Donderdagavond kreeg Gerdien Bertram-Troost, hoogleraar onderwijs in levensbeschouwelijk en pedagogisch perspectief, de eerste berichtjes binnen van mensen die vanwege de storm de volgende dag niet bij haar oratie zouden kunnen zijn. Ze appte haar decaan, Ruard Ganzevoort, met de vraag of haar oratie überhaupt kon doorgaan. Die belde later die avond terug met het nieuws dat de VU gewoon open was, dus ja, de oratie kon doorgaan als zij het zag zitten. “Ik had er al een jaar naartoe geleefd, dus ja, ik wilde het graag laten doorgaan”, zegt Bertram.
Vrijdagochtend om 9 uur appte ze nog even met de decaan. Geen wijzigingen ten opzichte van gisteravond. Om kwart voor tien mailde de pedel: ‘Er is een advies om na twee uur niet meer te reizen. Logistiek gaat vanmiddag naar huis, dat betekent dat er enkele extra tafels op het podium zullen staan, maar wij zijn er wel.’ Bertram kon zich echt niet druk maken over tafels op het podium. Ze was allang blij dat de oratie door kon gaan.
Code rood
Om elf uur veranderde code oranje in rood. Weer overleg met de decaan. Nog steeds was de boodschap: de VU blijft gewoon open.
“Mijn zus moest uit Brabant komen en haar schoonouders uit Groningen pasten op de kinderen. Die waren al onderweg.”
Rond 12 uur belde de secretaresse die foto’s van de plechtigheid zou maken. Ze vond het toch wel erg spannend om door te storm te moeten. Bertram lachend: “Gelukkig is mijn man fotograaf. Die vond het prima om dat over te nemen. Eigenlijk doet hij dat liever dan stil op een stoel zitten, maar ik zag hem bij deze gelegenheid juist voor één keer liever zittend, bij onze kinderen.”
Geen techniek
Ondertussen waren Bertrams kinderen van 13 en 15 uit school gekomen, had het gezin de nette kleren al aan en stond het op het punt om naar de VU te gaan, toen de decaan om half een belde met de boodschap dat de oratie toch niet door kon gaan. De mensen van het Audiovisueel Centrum waren naar huis, wat betekende dat er geen techniek zou zijn voor de live-stream en het geluid. “Maar”, zei hij, “volgende week is er vanwege de voorjaarsvakantie een plekje in de agenda.”
“Ik zag dat echt niet zitten”, zegt Bertram, “er was zoveel geregeld: er stonden persberichten klaar, de boekjes met de tekst en de datum waren natuurlijk al gedrukt, de catering voor de receptie was besproken. En ik was helemaal voorbereid om mijn verhaal nu te houden. En of mijn genodigden volgende week zouden kunnen, was ook maar weer afwachten.”
Regen van afzeggingen
“Ik bel je terug”, zei Ganzevoort. Ondertussen bleef het op de app afzeggingen regenen van mensen die er vanwege Eunice niet bij haar oratie konden zijn. Bertram: “Een van mijn beste vriendinnen woont in Zeeland. Het was onmogelijk voor haar naar de VU te komen, dat vond ik heel jammer.”
De decaan: ‘Kom maar gewoon, ik ben er in elk geval’
Kwart voor één belde de decaan weer: “Kom maar gewoon, ik ben er in elk geval.” Er was ook één medewerker van het Audiovisueel Centrum die zou blijven om de techniek, het geluid en de livestream te doen.
Dus Bertram reed met haar gezin naar de VU. Ondertussen had ze de catering laten weten dat de receptie toch zou doorgaan, maar met een veel kleinere groep. “Veertig mensen, dachten we toen nog, dat werden er uiteindelijk 27.”
Stress sloeg toe
Op de VU liep Bertram even bij de pedel langs. Daar waren ze in de stress aan het rondbellen. “We weten überhaupt niet of de oratie door kan gaan, ga eerst maar ergens koffiedrinken”, kreeg ze te horen.
Toen sloeg de stress echt toe bij Bertram. “Ik had me deze dag zo anders voorgesteld. Ik dacht dat ik de uren voorafgaand aan mijn oratie rustig de tijd zou hebben om me te concentreren op wat ik zou gaan vertellen.”
Ze ging naar boven, naar haar faculteit Religie en Theologie. Bertram: “Gelukkig waren daar collega’s die me opvingen.” “Desnoods streamen we het vanaf mijn laptop”, zei haar afdelingshoofd.
Ondertussen belde restaurant The Basket. Of ze al wist of haar reservering nog zou doorgaan, anders zouden ze het personeel naar huis sturen en de tent sluiten. “We komen echt”, zei Bertram. “Ik dacht: als die oratie niet door kan gaan, kan ik de mensen die toch komen in elk geval een maaltijd aanbieden.”
Definitief groen licht
Pas om kwart voor drie, een uur voor het begin van haar oratie, kreeg Bertram definitief groen licht van de decaan. De oratie kon doorgaan.
Uiteindelijk kwamen er 27 mensen, veel minder dan waarop Bertram gehoopt had. “Maar de sfeer was hartverwarmend.” Bertrams ouders waren er, haar broer en zussen, een van haar beste vriendinnen, haar man en kinderen natuurlijk, een tante, een nichtje, enkele mensen vanuit professioneel netwerk en een aantal collega’s. “Er was zelfs een collega speciaal uit uit Leuven gekomen”, vertelt ze.
De livestream van de ceremonie is inmiddels meer dan duizend keer bekeken
En haar oratie zelf ging verbazingwekkend goed. “Ik was heel rustig en gefocust en het lukte me om mijn verhaal goed over te brengen. Toen ik mensen achteraf vertelde hoe ik in onzekerheid had gezeten, waren ze verbaasd. Ze hadden dat totaal niet aan me gemerkt.”
Met haar familie en enkele collega’s ging ze naderhand uit eten. En de livestream van de ceremonie is inmiddels meer dan duizend keer bekeken. Al met al kan Bertram tevreden terugkijken en zijn er de prachtige foto’s als aandenken. ”Maar de eerste nachten na mijn oratie heb ik echt slecht geslapen vanwege de stress die loskwam”, besluit ze.