hebben gezien, zijn ze vaak verbaasd over hoe leuk het is, en gaan ze ons toch volgen.”   

Toen Van der Sprong bijna tien jaar geleden in het ziekenhuis belandde met beenklachten, appte ze haar hockeycoach in eerste instantie nog dat ze er de week daarop weer zou zijn. Ook toen het een ontsteking aan het ruggenmerg bleek, werd niet meteen in rampscenario’s gedacht. Twee weken later bleek dat de klachten blijvend zouden zijn. “Toen zei ik: dan doe ik maar mee aan de Paralympische Spelen. Een beetje als grap, ik had nooit gedacht dat het echt zou gebeuren.”  

Want hoewel de revalidatie van vier maanden relatief voorspoedig verliep – ze kon uiteindelijk kleine stukjes lopen – zou ze niet meer kunnen hockeyen en schaatsen op het niveau dat ze deed. Na het verwerken van dat nieuws ging ze al snel vooruitkijken. In het revalidatiecentrum probeerde ze al weer te sporten tijdens verschillende clinics. Daar werd haar geadviseerd naar de talentendag in Papendal te gaan.  

Eén keer per jaar organiseert het sportcentrum een dag voor kinderen met een handicap om verschillende sporten uit te proberen. “Er lopen daar allemaal jeugdbondscoaches rond. Als zij iets in je zien, helpen ze je verder. Door mijn hockeyervaring had ik balgevoel en een bepaald spelinzicht, en ik wilde in ieder geval weer een teamsport doen. Rolstoelhockey is geen sport op de Paralympische Spelen, dus zo kwam ik uit op rolstoelbasketbal.” 

Skeeleren achter de rollator  

Na de Paralympische Spelen in Rio van 2016, werd ze gebeld door de bondscoach of ze mee wilde naar Japan voor de nieuwe paralympische cyclus. “En zo stapte ik met allemaal onbekende meiden in het vliegtuig.” Dat voelde niet lang onwennig, een van hen is inmiddels een van haar beste vriendinnen. “Het is een heel leuke groep – je merkt dat dat helpt op het veld. Het is ook echt een mix tussen jong en oud. Wij jonkies leren veel van de oudere spelers – en zij weer van de jonkies, we houden ze een beetje jong.” 

Wel baalt ze soms nog dat ze niet meer kan schaatsen, “zeker in de winter, als er ijs ligt.” Ze heeft nog achter een rollator geprobeerd te skeeleren, maar dat gaat eigenlijk niet meer. Het gevoel is ze kwijt.  

Puntensysteem  

Van der Sprong ging in 2021 ook al naar de Spelen in Tokio, maar toen zat er geen publiek. Deze keer kwamen veel vrienden en familie kijken. “Ik heb nog nooit voor zoveel mensen gespeeld.” Na het eerste kwart stonden ze nog op acht punten achterstand, maar uiteindelijk wonnen ze van de VS met 63-49.  

Binnen het rolstoelbasketbal krijgen spelers een bepaald aantal punten toegekend, op basis van hoe zwaar hun beperking is. In totaal mag een team uit 14 punten bestaan, zodat teams ongeveer gelijk zijn aan elkaar. “Iemand met een dwarslaesie tot zijn middel heeft een hoge rugleuning en kan minder goed zijn romp bewegen – die krijgt bijvoorbeeld een 1. Iemand met een onderbeenamputatie kan hoger uit de rolstoel komen, die krijgt eerder een 4,5.” Van der Sprong is zelf een 3,5. Het zijn vooral de ‘hogepunters’ die scoren, maar ze benadrukt dat de ‘lagepunters’ een minstens zo belangrijke, misschien zelfs zwaardere taak hebben om de ‘hogepunters’ zo dicht mogelijk bij de basket te krijgen. “Dat wordt soms nog vergeten, in het nieuws worden vooral de scoorders genoemd. Bij de NOS werd dit tijdens de Paralympische Spelen gelukkig wel goed door een oud-rolstoelbasketballer uitgelegd.”  

Ongelijke medaillebonus 

Een vooroordeel dat ze ook vaak ziet is dat als je in een rolstoel zit, je niet zou kunnen lopen. “Soms kijken mensen verbaasd als ik opsta.” Meer aandacht voor rolstoelsporten en de Paralympische Spelen zouden kunnen helpen in het wegnemen van deze stereotypen, denkt Van der Sprong.  

Waar koning Willem-Alexander bij de Olympische Spelen zichtbaar aanwezig was, bleef hij weg bij de Paralympische Spelen, naar verluidt vanwege drukte. “Daar was best veel ophef over, dus ik denk niet dat hij dat nog een keer gaat doen. Het is gewoon jammer. Het zou mooi zijn als hij was gekomen om te laten zien dat de Olympische en de Paralympische Spelen gelijk zijn.”  

En doordat er minder aandacht is voor de Paralympische Spelen in de media, is het ook minder interessant voor sponsoren. Sporters met een A-status krijgen van het NOC*NSF een bepaalde vergoeding. Die is even hoog voor paralympische sporters als voor sporters zonder beperking. “Maar de medaillebonus is niet even hoog. In Tokio was het verschil nog erger, ze zijn sindsdien bezig dat recht te trekken, maar het is nog niet gelijk.”   

Vindt ze het vervelend dat het in interviews toch vaak gaat over het feit dat ze in een rolstoel zit? “Nee, maar het laat wel zien dat de Paralympische Spelen nog niet als gelijk aan de Olympische Spelen worden gezien. In een ideale situatie zou het uiteindelijk alleen nog over de sport gaan. Maar het hoort ook bij ons team. Iedereen heeft iets meegemaakt of is ergens mee geboren. Onze verhalen laten zien dat we net zo hard werken en presteren als andere sporters.”  

‘Soms kijken mensen verbaasd als ik opsta’

Reageren?

Houd je bij het onderwerp, en toon respect: commerciële uitingen, smaad, schelden en discrimineren zijn niet toegestaan. Reacties met url’s erin worden vaak aangezien voor spam en dan verwijderd. De redactie gaat niet in discussie over verwijderde reacties.

Velden met een * zijn verplicht
** je e-mailadres wordt niet gepubliceerd en delen we niet met derden. We gebruiken het alleen als we contact met je zouden willen opnemen over je reactie. Zie ook ons privacybeleid.

WELKOM!
Deze website maakt gebruik van cookies.

Ad Valvas plaatst alleen noodzakelijke cookies (voor het technisch functioneren van de site) en statistiek-cookies die ons helpen de website te verbeteren. Meer informatie.