Mocht de Brexit ooit doorgaan, dan zijn de persoonlijke gevolgen voor VU-jurist Gareth Davies, een in Nederland werkende Brit dus, nog wel te overzien. “Ik zal met mijn Nederlandse vriendin moeten trouwen”, zei hij gisteren desgevraagd tijdens een bijeenkomst van The Brexit Club in 3D, het debatcentrum(pje) van de VU.
Het VK had allang uit de EU moeten zijn, maar kreeg juist voor de zoveelste keer weer uitstel en van de 22 aanwezigen in 3D gaven er slechts zes aan dat ze geloofden dat het uiteindelijk wel een keer van een Brexit zal komen, toen de gespreksleider, politicoloog André Krouwel, daarnaar vroeg.
Davies, die als deskundige door Krouwel werd ondervraagd, denkt dat er nog veel bijeenkomsten van The Brexit Club zullen worden gehouden voordat het zover is. Hij past het principe van Sherlock Holmes toe op de zaak: sluit eerst alle onmogelijkheden uit en wat er dan overblijft, dat is het meest aannemelijk. Het is tot nog toe onmogelijk gebleken een meerderheid in het parlement te krijgen voor een Brexit met een deal (een pakket regelingen om de scheiding draaglijk te maken, zeg maar), en ook een Brexit zonder deal is niet gelukt en dat betekent dat een Remain de enige overgebleven optie is. In de EU blijven, dus.
Overal onenigheid over
Maar een meerderheid van de kiezers in het VK had toch gekozen voor een Brexit? Dat lijkt maar zo, meent Davies. “Het hangt allemaal af van hoe je de vraag stelt en onder de kiezers die voor Brexit hebben gekozen, is ook geen meerderheid te vinden voor welke vorm van Brexit dan ook. Niet voor een no-deal, niet voor een soft-deal, niet voor een deal, overal is onenigheid over, en dat geldt evengoed voor de Remainers.
Veel mensen denken dat een mogelijke breuk tussen Schotland en het VK een drempel voor de Brexit is, maar Davies relativeert dat. “De Britten vinden het jammer als Schotland het VK verlaat, maar als ze willen gaan, moeten ze gaan. De sentimenten gaan, wat dat betreft, niet heel erg diep.” Wel is duidelijk dat de Brexit een typisch geval van Engels nationalisme is. De Welsh, de Ieren en de Schotten blijven allemaal liever bij de EU.
Maar, relativeerde Davies meteen weer, toen in de jaren 70 werd gestemd voor aansluiting bij de voorganger van de EU, de EEG, stemden juist de Engelsen voor en de Schotten tegen. “Het lijkt er een beetje op dat de Schotten eerst kijken wat de Engelsen willen en dan besluiten dat zij het tegenovergestelde vinden.”
Verstrikt in gedoe
Hoe dan ook, de eerste post-Brexit-jaren zullen “really messy years” worden, voorspelt Davies, maar studenten en medewerkers van de VU die net een stage of een project doen in het VK op de dag dat dat de EU verlaat, hoeven zich niet ongerust te maken. “Niemand wil slachtoffers maken van mensen die verstrikt raken in gedoe.” Davies denkt dat iedereen netjes zijn ding zal mogen afmaken. “Maar of je daarna nog zal mogen blijven, dat blijft de vraag.”