Het kabinet wil ‘tientallen miljarden euro’s’ lenen voor een fonds waarmee Nederland in de toekomst grote extra investeringen kan doen in infrastructuur, innovatie, onderwijs en onderzoek.
De Telegraaf en de Volkskrant meldden dat donderdag. Het plan voor zo’n miljardenfonds komt uit de koker van CDA-minister Wopke Hoekstra van Financiën. De top van de coalitie en het kabinet hebben er deze week over vergaderd. Het uitgelekte plan zal volgende maand op Prinsjesdag bekend worden gemaakt.
Gratis lenen
De Nederlandse overheid kan momenteel gratis lenen. Door de staatsschuld op korte termijn te verhogen – het zou om een bedrag tot 50 miljard euro kunnen gaan – kan het kabinet dit geld zelfs met winst in het nieuwe investeringsfonds steken.
Volgens De Telegraaf kan onder meer het wetenschappelijk onderzoek op een flinke injectie rekenen en zou het kabinet vooral willen inzetten op kunstmatige intelligentie. Slimme investeringen maken Nederland productiever, is het idee.
Smeermiddel voor klimaat
De Volkskrant schrijft dat het kabinet eerst zou willen onderzoeken hoe het fonds moet worden vormgegeven. Het zou wat Hoekstra betreft niet moeten worden ingezet voor een verhoging van de AOW of de lerarensalarissen, want dat zijn structurele uitgavenverhogingen die in zijn ogen niet met een eenmalige extra lening mogen worden gefinancierd.
Geschikte bestemmingen voor het geld zijn wellicht de uitbreiding van het spoorwegennet, extra investeringen in technologisch onderzoek en techniekonderwijs, en subsidies die als smeermiddel voor de klimaattransitie kunnen dienen. Volgens de Volkskrant zou het kabinet dit soort keuzes pas aan het eind van dit jaar maken.
Het is te vroeg om te zeggen of het kabinet dan ook bereid zal zijn de negatieve effecten van de budgetverschuiving in het hoger onderwijs en onderzoek ongedaan te maken. Begin juli stemde de Tweede Kamer nog in met het besluit om de bèta-technische studies meer budget te gunnen, ten koste van de medische, alfa- en gammastudies.