Universiteiten en hogescholen lijken op elkaar, vinden ze zelf. Ze bieden allebei bachelor- en masteropleidingen aan. Alleen doen de universiteiten wetenschappelijk onderzoek en zijn hogescholen vooral op de beroepspraktijk gericht.
Hun samenwerking kan beter, menen ze. Daarom werken ze aan de ‘doorontwikkeling’ van het zogeheten binaire stelsel, schrijven ze vandaag. Daar zijn de hbo-promovendi een voorbeeld van. De universiteiten hebben al promotieopleidingen, is de gedachte, dus waarom het hbo dan niet?
Hogescholen willen al langer die kant op. Binnen kenniskringen en lectoraten lopen vaak al promovendi rond. De hogescholen werken daarbij samen met universiteiten, die de promovendi uiteindelijk de doctorstitel verlenen.
Minder star
Pogingen tot hbo-wo-fusies waren er ook. De Hogeschool van Amsterdam en de Universiteit van Amsterdam hadden jarenlang hetzelfde college van bestuur, net als Windesheim en de Vrije Universiteit. Soms bieden hogescholen ook eigen academische opleidingen aan. Dat doet bijvoorbeeld Breda University of Applied Sciences.
Het idee is steeds dat de overgang tussen hbo en wo minder star moet zijn, en dat spreekt ook uit het nieuwe position paper dat universiteitenvereniging VSNU en de Vereniging Hogescholen vandaag publiceren. Dus gaan universiteiten niet moeilijk doen over promoties in het hbo.
Praktijk vernieuwen
Die promovendi moeten wel in het hbo passen, is de gedachte. Ze gaan niet de wetenschappelijke grenzen verleggen, zoals een universitaire promovendus, maar de beroepspraktijk vernieuwen. De bijbehorende graad heet ook anders: professional doctorate (PD). Dat is iets anders dan dr. of PhD.
Op andere vlakken willen de twee sectoren ook beter samenwerken, zoals bij de lerarenopleidingen. Ze gaan samen een landelijk loket oprichten om alle routes naar het leraarschap in kaart te brengen. Ook willen ze het aanbod van lerarenopleidingen op elkaar afstemmen.
Oude wens
Verder moet het hbo weer aantrekkelijker worden voor vwo’ers. Dat is een oude wens, want steeds minder vwo’ers kiezen voor een opleiding in het hbo en dat vinden de onderwijsinstellingen zonde. Soms besluiten de vwo’ers in hun eerste studiejaar dat ze toch liever naar het hbo overstappen.
Omgekeerd moet de overstap van hbo naar wo ook minder problematisch worden. De onderwijsinstellingen denken aan online schakelprogramma’s of schakelprogramma’s die al tijdens de hbo-opleiding gevolgd kunnen worden.
Een deel van de plannen was al eerder aangekondigd, bijvoorbeeld in de Strategische Agenda van de Vereniging Hogescholen. Het huidige position paper borduurt daarop voort. Van het ministerie vragen de hogescholen en universiteiten steun om de plannen te realiseren. Dat gaat om geld, maar ook wetgeving.