Jorim Tielbeek, docent neurowetenschappen, vindt dat elke hogeronderwijsopleiding klimaatonderwijs moet aanbieden. Begin mei voerde hij hiervoor – samen met Scientist Rebellion – een ludieke actie in het NU-gebouw.
Waarom moet elke opleiding klimaatonderwijs geven?
“Als universiteit hebben we een maatschappelijke en sociale rol. Ik zie wetenschappers als citizen scholars, met een duidelijke verantwoordelijkheid. En de VU ziet dat ook zo. In die hoedanigheid is het belangrijk dat we vanuit alle disciplines werken aan klimaatverandering. Als ik aan studenten vraag wat ze de grootste uitdaging van deze tijd vinden, noemen ze steevast klimaatverandering.”
Gaat het niet te ver om een klimaatvak te verplichten?
“Wat ons betreft niet: de urgentie van de klimaatcrisis en het brede maatschappelijke belang ervan zijn gigantisch. Bovendien ervaart een groot deel van de studenten klimaatangst. Ze hebben behoefte aan handelingsperspectieven. Onze actie is een oproep voor klimaatonderwijs aan álle studenten. Kijk naar vakken zoals methodologie, statistiek en filosofie, die zijn standaard onderdeel van de curricula. Zo zie ik een klimaatvak ook.”
Maar wat heeft een student Engels aan klimaatonderwijs?
“Ook studenten Engels krijgen straks te maken met de gevolgen van de klimaatcrisis. En taal is een belangrijke factor in sociale verandering, onze verhalen over klimaatverandering zullen in grote mate de maatschappelijke verhoudingen bepalen. Zo is de beperkte beschikbaarheid van wetenschappelijke literatuur in andere talen dan Engels problematisch voor de wereldwijde inspanningen rond klimaatverandering, omdat begrip essentieel is voor effectieve actie.”
Jullie plan betekent meer werk voor docenten, hebben die het niet al druk zat?
“Ik heb op alle faculteiten docenten gesproken die enorm betrokken en gepassioneerd zijn om dit te realiseren. Ik maak me daarom niet zoveel zorgen over de uitvoering. Ook studenten voelen deze missie sterk, in mijn beleving wordt het echt een co-creatie met studenten. Zij vinden het belangrijk dat er naar hen geluisterd wordt en dat ze zelf een stem hebben in hun eigen onderwijs.”
Docent neurowetenschappen Jorim Tielbeek richt zich sinds kort op onderwijsvernieuwing en klimaatverandering. Hij ziet studenten als eigenaar van hun eigen onderwijs en hij onderzoekt welk onderwijs de VU moet aanbieden en wat studenten aan hun onderwijs willen veranderen. In het Nieuwe Universiteitsgebouw vroegen wetenschappers en Scientist Rebellion aandacht voor hun gezamenlijke petitie.
Toch lijkt het me dat niet elke student hierop zit te wachten.
“Het is juist onze maatschappelijke verantwoordelijkheid om studenten dingen te leren die belangrijk voor hen zijn, ook als een deel van hen daar niet meteen op zit te wachten. De maatschappelijke gevolgen van klimaatcrisis zijn alomvattend en het belang kennis hierover op te doen en studenten handvatten te bieden een positieve bijdrage te leveren, weegt zwaar.”
Wat gaan jullie doen als universiteiten niet instemmen met jullie plan?
“Wij blijven dan actievoeren, want we zien hoe cruciaal klimaatonderwijs is voor de huidige en toekomstige generaties studenten. En niet alleen Scientist Rebellion ziet dit, ook de universiteit, want ik heb onlangs een beurs uit een VU-fonds gekregen voor co-creatie van klimaatonderwijs met studenten. Het is een collectief gevoel dat we hier iets mee moeten doen. En onderwijs is een ontzettend krachtig middel: wij leiden toekomstige wetenschappers, beleidsmakers en politici op, wier gezamenlijke inzet onmisbaar is om de klimaat- en ecologische crisis het hoofd te kunnen bieden.”