Op de hoek van het Nieuwe Universiteitsgebouw, op de tiende etage, lopen straks de robots rond van het Social Robots Lab van Informatica. Tenminste, als het plan doorgaat. Want de afdeling blijkt te groot voor het NU-gebouw. Naar een oplossing wordt nog gezocht.
“We zitten midden in hypergevoelige onderhandelingen over de ruimte in het gebouw”, zegt voormalig afdelingshoofd Dick Bulterman, die over de verhuizing gaat. “Maar wat ik wel kan zeggen is dat er bij informatica veel meer mensen werken dan wat past in de ruimte. Tot eind december gaat het om een tekort aan vijftien werkplekken, en het komende jaar moeten er iets van veertig werkplekken bij komen. Dus het past nu niet en als we naar de toekomst kijken al helemaal niet.”
Het plan is dat de informatici samen met de medewerkers van de afdelingen Wiskunde, Instituut voor Milieuvraagstukken, Athena Instituut en Universitair Centrum voor Gedrag en Bewegen het NU-gebouw gaan vullen. In november en december bevolken de in totaal ruim vierhonderd medewerkers de kantoren op de verdiepingen zeven tot en met twaalf. Maar dat plan staat nu weer ter discussie.
Veel meer studenten
De voornaamste reden voor de plotselinge krapte is dat de afdeling Informatica het afgelopen half jaar bijzonder goed boerde. Er kwam extra geld voor onderzoek, waaronder de omvangrijke Zwaartekrachtsubsidie, en dus nieuwe vacatures. En het aantal studenten is enorm gegroeid, dus er zijn meer docenten nodig.
‘De VU werkt met ruimtemodellen die niet uitgaan van de werkelijke situatie’
“Maar het basisprobleem”, zegt Bulterman, “is dat de VU werkt met ruimtemodellen die niet uitgaan van de werkelijke situatie.” Die modellen rekenen volgens hem met een ideale situatie waarin, door parttime werken en op wisselende momenten, meerdere mensen een bureau kunnen delen. “En daar wordt dan nog extra ruimte vanaf gesnoept. Maar in de praktijk komen mensen naar de VU om met elkaar samen te werken, niet om elkaar af te wisselen.”
Directeur bedrijfsvoering van de bètafaculteit Bart van Leijen bevestigt het probleem. “Informatica groeit sneller dan je ooit in bouwprojecten zou kunnen bijhouden. We onderzoeken daar nu verschillende oplossingen voor. Het NU-gebouw heeft een flexibel gebouwconcept, dat maakt het relatief makkelijk om nog te schuiven. We hopen dat er door ombouwen en verdichten genoeg plek zal ontstaan.”
Vertraging
Bulterman: “In het beste geval komt er een creatieve oplossing. In het ergste geval blijven we zitten waar we nu zitten.” Hij verwacht in ieder geval een vertraging voor de verhuizing van Informatica. Van Leijen zegt dat een vertraging tot januari prima is. “Als de verhuizingen maar vóór 1 februari zijn afgerond, want dan gaan de onderwijszalen open. Daar wil je geen kantoorverhuizingen tussendoor hebben.”
Het ruimtegebrek is niet de enige zorg, blijkt bij de rondleidingen voor medewerkers op 3 oktober. Er is ook ontevredenheid over de open werkplekken in de hoeken aan de noordkant van het gebouw. Van beide hoeken loopt een rechte gang naar de entreeruimte, of huiskamer, waar mensen kunnen koffiedrinken, lunchen en afspreken met bezoekers. En de boekenkasten en lockers staan in dezelfde ruimtes als de open werkplekken.
Gehorige ruimtes
‘Het is een nieuwe manier van werken en daar zijn afspraken voor nodig’
“Er is niet goed over nagedacht dat mensen straks veertig uur in gehorige ruimtes zitten”, stelt informaticus Sanne Abeln. “Zeker PhD-studenten, die moeten geconcentreerd werken aan hun thesis. Dat kan niet.” Promovendus Juami van Gils is ook bang dat ze in de open werkruimtes snel afgeleid zal zijn. “Ik werk nu in een dichte kamer met vier anderen, dus het zal wel wennen worden.”
Rondleider Nanda Koppers, facilitair projectleider bij FCO, verwacht dat het met het lawaai mee zal vallen, want het gebouw zit vol met veel akoestische demping, maar echt geruststellend lijkt niemand dat te vinden. Van Leijen zegt later: “Het is een nieuwe manier van werken en daar zijn afspraken voor nodig. We helpen de afdelingen om die te maken.”
Duurzaam gebouwd
Maar er zijn ook positieve reacties. Tijdens de rondleiding maken mensen volop foto’s van het prachtige uitzicht over Amsterdam aan de ene kant en Amstelveen aan de andere kant. Ze testen lachend de stabureaus en lopen tot aan de kamerhoge ramen om een blik te werpen op het Atrium beneden.
Er is ook reden om trots te zijn op het NU-gebouw. De VU heeft voor het ontwerp een vier sterren (van de vijf) Breeam-certificaat voor duurzaam bouwen gekregen. “Het zijn eigenlijk twee gebouwen tegen elkaar aan met een ruimte ertussen, het Atrium”, zegt bouwdirecteur John van Houten van FCO. “Daardoor is er voldoende lichtinval, met name in de studiezalen aan het Atrium en de practicumzalen aan de noordkant.” Er is dus minder kunstmatig licht nodig.
Belgisch natuursteen
Ook is de druk in het Atrium iets lager dan op de verdiepingen, waardoor de lucht via grote roosters de binnenplaats instroomt. Dat zorgt voor ventilatie in de zomer en warmte in de winter. Van Houten: “Toen het in de zomer een paar dagen 37 graden was buiten, was het hier binnen niet warmer dan 26, 27 graden.” Verder worden de verwarming en verkoeling geregeld met koude- en warmtebronnen in de grond, er is gelet op de stikstofuitstoot bij de selectie van bouwmaterialen, al het hout is gerecycled bamboe, in de muur zitten geperforeerde platen met daarachter gerecycled isolatiemateriaal en de natuursteen komt uit een grot in België. “We konden het goedkoper uit China halen, maar dan was de CO2-afdruk veel groter”, aldus Van Houten.
“Verhuizen is enorm ingrijpend en het nieuwe werkconcept vraagt wat van mensen”, zegt Van Leijen. “We willen heus niet per se hip en modern en flexibel werken, maar het is te duur om in de nieuwbouw net zo te werken als in de oude gebouwen. Uiteindelijk gaan we er op veel fronten op vooruit. Hier in het W&N hebben we enkel glas en is het altijd te warm of te koud. En er is een muizenplaag.”