Lobbyisten draaien overuren nu er een nieuw kabinet in aantocht is. Ook wetenschap en hoger onderwijs willen hun wensen in Den Haag onder de aandacht brengen. Maar hoe doe je dat eigenlijk?
Zo gemakkelijk is het niet om een lobby te voeren, vertelt Nynke van Hurne van de Vereniging Hogescholen. “Wij zijn al heel lang bezig, maar we zijn er niet gerust op dat alles wat we graag willen wordt meegenomen.”
Hogescholen moeten de gelegenheid krijgen om het onderwijs te verbeteren en alle studenten gelijke kansen te bieden, vindt de Vereniging. En ook belangrijk: er moeten géén nieuwe prestatieafspraken komen. Van Hurne verwacht dat de formatie nog wel even kan duren. “Het is dus vooral een kwestie van herhalen en het belang van onze punten onderstrepen.”
Universiteitenvereniging VSNU wil niet te veel kwijt over haar werkwijze, maar één ding wel: zo’n lobby is een proces van maanden of zelfs jaren. Al voordat politieke partijen hun verkiezingsprogramma’s gingen schrijven, bracht de vereniging haar standpunten onder de aandacht, zegt woordvoerder Bart Pierik.
Vrolijk
Je weet natuurlijk nooit zeker of het nieuwe kabinet die oppikt, maar Pierik heeft er wel “vrolijke verwachtingen” van. Hij is geen onbekende in politieke kringen. Tijdens het kabinet Rutte I werkte hij als beleidsadviseur hoger onderwijs voor de PvdA.
Een lobby wordt sterker als je veel medestanders hebt. Voor de wetenschap willen allerlei partijen een miljard euro extra: niet alleen de universiteiten, hogescholen en wetenschapsorganisaties, maar bijvoorbeeld ook werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB Nederland. Ze noemen zich de Kenniscoalitie, om hun eendracht te illustreren.
Ook studenten roeren zich. Sinds de basisbeurs is afgeschaft, lijken zij de wind in de rug te hebben. Politici willen graag met hen praten, zegt Jeroen Wienen van het Interstedelijk Studenten Overleg. Het ISO belt en mailt, of gaat koffie met hen drinken. Wienen: “Het helpt dat we voor een nobel doel lobbyen. Niemand zal zeggen: ga maar weg, want wij zijn tegen studeren.”
Worden politici niet gek van de continue stroom mailtjes en telefoontjes zo vlak na de verkiezingen? Zo erg is het niet, relativeert VVD-Kamerlid Pieter Duisenberg. “Het zijn er niet meer dan anders.” Alleen is de lobby nu veel breder, zegt hij: “Normaal gesproken roeren de lobbyisten zich bij bepaalde wetsvoorstellen, nu zetten ze over de gehele linie in.”
Beïnvloedbaar
Het contact komt vaak goed van pas, voegt hij eraan toe. “Zo horen we wat er in het veld speelt. En daarvoor hoeven we ons kantoor niet uit. Ideaal!”
Kamerlid Paul van Meenen (D66) ziet het werk van lobbyisten eveneens als “nuttige achtergrondinformatie”. Vooral met de studentenbonden onderhoudt hij warme contacten. “Elke zomer nodig ik die studenten uit om een dagje door te brengen in mijn tuin en dan bespreken we wat er achter ons ligt en wat er nog gaat komen.”
Zijn leeftijd – Van Meenen is 61 – is volgens hem een voordeel: “Ik ben te oud om nog beïnvloedbaar te zijn. Ik hoef niet nog een carrière na mijn politieke loopbaan en sta er dus vrij onafhankelijk in.”