Met een stoel onder de arm staat de Amsterdamse delegatie hoogleraren klaar op het station: op naar Den Haag, om de petitie van #woinactie aan te bieden aan de Kamercommissie onderwijs, cultuur en wetenschap.
Meer dan 5000 handtekeningen heeft de actiegroep verzameld in de afgelopen maanden. Tegen de werkdruk in het hoger onderwijs en voor een betere verdeling van de onderwijsgelden. Het laat zien dat de urgentie gevoeld wordt, al vreest initiatiefnemer Rens Bod (hoogleraar digital humanities, UvA) dat het in Den Haag nog niet tot massaprotesten zal komen. “Het aantal afmeldingen stelde me wel teleur. Mensen zijn te druk om te demonstreren tegen werkdruk.”
Boterhammen en strategie
Samen met VU-hoogleraren Yolande Jansen (bijzonder hoogleraar humanisme in relatie tot religie en seculariteit) en Paola Gori Giorgi (hoogleraar theoretische chemie) treint hij vandaag naar de Tweede Kamer. Er worden nog snel wat boterhammen en bananen gegeten terwijl ondertussen een strategie wordt bedacht voor het aanbieden van de petitie. “Het is de bedoeling dat we om kwart over één bij de borstbeelden staan, daar komen dan ook de Kamerleden heen”, legt Bod uit. “Zal ik het woord voeren?”
Alvorens de petitie aangeboden wordt, zullen de demonstrerende academici gaan “telewerken” bij de ingang van het parlement; voor een complete werkneerlegging hebben ze het naar eigen zeggen te druk. Paola Gori Giorgi heeft colleges moeten verschuiven, maar wilde er vandaag zeker bij zijn. In oktober, bij de aankondiging van #woinactie, zei ze al volledig achter de plannen van Rens Bod te staan. “Het is frustrerend als je je werk niet goed kunt doen omdat je te weinig tijd hebt. Het maakt mensen kapot.”
Klein begin
Dat vandaag pas een klein begin is, daar zijn de actievoerders het over eens. Maar ze zijn bereid tot meer en sluiten een staking nog steeds niet uit. De spanning loopt op als de trein naar Den Haag vanuit Utrecht uitvalt, maar even voor één uur arriveert het viertal – inmiddels heeft zich nog een UvA-hoogleraar taalkunde aangesloten – op het Plein in Den Haag. “Er zijn al meer mensen!” roept Bod toch enigszins opgelucht uit.
Rode hesjes worden uitgedeeld en stoelen uitgeklapt. Gori Giorgi neemt plaats op het kinderstoeltje dat ze heeft meegenomen, Yolande Jansen haalt een boek tevoorschijn, waarin ze aantekeningen maakt. “Ik kan me niet heel erg goed concentreren, maar het is eigenlijk wel heel nuttig dat ik dit nu lees – tot nu toe was ik er niet aan toegekomen”. De VU is relatief goed vertegenwoordigd: ook Henk Olijhoek (voorzitter ondernemingsraad), Régine Anmut (FNV-vakbondsfunctionaris) en Mark Peters (FNV-VU-man) staan klaar om te telewerken.
Veel tijd om te demonstreren hebben Gori Giorgi en Jansen niet. Ze zijn deel van het selecte gezelschap dat binnen de petitie zal aanbieden aan de Kamercommissie. Terwijl zij na tien minuten demonstreren de Tweede Kamer in gaan, blijft een groep van zo’n twintig man buiten telewerken. “Nemen jullie chocolademelk mee?” roepen ze hun collega’s na.
Bij de borstbeelden
Nu komt het erop aan. Het eerste lid van de Kamercommissie, Frank Futselaar van SP, staat al klaar bij de borstbeelden in de hal van de Tweede Kamer. Tegen half twee voegen de andere onderwijskamerleden zich bij de groep en als laatste komt ook Henk Krol (50plus) aansnellen.
Met een bevlogen betoog spreekt Bod de Kamerleden toe. “Er komt de komende jaren helemaal niet meer geld bij, dames en heren! Haal die doelmatigheidsbezuinigen, of afknijpkorting zoals hij al wordt genoemd, van tafel!” De FNV deelt tot de rand met chocolademunten gevulde maatbekers uit, om aan te geven dat de maat vol is.
Voorzitter van de Kamercommissie Ockje Tellegen (VVD) noemt de timing van de actievoerder “fantastisch”, in de week dat de onderwijsbegroting besproken wordt. Camera’s flitsen; media-aandacht is er in elk geval voor de hoogleraren. “Ik lach niet, want ik ben boos,” vertrouwt Bod de voorzitter met een knipoog toe. “Ja, dat hoort erbij.”
Kirsten van den Hul (PvdA) heeft alle begrip voor de actie, omdat ze zelf ook doceert op de universiteit: “Dit gaat zeker een groot onderdeel van de komende debatten worden. Ik weet uit ervaring hoeveel tijd zaken als nakijken kosten. En ik wil zelf ook geen onderwijsmachine worden. Wat jij, Frank?” Frank Futselaar, eveneens met onderwijservaring, knikt instemmend toe.
Echt heel spannend
De actievoerders snellen vervolgens weer naar buiten, waar inmiddels bijna een uur getelewerkt wordt. Met handschoenen aan, want het is best fris. Gori Giorgi vertelt dat ze met Lammert van Raan van de Partij voor de Dieren gesproken heeft, “echt heel spannend”. Jansen heeft nagepraat met zowel de Kamerleden van SP als CDA. “Ik heb even extra benadrukt wat onze belangrijkste punten zijn en hoeveel onvrede er heerst”.
Terug op het Plein brengt Bod de groep op de hoogte: “Het was een vriendelijke bijeenkomst. Ik heb afgesproken de commissie voor de behandeling van de Voorjaarsnota weer te zien. Dat leek me een goed streven”. De groep knikt instemmend. Bod: “We doen het rustig aan, maar we sluiten staken nog steeds niet uit”. FNV-man Peters vult aan: “Als we hier over een paar maanden weer staan, kunnen we zeggen: hier is het allemaal begonnen.”
En dan moeten de hoogleraren snel terug naar de universiteit. “Sorry, maar ik heb het nogal druk.”