Als crisismanager van de VU heeft Marcel Nollen van het college van bestuur een berg problemen op te lossen. Dat is zwaar, maar ergens vindt hij het ‘ontzettend leuk werk’.
Marcel Nollen is volgens bestuursvoorzitter Mirjam van Praag “de stille kracht van de VU”. Nollen is als bestuurslid met de bedrijfsvoeringsportefeuille verantwoordelijk voor het functioneren van het crisisbestuur. “Natuurlijk, ik maak ook dagen van 25 uur”, zegt hij, “maar dat doet iedereen op dit moment. Er is snoeihard gewerkt om alles draaiende te houden. Daarbij word ik zeer professioneel bijgestaan door het IBNO2-crisisteam van de VU onder leiding van Josja van der Veer, waarin alle diensten participeren.”
‘Ik maak ook dagen van 25 uur, maar dat doet iedereen’
Geroutineerd somt hij op wat de afgelopen weken zijn taken waren: bepalen wat de vitale functies aan de VU zijn, want het devies is “blijf thuis”, maar het Cyclotron, dat radiofarmaca en radionucliden produceert voor het ziekenhuis, moet wel draaiend gehouden worden, net als het Energiecentrum, de back-up van het ziekenhuis en het Proefdierencentrum. Het betalen van de salarissen en allerlei andere administratieve processen zijn vitale functies en verder moesten ze zorgen voor een alternatieve vorm van onderwijs. Andere dingen, bijvoorbeeld de beveiliging van de campus, moesten weer worden afgeschaald, maar blijven wel zichtbaar aanwezig op de campus.
Lopend onderzoek voortzetten
Daarvoor was veel overleg nodig: met de besturen van de faculteiten, de Facilitaire Campus Organisatie, maar ook met de universiteitenkoepel VSNU, de ministeries van Onderwijs en van Sociale Zaken en de gemeente Amsterdam. Docenten moeten worden begeleid bij het online onderwijs, worden voorzien van online vergadertools, audiovisuele verbindingen enzovoort, en de ICT-afdeling draait daarvoor overuren. Voor allerlei nieuwe software moet men licenties regelen en ook met de medezeggenschap moet één en ander worden afgestemd.
“Communiceren is key”, aldus Nollen.
Men moest op zoek naar manieren om locatiegebonden lopend onderzoek te kunnen voortzetten, omdat anders veel data verloren zouden gaan. Ook het corona-onderzoek moet ongehinderd door kunnen gaan. Dit alles steeds met de veiligheid en gezondheid van medewerkers en studenten als hoogste op de prioriteitenlijst.
“Het is belangrijk om aangehaakt te zijn bij de politieke besluitvorming.”
Daarnaast zit Nollen ook in coronacrisisteam van de VSNU, de landelijke universiteitenkoepel. “Elke avond hebben we een vergadering, we overleggen met het ministerie van OCW, want het is belangrijk om aangehaakt te zijn bij de politieke besluitvorming.”
“We zitten nu in de vormende fase”, zegt Nollen, “waarin het een beetje rustiger wordt en we vooruit kunnen kijken.”
Anderhalve meter
Dat houdt onder meer in dat bestuurders nadenken over de “preferente groepen” die “langzamerhand” weer op de campus worden toegelaten. Die campus moeten ze aanpassen aan de “anderhalvemetersamenleving”, dus dat betekent dat maximaal dertig procent van alle studenten en al het personeel de campus zal mogen bevolken. Wie die uitverkorenen zullen zijn, ligt waarschijnlijk gevoelig volgens Nollen. “Dat gaan we bepalen in overleg met de decanen, maar dat zal ongetwijfeld scheve blikken opleveren, aangezien veel medewerkers willen komen, want de gedrevenheid hier is gigantisch. Er zullen veel scheve blikken zijn, van: zij wel en wij niet.”
‘Van onze generatie heeft niemand dit ooit eerder meegemaakt, daar zit ook een gave kant aan’
Onderzoekers die aan een laboratorium zijn gebonden, zullen waarschijnlijk tot die preferente groepen behoren. Medewerkers van het Laserlab, mensen die archiefonderzoek doen. “Studenten die thuis niet kunnen studeren, zullen ook mondjesmaat worden toegelaten, om op de campus op veilige afstand van elkaar te studeren”, aldus Nollen.
Extra ingewikkeld is het feit dat de verschillende gebouwen op de VU-campus elk een andere aanpak vereisen. “Het ene gebouw heeft krappe trappenhuizen of weinig ingangen”, legt Nollen uit. “Het oude Wis- en Natuurkundegebouw heeft veel verschillende ingangen, wat het makkelijker maakt om de coronamaatregelen te handhaven. In andere gebouwen is het regulieren van de stromen ingewikkelder.”
Drie scenario’s
Het collegelid heeft “geen glazen bol”, maar er worden drie scenario’s ingevuld voor een geleidelijke opening van de campus. In het ene begint dat op 1 juni, het tweede op 1 september en het derde op 1 januari. “Als de campus op 1 september opengaat, zal er een alternatieve introductieweek voor de nieuwe studenten worden gehouden. Over de invulling denken de bestuurders nu na.
Nollen: “De nieuwe vorm van het onderwijs en de hele organisatie van alles brengen we nu in kaart. Net als de consequenties en de kosten. We maken fors meer kosten door de coronacrisis, maar er zijn ook posten die minder lasten veroorzaken op dit moment, zoals energie. De formats van de financiële dienst van de VU om alles inzichtelijk te maken”, meldt Nollen trots, “gebruiken andere Nederlandse universiteiten nu ook al.”
“We zijn geen superrijke universiteit”
“We zijn geen superrijke universiteit”, aldus Nollen, “maar de komende tijd is dit prima vol te houden.” En zo zwaar als het is, hij vindt het “ontzettend leuk werk”: “Van onze generatie heeft niemand dit ooit eerder meegemaakt en om alles uit te denken en samen dingen weer mogelijk te maken, daar zit ook een gave kant aan.”
Onderwijskwaliteit
De fractievoorzitter van GroenLinks Jesse Klaver zei vorige week in de Tweede Kamer dat studenten door de coronacrisis geen onderwijs krijgen. “Ik nodig hem van harte uit om op de VU te komen kijken, dan zal hij zijn mening gegarandeerd bijstellen”, reageert Nollen. Maar vindt hij ook dat de kwaliteit van het online onderwijs dezelfde is als het onderwijs vóór de coronacrisis? “Die stelling durf ik met een gerust hart aan.”