Een vijftig meter lang spandoek met een overzicht van 35 jaar onderwijsbezuinigingen moest eergisteren de aandacht trekken van de politieke partijen die een kabinet proberen te vormen. “Bezuinigen op onderwijs is het domste wat je kunt doen.”
“We willen de politici historisch bewustzijn bijbrengen”, vertelt Jarmo Berkhout, voorzitter van de Landelijke Studentenvakbond. Hij staat bij het spandoek en is heel tevreden over dit ‘Museum van Onderwijsbezuinigingen’.
Het spandoek hangt aan de bomen langs de zonovergoten Hofvijver in Den Haag. Aan de andere kant van het water zitten de politici misschien wel te formeren. De demonstratie had nauwelijks beter getimed kunnen zijn: het gerucht gaat dat vandaag het onderwijs bij de onderhandelaars ter tafel komt.
Demonstratie
Er komen niet alleen LSVb-medewerkers op de demonstratie af, maar ook leden van het Interstedelijk Studenten Overleg, twee lokale studentenvakbonden (ASVA en VSSD) en de Socialistische Partij. Ze dragen een oranje pak of kleren met een SP-logo. Eén meisje heeft een vergiet op haar hoofd.
Met een megafoon spreekt Berkhout de aanwezigen toe. “Bezuinigen op onderwijs is het domste wat je kunt doen”, roept hij. Het collegegeld moet van hem omlaag, de aanvullende beurs omhoog, de huursubsidie voor studenten moet behouden blijven enzovoorts. En eigenlijk moet de basisbeurs weer terug. De studenten juichen.
Voorzitter Karl Dittrich van universiteitenvereniging VSNU mag ook iets zeggen. “Het is normaal gesproken een genoegen om bij de opening van een museum aanwezig te zijn. Maar als je naar dit spandoek kijkt, dan is het een veel minder fraai beeld.” Hij oogst applaus als hij over de opbrengst van het leenstelsel praat: daar moeten politici “met hun poten van afblijven”.
Slogan
Het blijft wat stiller als Dittrich om meer vertrouwen van de politiek vraagt en dat samenvat in de slogan: “Geloof in de kracht van ons bestuursmodel.” Zijn gehoor bestaat uit studenten die de Maagdenhuisbezetting in Amsterdam nog vers in het geheugen hebben zitten.
Er zijn ook politici van SP, D66 en GroenLinks op de bijeenkomst afgekomen. Ze krijgen een poster met een wensenlijstje van de studenten en gaan ermee op de foto. Maar harde toezeggingen doen ze niet.
Alleen SP-Kamerlid Frank Futselaar kan vrijuit spreken, want zijn partij zit niet aan de onderhandelingstafel. Er moet snel iets gebeuren aan de financiële positie van studenten, vindt hij. Tot voor kort was hij hbo-docent en hij merkte het aan zijn studenten. Als ze het moeilijk hebben in hun opleiding, maken ze steeds vaker de financiële afweging: moeten ze nog wel doorgaan met studeren?
Niets beloven
Paul van Meenen (D66) en Zihni Özdil (GroenLinks) houden de kaarten tegen de borst. “Ik kan hier nu van alles beloven”, zegt Van Meenen, “maar dat ga ik niet doen.” Hij benadrukt dat studenten in Nederland bevoorrecht zijn en wat hem betreft blijft dat zo. Over de onderhandelingen zegt hij: “We zullen zien hoe ver we komen.”
Ook Özdil belicht liever de goede kant van Nederland dan de reeks bezuinigingen op het spandoek waar hij naast staat. Zijn ouders zijn geboren in bittere armoede, terwijl hij heeft kunnen studeren en Kamerlid is geworden. “Dat bewijst dat Nederland een kansenland is”, onderstreept hij.