De VU wil de regelingen rond ‘hybride werken’ aan de werknemers en hun leidinggevenden overlaten, maar de ondernemingsraad heeft behoefte aan meer helderheid.
Tijdens de donkere dagen van de lockdown leek één ding duidelijk: het thuiswerken zou een blijvertje worden. “Hybride werken” was het toverwoord. Natuurlijk moeten er fysieke colleges zijn en ontmoetingen op de campus, maar het was bewezen dat veel werk ook prima vanachter de keukentafel kan. Dat scheelt reistijd, CO2-uitstoot en het verhelpt het nijpende ruimtegebrek op de campus.
Maar nu het nieuwe collegejaar nadert, worden opeens ook allerlei praktische bezwaren zichtbaar. Wat als straks iedereen tegelijk naar de campus komt? Wat als je leidinggevende moeilijk doet omdat je dagen thuis wilt werken? Veel overleg vindt nu plaats via Zoom en Microsoft Teams, maar is het niet asociaal om op de VU in een kantoortuin te gaan staan Zoomen? En hoe hou je zicht op al die laptops en andere datadragers van de VU die bij de mensen thuis staan?
Dit en meer werd gisteren besproken tijdens een vergadering van de ondernemingsraad en een vertegenwoordiger van het college van bestuur, vicevoorzitter Marcel Nollen. Aanleiding voor de discussie was een conceptstuk van de Facilitaire Campus Organisatie met daarin een leidraad voor het Nieuwe Normaal op de campus.
Gevoel van verbondenheid
OR-lid Katinka Vos ziet in het hybride werken een gevaar voor het “gevoel van verbondenheid.” Veel medewerkers, vreest zij, zullen alleen naar de VU komen als dat echt nodig is voor hun werk. “Zo ontstaat er een hele generatie externen die niet extern zijn”, aldus Vos. Trudie van Kampen zou het “raar” vinden als er een tweedeling zou ontstaan tussen medewerkers die alles op de campus doen en medewerkers die hun huis niet meer uitkomen.
Bovendien, zei Van Kampen, moeten de leidinggevenden geholpen worden hun “controledrift” weer in bedwang te krijgen. Volgens haar hebben leidinggevenden er weinig vertrouwen in dat werknemers thuis niet van alles zitten te doen dat niks met hun werk te maken heeft.
Nollen zei daarvan te schrikken (hij lachte erbij). Volgens hem is er het afgelopen anderhalve jaar vooral gewerkt op basis van vertrouwen tussen leidinggevenden en ondergeschikten. Ook HRM-directeur Renée-Andrée Koornstra’s mensbeeld is positiever. Er lijkt in de ondernemingsraad behoefte te zijn aan heldere regels, terwijl in de leidraad wordt uitgegaan van de kracht van het gezonde verstand en het goede overleg. “Bij de moderne arbeidsverhoudingen is niet alles meer vastgelegd in contracten”, aldus Koornstra. “Je bespreekt met elkaar wat past in bepaalde situaties, met belangstelling voor elkaar. Wat heb jij nodig om je werk goed te kunnen doen.”
Koornstra zei “minder ongerust” te zijn omdat ze heeft gezien hoe ’t het afgelopen jaar is gegaan. “Wij zijn ook niet de eersten die dit doen. Andere organisaties zijn ons voorgegaan. We hebben ook een andere manier ingevoerd om de jaargesprekken te doen, dat ging ook goed en ook dit kunnen wij wel.”
Recht of plicht
Desalniettemin blijft er vrees voor leidinggevenden die hun ondergeschikten hun wil opleggen. Medewerkers die zich door iemand gepiepeld voelen, zouden ergens terecht moeten kunnen, vindt Houkje Vlietstra. “Een loket voor vragen, waar mensen zich veilig voelen als ze het met hun baas niet eens kunnen worden over het aantal dagen dat ze op de VU moeten zijn. Een neutrale instantie.”
Ook hebben sommige OR-leden een hekel aan het diffuse van het hybride werken, omdat onduidelijk is wat wel en niet mag. Anderen willen een norm voor het aantal dagen dat er wordt thuisgewerkt, maar Marcel Nollen, die zei dat ook bestuursvoorzitter Mirjam van Praag en hijzelf van plan zijn dagen thuis te gaan werken, wil daar niet aan. “Dat hangt helemaal af van de aard van de werkzaamheden en kan alleen in gezamenlijk overleg worden bepaald.”
Hybride werken is geen recht of plicht, benadrukte de vicevoorzitter. “Het is iets dat moet ontstaan, waar we onze weg nog in moeten vinden en waar we iets werkbaars van moeten maken.”