Vliegangst kan zo erg worden dat mensen al een paniekaanval krijgen als ze alleen maar het woord ‘vliegtuig’ horen. VU-psycholoog Jamie Rhiannon Fehribach demonstreerde afgelopen zondag een nieuwe Virtual Reality-therapie op het Vliegangst Festival.
In de app ZeroPhobia worden mensen met fobieën, zoals vliegangst of hoogtevrees, in een virtuele wereld blootgesteld aan hun angst, wat helpt om er vanaf te komen. Tara Donker van de afdeling klinische psychologie is een van de oprichters. Jamie Rhiannon Fehribach is als junior onderzoeker verbonden aan het project.
Iedereen heeft het over minder vliegen, maar jij wil juist meer mensen het vliegtuig in krijgen?
“Ik wil niet meer mensen laten vliegen, ik wil minder mensen laten lijden aan een zeer ingrijpende angststoornis. Vliegangst kan heel ontwrichtend zijn in je leven. Daarnaast kan het leiden tot depressies en meer fobieën, waardoor mensen bijvoorbeeld ook niet meer in de trein durven.”
Hoe kom je aan vliegangst?
“Net als bij alle fobieën kan het een combinatie zijn van aanleg, traumatische ervaringen of aangeleerde angst via bijvoorbeeld je ouders. Afhankelijk van de definitie die je hanteert, kun je zeggen dat 10 tot 40 procent van de Nederlanders last heeft van enige mate van vliegangst. In een vliegtuig kunnen ook allerlei andere fobieën opspelen: hoogtevrees, angst voor kleine ruimtes en voor sociale interactie. En dat in een situatie waarin je nauwelijks controle hebt.”
Als je het zo stelt snap je ook ineens de gedachte achter de cultfilm Snakes on a plane.
“Ik denk dat die film bedoeld is om iedereen te bang te maken.”
Maar op het Vliegangst Festival in Badhoevedorp, afgelopen zondag georganiseerd door Onbezorgd Vliegen, liet jij zien hoe je met Virtual Reality van vliegangst af kunt komen?
“We proberen niet vliegangst te genezen zoals je van de griep geneest, maar om het onder controle te krijgen. We zijn de app ZeroPhobia: Vliegangst aan het ontwikkelen waarin je eerst een aantal lessen krijgt van een virtuele therapeut, en daarna de VR-ervaring unlockt, als in een game. Met de VR-bril op lijkt het alsof je in een vliegtuig zit; je kunt opstijgen, landen, zelfs turbulentie meemaken. Je traint jezelf om je rampgedachten kleiner te maken en helpende gedachten groter te maken. En als het te eng wordt, kun je elk moment de VR-bril afzetten.”
En werkt het?
“We zijn nog middenin de ontwikkeling dus we hebben nog geen cijfers, maar een VR-therapie tegen hoogtevrees was zeer succesvol. De app moet door mensen met een eenvoudige VR-bril en zonder begeleiding gebruikt kunnen worden.”
Ben je zelf ergens bang voor?
“Nou, ik heb zelf vliegangst. Een milde vorm. Ik denk dat ik hierdoor geïnteresseerd ben geraakt in angststoornissen. Als psycholoog weet ik gelukkig als geen ander dat je vermijdingsgedrag moet tegengaan.”
Heb je ook iets dat helpt tegen vliegschaamte?
“Ha ha. Als die schaamte zo ver gaat dat het je functioneren belemmert, wordt het een obsessieve stoornis waar psychologen bij kunnen helpen.”