Het zal maar weinig studenten ontgaan zijn: de werkloosheid onder pas afgestudeerde jongeren steeg de afgelopen maanden fors. Was het voorheen vooral de scriptie die extra stress opleverde, nu is het een heuse pandemie die roet in het eten gooit. Zo ook voor mij. Ik rondde mijn opleiding wetenschapscommunicatie af op 31 januari en dacht genoeg tijd te hebben om rustig op zoek te gaan naar een leuke volwassen baan, waar ik bijvoorbeeld kon gaan schrijven over wetenschap. Maar helaas pindakaas, zes weken later ging alles op slot en waren mijn vooruitzichten op die baan een stuk somberder.
6,6 procent werkloosheid
We zijn nu een dik halfjaar verder en het leven lijkt haast weer normaal. Vooral op zaterdagavond bij het Leidseplein lijkt het woord coronacrisis iets uit een ver verleden. Maar de eerste lichting coronastudenten is in de zomer afgestudeerd. En met het Centraal Bureau voor de Statistiek dat melding maakt van maar liefst 6,6 procent werkloosheid onder pas afgestudeerden is optimisme over je baankans misschien, nou ja, té optimistisch?
Ik vroeg het Bas van der Klaauw, hoogleraar economie aan de VU: “De arbeidsmarkt is lastig; veel bedrijven zijn nu afhankelijk van staatssteun. Er worden meer mensen ontslagen dan aangenomen op het moment”, zegt hij. Toch is hij ook voorzichtig optimistisch: “Je ziet dat zelfs als de arbeidsmarkt moeilijk is, hoogopgeleide studenten toch vaak nog best gewild zijn.”
‘Er worden meer mensen ontslagen dan aangenomen’
Maar hoe ervaren de coronastudenten het zelf? Ik sprak er drie. Marleen Wentink (24) rondde in augustus haar master business administration af. Toen ze na haar bachelor een oproep voor een baan op LinkedIn zette, kreeg ze tientallen reacties daarop. Nu is het aanbod wat kariger. “Zelfs met een stage en verschillende commissies val ik nu gewoon niet genoeg op. Iedereen heeft nu een master, dus zijn ze op zoek naar de mensen met de meeste ervaring.” Het zoeken van een baan in de human resources ging zelfs zó moeilijk, dat ze verhuisde naar Spanje samen met haar Spaanse vriend in de hoop op meer geluk. Helaas bleek daar de markt niet veel beter: “Voor nu wil ik optimistisch blijven. Maar als het over een halfjaar nog niet is gelukt, ga ik wel terug naar Nederland.” En op de langere termijn? “Ik denk dat het over vijf jaar echt wel goed gekomen is hoor, maar voor nu is het gewoon wat lastiger. Daarbij komt ook dat ik niet zoiets wil doen als klantenservice, daar heb ik geen master voor gedaan.”
Ongemakkelijk sollicitatiegesprek
Toch zijn er ook afstudeerrichtingen te vinden die juist door coronacrisis floreren op de arbeidsmarkt. Pedagogiek bijvoorbeeld. Mirte Mulder (24) studeerde in augustus af aan de VU en de UvA in respectievelijk orthopedagogiek en forensische orthopedagogiek. Ze vond een maand later al een baan in een jeugdgevangenis. “Gezinnen die al problemen hadden, werden door de crisis nog meer onder druk gezet. Heel lullig gezegd heb ik door corona sneller een baan gevonden.” Het solliciteren via videobellen leverde wel nog obstakels op: “De eerste indruk die je krijgt is toch heel anders via online solliciteren, je zit thuis, geeft elkaar geen hand en kan elkaar niet echt in de ogen aankijken. Mijn eerste sollicitatiegesprek was ook best ongemakkelijk: de wifi viel uit, men moest een andere kamer zoeken en iemand werd gebeld. Dat maakt het toch wat moeilijker.”
Inspanningsfysiologie, een enorme niche
Isa Mast (23) studeerde in augustus af in de human movement sciences. In eerste instantie wilde ze gaan reizen na haar studie, maar de pandemie gooide haar plannen om. Uiteindelijk reageerde ze op twee promovendiplaatsen, waarvan ze die aan de Radboud Universiteit kreeg. “Ik bleek best een goed cv te hebben en mijn afstudeerrichting inspanningsfysiologie is een enorme niche, niet veel mensen specialiseren zich daarin.”
Ook ik heb ondertussen werk gevonden, al was het niet helemaal wat ik voor ogen had. Een lange adem en niet al te kieskeurig zijn, lijken nu toch het belangrijkst. En die leuke, volwassen baan? Die komt heus wel.