Studenten Max Jansen (22, aardwetenschappen) en Nadja den Besten (22, aarde en economie) demonstreerden afgelopen vrijdag tijdens de Aardwetenschappelijke Loopbaandag. ‘Shell biedt ons een mooie loopbaan, maar er zit ook een keerzijde aan.’
Wat hield de actie precies in?
“We zijn met een groot spandoek bij de ingang van de loopbaandag gaan staan. Daarop stond ‘Nigeria?! What the hell, kom geld verdienen voor Shell!’. Daarnaast hebben we flyers uitgedeeld met een nepvacature. Daarin vertelt Shell eindelijk eens eerlijk dat ze voor flinke milieuvervuiling hebben gezorgd. In de vacature zeggen ze op zoek te zijn naar kritische jonge mensen die ze het rechte pad kunnen wijzen. Op die manier proberen we een statement te maken hoe het eigenlijk zou moeten zijn.”
Wat is precies jullie kritiek op Shell?
“Decennialang is het zo dat Shell als enorme multinational niet voldoende zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid neemt. Ze maken enorme missers, zoals onlangs in Nigeria. Daar is sprake van enorme milieuvervuiling. Ook doet Shell te weinig om sabotage van de pijpleidingen te voorkomen. Je kan het ook breder trekken en je afvragen waarom er sprake is van sabotage. Is het wel de gewenste situatie dat een privaat bedrijf alle olie wint uit Nigeria en Nigeria zelf olie moet importeren? Het lijkt op een moderne versie van de VOC en dat kan gewoon niet meer.
De oliewereld heeft enorme macht. Die macht zou democratisch moeten zijn. Het moet niet zo zijn dat grote private ondernemingen eigenaar zijn van energiebronnen. Iedereen heeft energie nodig, dus energiebronnen horen eigendom te zijn van de gemeenschap. Het bestaan van grote private ondernemingen gaat in tegen dat idee.”
Waarom voelen jullie je geroepen om hier tegen in actie te komen?
“Veel studenten aardwetenschappen komen later bij bedrijven als Shell te werken. We vragen onze medestudenten zich bewust te worden van de andere kant. Shell is een bedrijf dat ons een mooie loopbaan kan bieden maar er zit ook een keerzijde aan. Namelijk dat Shell de maatschappij en het milieu niet goed genoeg meeneemt in zijn besluitvorming. Wij als aardwetenschappers maken dit mede mogelijk, dus is het belangrijk dat we weten wat het allemaal inhoudt. Tijdens onze studie krijgen we niet het hele plaatje te zien. Zo wordt er gedoceerd in petroleumgeologie, maar over de maatschappelijke gevolgen wordt niets gezegd. Ook in het vakkenaanbod van de VU zien we dus graag een verandering.”
Stonden de andere studenten wel op jullie protesten te wachten tijdens een loopbaandag?
“Er is overwegend positief gereageerd. Er waren maar twee studenten die onze flyer weigerden. Wij aardwetenschappers zijn een apart volk. We hebben een enorme liefde voor de aarde, dus we denken dat er genoeg studenten zijn die ook graag meer aandacht voor de keerzijde van ons werk zien. Alleen de organistoren van de loopbaandag waren er niet helemaal blij mee. Shell is namelijk de hoofdsponsor van dit evenement. Maar we zijn absoluut niet tegen de loopbaandag. Zo’n dag is een mooi evenement voor studenten om zich te oriënteren.”
Wie was er van Shell aanwezig?
“Een geoloog van Shell kwam een praatje houden. Dat praatje was erg eenzijdig. Zo zei hij dat Shell niet investeert in herbruikbare bronnen omdat het niet winstgevend zou zijn en ze daar geen expertise in hebben. Dat is een zwak argument. Toen ze begonnen met oliewinning hadden ze daar natuurlijk ook geen expertise in. Ze willen gewoon die duurzame stap niet maken. Er wordt gezegd dat voor herbruikbare bronnen veel subsidie nodig is. Maar er wordt niet verteld dat overheden ondertussen indirect oliewinning subsidiëren, door met behulp van militaire interventies en steun aan dictaturen contracten voor multinationals af te dwingen. Daarnaast betalen veel multinationals in bijvoorbeeld Nederland nauwelijks belasting door slimme belastinconstructies.”
Denken jullie dat studenten liever niet in actie komen omdat ze vrezen daardoor hun carrièreperspectieven te verknallen?
“Ja, Shell is toch een van de belangrijkste werkgevers voor aardwetenschappers. Daarom is het juist belangrijk dat we onze stem laten horen, want zonder aardwetenschappers kunnen ze niet functioneren. We kennen oud-studenten die nu bij Shell werken die ook graag verandering zien, maar tegelijkertijd hun baan niet willen verliezen. Er bestaat het gevoel dat je in je eentje geen verschil kunt maken. Die instelling hopen we met deze actie een beetje te veranderen. Zelfs bij Shell hebben ze door dat ze fout zitten. Toen de geoloog aan kwam lopen en ons spandoek zag, zei hij: ‘Yes, we need to do a better job in Nigeria.'”