Maar liefst twee VU-hoogleraren zijn benoemd tot kroonlid van de Sociaal-Economische Raad, de SER, die de regering adviseert over haar sociaal-economische beleid. Het gaat om hoogleraar diversiteit en integratie Halleh Ghorashi en om Maarten Lindeboom, hoogleraar economie. Advalvas wist die laatste aan de telefoon te krijgen voor een kort gesprek.
Hoe wordt iemand kroonlid van de SER?
“Op uitnodiging. Mijn expertise ligt op het gebied van sociaal-economische kwesties, ik werk in een domein waarbinnen ze nog iemand zochten bij de SER.”
Welk domein is dat precies?
“Ik doe aan toegepaste micro-economie, ik onderzoek hoe individuele beslissingen worden beïnvloed door context. Bijvoorbeeld hoe veranderingen in het pensioenstelsel ons gedrag beïnvloeden, welke gevolgen die hebben op onze keuzes en wat daar dan weer de gevolgen van zijn. Als de overheid besluit dat we tot ons zeventigste levensjaar moeten doorwerken dan kan dat nadelige gevolgen hebben voor onze gezondheid. Ik weet niet of dat zo is, maar het zou kunnen. Die verslechterde gezondheid heeft dan weer gevolgen voor de uitgaven aan de zorg.”
En op basis van dergelijke afwegingen adviseert u dan de regering.
“Ja, maar dit is geen puur wetenschappelijke functie, je kunt niet alleen maar je wetenschappelijke visie geven, je moet dat doen met oog voor de belangen van verschillende partijen die tegenover elkaar staan, bijvoorbeeld werkgevers en werknemers. Je moet een beetje gevoel hebben voor wat maatschappelijk acceptabel is.”
Het is dus ook een politieke functie. Het geeft u een zekere macht.
“In zekere zin wel, ja. Maar we dienen onze adviezen niet individueel in, maar als groep. “
In welke hoek zit u eigenlijk, politiek gezien?
“Ik ga niet zeggen wat ik stem, maar ik vind sociaal-economische ongelijkheid een punt van zorg. Als econoom geloof ik in de werking van prikkels, want je kunt niet alles aan de markt overlaten. Als we dat deden, hadden we nu geen werkloosheidsuitkeringen, bijvoorbeeld. Maar ook de overheid faalt weleens, dus ingrepen door de overheid zijn ook niet altijd goed.”
Hoeveel tijd kost u dat kroonlidmaatschap van de SER?
“Ik heb begrepen dat er één à twee keer per maand wordt vergaderd, maar daarnaast heb je nog verschillende commissies die rapporten moeten schrijven, ik weet nog niet precies hoe dat in z’n werk gaat, maar dat kan veel tijd kosten. Dat was voor mij ook een reden om niet meteen ja te zeggen toen ik werd gevraagd. Maar het lijkt me erg leuk en spannend om te doen.”
Hoelang bent u al hoogleraar aan de VU?
“Sinds 1998, dat is alweer twintig jaar. Ik ben ook een poos afdelingshoofd geweest, dat zijn verantwoordelijkheden waar je niet voor weg moet duiken, het is goed om dit soort dingen te doen, naast je wetenschappelijke onderzoek. Dat geldt ook voor het werk voor de SER.”