Kan een 14-jarig meisje een man van 100 kilo reanimeren?
“Dat kan wel degelijk, als je het maar goed doet. Natuurlijk kosten de borstcompressies kracht en is het beademen spannend, maar het is zó belangrijk dat je snel ingrijpt bij een hartstilstand. Ik schrik zelf altijd van de cijfers: jaarlijks krijgen 17.000 Nederlanders een harstilstand. Dat zijn er 45 per dag, met een overlevingskans van nog geen 25 procent.”
“Het is misschien een cliché, maar hoe sneller iemand ingrijpt, hoe groter de overlevingskans. Vanuit die gedachte is Taskforce QRS opgericht: er was geen reanimatieopleiding voor niet-volwassenen, terwijl het cruciaal is dat zoveel mogelijk mensen kunnen reanimeren. 75 à 80 procent van de hartstilstanden gebeurt thuis, dan wil je toch kunnen ingrijpen?”
Meld je bij de Hartstichting aan als burgerhulpverlener, is de oproep van Taskforce QRS. Vanwege het coronavirus worden 50-plussers op dit moment niet opgeroepen en zijn alle jonge vrijwilligers hard nodig. Taskforce QRS is actief in 7 steden. Doel is vanuit geneeskundefaculteiten zoveel mogelijk middelbare scholieren leren reanimeren. taskforceqrs.nl
Hoe pakken jullie zo’n les aan?
“We hebben honderd minuten per klas en bouwen het stapsgewijs op. Eerst leggen we uit waarom reanimeren belangrijk is, hoe je een slachtoffer benadert. We benadrukken dat nietsdoen geen optie is bij een harstilstand. Als je niet durft te reanimeren, kun je 112 bellen. Daarmee help je ook.”
“De klas oefent de borstcompressies en het beademen op een pop. Dat is natuurlijk best even griezelig, met je lippen op zo’n plastic mond. We sluiten af met een oefendefibrillator. Toen ik begon bij Taskforce QRS had ik nog nooit lesgegeven, dus de eerste keer was best even spannend. Gelukkig staan we altijd met meerdere instructeurs voor een groep.”
‘Elke dag krijgen 45 Nederlanders een hartstilstand’
Klinkt als een uitdaging, middelbare scholieren laten beademen. Is dat ook zo?
“Het verschilt per groep, al maakt het type onderwijs dan weer helemaal niet uit. In het begin is de sfeer lacherig, iedereen vindt het een beetje spannend. Maar uiteindelijk werkt de klas als een geoliede machine en is vrijwel iedereen aan het beademen. We weten allemaal dat kinderen ontzettend snel leren en ik vind het vaak indrukwekkend hoe goed het gaat. Het leuke is dat leerlingen alles vragen, er zit geen rem op. Kun je bijvoorbeeld iets bij iemand breken als je borstcompressies geeft? Dat soort vragen daagt ons ook uit, want je moet logisch nadenken en een goed antwoord geven.”
Je studeert geneeskunde en hebt dus een EHBO-diploma. Heb je het reanimeren zelf al eens in de praktijk gebracht?
“Ik ben burgerhulpverlener en wordt – samen met andere aangemelde buurtbewoners – opgeroepen als iemand in mijn omgeving een harstilstand heeft. Dat is tot nu toe alleen ’s nachts gebeurd en die oproepen heb ik niet opgemerkt. Andere eerste hulp heb ik wel al verleend, deels op straat en in de metro en deels vanuit mijn bijbaan. Ik werk voor een bedrijf dat medische hulpverlening verzorgt op festivals. Zodoende heb ik vrijwel alles al een keer gezien en heb ik nergens meer moeite mee.”
‘Nietsdoen is geen optie bij een hartstilstand’
Je bent niet alleen instructeur voor Taskforce QRS Amsterdam, maar ook bestuurslid. Hoe bevalt dat?
“Als bestuurslid logistiek en planning onderhoud ik het contact met de 38 instructeurs, plan ik ze in en zorg ik voor de materialen. Het bestuur is een gemotiveerde groep studenten, onder wie een aantal leden van het eerste uur. Zij zijn inmiddels bijna afgestudeerd arts, maar kunnen de Taskforce nog steeds niet loslaten. Het klinkt vanzelfsprekend, maar ik leer nu het belang van goed samenwerken. Elke taak is belangrijk en je bent als schakel in de keten afhankelijk van elkaar.”
Zie je je toekomst als arts ook op de eerste hulp?
“Het is mijn jongensdroom om op de traumaheli te werken. Als traumachirurg, dacht ik vroeger, maar inmiddels weet ik dat de chirurgie me niet ligt. Nu richt ik me op de anesthesie. Die combinatie van denken en doen, van praktisch handelen en overzicht houden, vind ik heel gaaf. En hopelijk kan ik van daaruit uiteindelijk op de helikopter gaan werken.”