De VU heeft een derivatenportefeuille met een flinke negatieve waarde. Vijf vragen aan Hoofd planning & Control Peter Wemmenhove hierover.
Waarom heeft de VU derivaten gekocht?
“In 2005 werd het duidelijk dat de VU 750 miljoen moest investeren in het renoveren van de gebouwen. Dat geld hadden we niet, dus dat moest geleend worden. Als de rente op die lening plotseling sterk zou stijgen, zouden we dat niet kunnen betalen. Dus zijn er derivaten, zogeheten renteswaps, gekocht om toekomstige renterisisco‘s af te dempen. Dat was indertijd in de publieke sector heel gebruikelijk. Alleen is de rente niet gestegen, maar in de afgelopen periode gedaald. Normaal sluit je na het kopen van derivaten snel een lening af, meestal zitten die samen in een pakket. Die lening is niet gekomenh omdat de renovatieplannen in nieuwbouwplannen zijn veranderd. Doordat de bouwplannen uitgesteld werden, betaalde de VU jaarlijks rente voor een lening die ze niet heeft. Alleen al de afgelopen drie jaar heeft dat ongeveer een miljoen euro per jaar gekost.”
Vestia-achtige praktijken op de VU dus?
“Als mensen het woord ‘derivaten’ horen, denken ze meteen aan wooncorporatie Vestia waar men daarmee 2 miljard euro verloor. Maar het product dat wij gekocht hebben, lijkt daar totaal niet op. Het financiële risico van de VU is veel kleiner en hier heeft niemand zich aan de koop van de derivaten verrijkt. Vestia heeft gespeculeerd met financiële producten, wij wilden alleen toekomstige le risico‘s beperken. Het was onze intentie om te investeren in gebouwen. Alleen heeft het afsluiten van de lening langer geduurd dan onze bedoeling was. Gelukkig gaan we dat binnenkort doen.”
De VU was altijd zo zuinig op haar centen. Wat is er misgegaan?
“De suggestie dat er onzorgvuldig gehandeld is, wil ik bestrijden. Het is juist conservatief beleid om fluctuaties in de rente tegen te willen gaan. De universiteit kan geen torenhoge rentepercentages betalen.
Bovendien moet de VU zich houden aan de regelgeving Belenen en beleggen van het Ministerie van Onderwijs. Tot 2011 stond daar niets in over derivaten. De regels zijn nu veranderd, maar ook nu zijn renteswaps toegestaan. Wel hebben we aan het begin van het jaar de onderwijsinspectie zelf over onze portefeuille geïnformeerd. In de pers wordt gesuggereerd dat de VU de derivaten misschien zou moeten afkopen en daarmee 80 miljoen kwijt zou zijn. Dat is zeker niet waar, de onderwijsinspectie dwingt ons niet om de derivatenportefeuille af te stoten. Dat is niet nodig en dat is het grote verschil met Vestia.”
Moet er nu bezuinigd en gereorganiseerd worden omdat de VU met geld gespeeld heeft?
“Nee, dat er nu een renteswapverlies is en dat er gereorganiseerd wordt, is toevallig. De 1 miljoen die de VU de afgelopen drie jaar telkens moest betalen is een serieus bedrag. Aan de andere kant heeft de VU een omzet van meer dan 450 miljoen euro per jaar. De rente betalen is vervelend, maar het is te overzien en daar vallen we niet van om.”
De VU moet de komende jaren de rente blijven betalen, waar komt dat geld vandaan?
“Het grote verschil met voorgaande jaren is dat de bouwplannen gaan starten. We hebben nu een aantal offertes voor een lening liggen, rond september wordt daarover een besluit genomen. De VU gaat dan geld lenen om te bouwen. De rente die we gaan betalen, is dan gewoon de aflossing voor het geleende vermogen.” (FB)