Twee docenten van het Erasmus Medisch Centrum kunnen niet aantonen dat Oeigoeren vrijwillig DNA hebben afgestaan voor wetenschappelijk onderzoek. Hun publicaties zijn daarom teruggetrokken door twee wetenschappelijke tijdschriften.
Dat meldt journalistiek onderzoeksplatform Follow the Money. De Oeigoeren zijn een vervolgde moslim-minderheid in China. Ze verrichten dwangarbeid en worden volgens Amnesty in heropvoedingskampen opgesloten.
De Chinese onderzoeker Fan Liu was co-auteur van beide studies en werkt sinds 2013 als universitair docent bij het Erasmus MC. Zijn collega Ziyi Xiong, die aan één van de omstreden onderzoeken meewerkte, kwam pas na publicatie in dienst bij het Erasmus MC.
De teruggetrokken artikelen gaan over ‘fenotypering’: het vaststellen van iemands uiterlijke kenmerken op basis van een DNA-spoor. De methode wordt ook in Nederland gebruikt om misdaden op te lossen. Bij de teruggetrokken studies waren ook onderzoekers betrokken die voor de Chinese politie werken.
Niet overtuigd
In 2019 plaatsten twee wetenschappelijke tijdschriften (Hum Genet en Int J Legal Med) al een note of concern bij de artikelen nadat The New York Times vraagtekens plaatste bij het onderzoek. De redacties vroegen de auteurs om bewijs te leveren dat de Oeigoeren toestemming hadden gegeven voor het gebruik van de DNA-stalen. Maar de aangeleverde documenten konden de redacties niet overtuigen, waarop de artikelen onlangs allebei zijn teruggetrokken.
De onderzoekers zijn het niet eens met de beslissing en stellen dat beide studies waren goedgekeurd door de ethische commissie van het Instituut voor Forensische Wetenschappen in China.
Vertrouwen
Het Erasmus MC blijft achter de onderzoekers staan. Het laat weten dat het niet betrokken is geweest bij het onderzoek van Fan Liu in China en dat het daarom geen informatie heeft over de gebruikte datasets. Het bestuur vertrouwt erop “dat andere (internationale) onderzoeksinstellingen zich houden aan algemene normen van wetenschappelijke integriteit”.
‘Geen nieuwe feiten’
Als er nieuwe feiten boven tafel komen, zal het medisch centrum indien nodig “passende maatregelen treffen”, stelt het EMC net als in 2019. Maar in principe zijn de feiten nu niet veranderd, zegt een woordvoerder desgevraagd. “De terugtrekking ligt bij de jounals.”
Het ontbreken van bewijs voor het geven van toestemming is volgens haar geen bewijs dat er inderdaad geen toestemming is gegeven voor het gebruik van DNA.