Met een persoonlijke terugblik op haar studietijd opent Vrije Schrijver Niña Weijers (28) het eerste studiejaar van studenten aan de faculteit Geesteswetenschappen. Amper bijgekomen van de Opzij Literatuurprijs, die zij gistermiddag kreeg voor haar bejubelde debuutroman De consequenties, staat zij om tien uur voor een volle zaal eerstejaars. En vanavond zal zij met Ruard Ganzevoort, hoogleraar praktische theologie, de film Conducta inleiden op het dak van de VU. Een druk begin.
Naar de grote stad
Tien jaar geleden verhuisde zij van Nijmegen naar Amsterdam. Voor haar de stad van de grachten met herenhuizen én Paradiso. Daar ging ze literatuurwetenschap studeren. Ze vindt het ronduit onbegrijpelijk dat mensen in een stad blijven hangen die je al kent. “Dat doe je niet.”
Leesmonster
Ze was een leesmonster: Hermans, Mulisch en Wolkers tot en met de voorschriften van huidverzorgingsproducten. Van haar studie had ze zowel een specifiek als een oneindig vaag beeld. “Ik zag mezelf in een grachtenpand, met vulpen en notitieblok, en stapels boeken rondom. De werkelijkheid was een kamer van negen vierkante meter en koken op een inductieplaat. En douchen drie etages lager bij mijn hospita.”
Verwachtingen die niet uitkomen
Van de verhitte discussies in werkgroepen leerde zij veel. Onder meer waarom de Franse poststructuralisten zo onbegrijpelijk waren en dat Amsterdammers weliswaar veel praten, maar niet per se meer zeggen. Haar studie bleek nogal theoretisch, “maar het is helemaal niet erg dat mijn verwachtingen niet uitgekomen zijn. Anders zat ik daar nu nog in m’n eentje tussen die stapels boeken.”
Leven met tegenstrijdigheden
Weijers: “Je leert hier denken. En denken is nooit een trucje, eerder een landschap. Wie kan denken, kan leven in de breedte…” Essentieel voor haar zijn de woorden paradox en tegenstelling. “Dat er zaken tegelijkertijd gebeuren naast elkaar, dat maakt het leven mooi en ingewikkeld. De wereld is een vat vol tegenstrijdigheden, dit is weliswaar één groot cliché, maar er is echt nooit consensus. Tegenstrijdigheden moet je niet uitvlakken, evenmin relativeren, maar je moet ze ook niet absoluut zien.”
Clichés oppoetsen
De eerstejaars Geesteswetenschappen krijgen de opdracht een brief te schrijven met de motivatie voor hun opleiding. Weijers raadt hen aan om niet bang te zijn voor clichés. Vele zijn immers waar. Maar… poets die clichés op, zodat ze stralende blokjes goud worden. Alle sieraden zijn uit de modder getrokken”, besluit Weijers.
Na afloop krijgen de studenten een exemplaar van De consequenties, voor het common reading project, later dit jaar.