Nieuwkomer Volt doet het goed in de peilingen en maakt straks misschien wel zijn intrede in de Tweede Kamer. Wat is deze pan-Europese partij van plan met het hoger onderwijs en onderzoek?
Het label nieuwkomer is eigenlijk niet geheel terecht, want Volt doet al sinds haar oprichting in Italië in 2017 ‘over de grenzen’ aan verkiezingen mee. Dat leverde de partij een zetel in het Europees Parlement op en zo’n dertig vertegenwoordigers in grote Europese gemeenten als München en Rome.
Kamerzetels
Nederland is het eerste land waar Volt meedoet aan de nationale verkiezingen. En die campagne verloopt vooralsnog niet slecht: volgens de Peilingwijzer, waarin drie grote enquêtes worden gecombineerd, maakt de partij kans op drie Kamerzetels.
Ook in het hoger onderwijs trekt Volt de aandacht. Het Rotterdamse Erasmus Magazine meldt op basis van een eigen enquête dat 4,5 procent van de studenten en medewerkers op Volt zou stemmen, omgerekend goed voor zeven Kamerzetels. Bij een peiling van het Twentse universiteitsblad U-Today kwam Volt met 17 procent van de stemmen zelfs als winnaar uit de bus.
Hervorming
Wat wil Volt precies bereiken? De kern van het verkiezingsprogramma is een drastische hervorming van de Europese Unie om “uitdagingen van de 21e eeuw” aan te gaan, zoals klimaatverandering, migratie en sociale ongelijkheid. Ideeën zijn bijvoorbeeld een Europese CO2-taks, een Europese minister van Financiën en winstbelastingen voor multinationals.
Zo’n hervorming pakt ook goed uit voor Nederland, belooft Volt. Want een sterk Europa biedt veiligheid tegen “cyberaanvallen, een stijgende zeespiegel, pandemieën en armoede”.
Jongerenplan
Volt profileert zichzelf niet officieel als jongerenpartij. Tegelijkertijd is een derde van de kieslijst 25 jaar of jonger en lanceerde de partij begin februari een eigen ‘(post)corona jongerenplan’, met allerlei ideeën om deze groep zo goed mogelijk door de crisis te loodsen. In dat plan pleitte Volt – net als de Tweede Kamer destijds – voor meer financiële steun en meer fysiek onderwijs.
Voor nieuwe generaties hbo- en wo-studenten wil Volt dat de basisbeurs terugkeert. En de partij gaat voor de studentenportemonnee zelfs nog een stapje verder, met het plan om het collegegeld volledig af te schaffen. Want in de meeste Europese landen is studeren een stuk goedkoper, betoogt Volt.
Ook wil de partij wat doen aan de hoge werkdruk aan universiteiten en hogescholen. Het macrobudget voor het hoger onderwijs mag daarom omhoog, al wordt er geen concreet bedrag genoemd.
En de rekening?
Een logische vervolgvraag is waar de (waarschijnlijk) miljarden euro’s voor al deze ideeën vandaan moeten komen. Naast de winstbelasting op Europese multinationals wil Volt bijvoorbeeld in Nederland de topinkomens (vanaf 201 duizend) zwaarder en progressiever belasten. Maar zijn dat soort maatregelen genoeg?
Ja, zegt Ernst Boutkan (25), recent afgestudeerd cultureel antropoloog en nummer drie op de Volt-kandidatenlijst. “Meerdere economen hebben meegewerkt aan ons plan, dus we geloven echt dat dit haalbaar is.”
Volt zoekt het geld volgens hem niet alleen in de belastingen. “We stimuleren ook veel ondernemerschap, zoals innovatieve startups, en we willen het gemakkelijker maken voor mensen om te werken over de grens. Ook dat zal meer geld en werkgelegenheid opleveren.”
Overigens heeft de partij het CPB gevraagd om haar programma door te rekenen, zegt Boutkan. “Maar dat kon niet omdat we geen zittende partij zijn.”
Klimaat
Bij de verkiezingspolls aan de universiteiten van Rotterdam en Twente wordt ‘het klimaat’ het vaakst genoemd als stemmotief. Typisch een Europees thema, meent Boutkan. Hij noemt de roep om minder vliegen en meer hogesnelheidslijnen als voorbeeld. “Dat kan nu niet omdat Europa uit een lappendeken van structuren bestaat. Om dat te veranderen moet er meer macht naar Europa. Wij durven zoiets volmondig te zeggen en ik denk dat dat veel jonge kiezers aanspreekt.”
Is er nog iets anders dat studenten over Volt moeten weten? Boutkan denkt even na. “Je wordt als jongere door Volt echt vertegenwoordigd”, stelt hij dan. “Los van de inhoud zou dat alleen al een reden moeten zijn om op ons te stemmen. We zetten jonge mensen ook hoog op de kieslijst. Ik ben 25 en sta op plek 3, dan heb je binnen de partij echt wel wat te vertellen.”