Boodschappen doen voor je zieke moeder, in de huiskamer studeren omdat je broer met down niet alleen kan zijn. De zorgtaken van studenten vallen niet altijd op. Daarom doet Lotte Stolk daar onderzoek naar.
“Studenten schrikken van het clichébeeld van mantelzorgen: een bejaarde man die zijn vrouw met haar steunkousen helpt”, zegt masterstudent sociologie Lotte Stolk. “Daar identificeren ze zich niet mee. Ze zijn in deze situatie opgegroeid en ze zijn het gewend om mee te helpen.”
Kopzorgen
Dat betekent niet dat studenten niet zorgen. Uit eerder onderzoek bleek dat zes procent van de studenten in het hoger onderwijs zorgtaken heeft. Jongeren zijn volgens deze definitie een mantelzorger als ze opgroeien met een familielid dat chronisch ziek is of ernstige psychische problemen heeft.
“Dat brengt kopzorgen met zich mee. Naast je studie, sociale leven en bijbaantje moet je ook helpen. Het kan zijn dat ze bijdragen aan het huishouden, bij de verzorging of gewoon veel vaker op visite gaan.”
Rustig studeren
Dat kan ook effect op hun studie hebben. “Bijvoorbeeld omdat het thuis niet rustig genoeg is om te studeren. Of doordat je door noodsituaties niet aan studeren toekomt.” Daarom onderzoekt Stolk voor haar scriptie op welke manier de universiteit studenten hierbij ondersteunt. “Voelen deze studenten zich begrepen? Zijn er drempels bij het aanvragen van hulp? Ik ben erg benieuwd hoe ze het beleven.”
Studenten kunnen wel ondersteuning aanvragen, maar ze hebben geen standaardrechten waar ze op terug kunnen vallen. Of ze extra tijd voor een deadline krijgen, minder vaak aanwezig hoeven te zijn of een tentamen mogen herkansen, hangt van de docent af.
“Ik sprak een studente die 112 moest bellen omdat haar moeder een epileptische aanval had. Daardoor miste ze haar tentamen. Dat was geen reden voor een hertentamen.”
Hersenbloeding
Zelf heeft Stolk hier ook ervaring mee. Ze was net het huis uit toen haar moeder, een vijftiger, tijdens het hardlopen een hersenbloeding kreeg. Stolk zou net beginnen aan een stage in de jeugdzorg. Dat lukte door alle zorgen en het verzorgen van haar moeder niet. Uiteindelijk liep ze een jaar studievertraging op. Dat betekende een hoop regelwerk terwijl ze al onder druk stond.
Inmiddels woont haar moeder in een bejaardenflat waar ze veel ondersteuning krijgt. Daardoor hoeft Stolk zelf minder te organiseren. “Het lastige is nu dat onze rollen omgedraaid zijn. Vroeger hield mijn moeder erg van koken, nu kook ik voor haar. Dat kan ze zonder hulp niet meer zelf. En mijn broer en ik nemen haar deze zomer mee op vakantie naar haar zus in Frankrijk. Dat zou ze vroeger zelf geregeld hebben.”