Heb jij het al uitgeprobeerd? In vrijwel elke gezelschap is ChatGPT hét onderwerp van gesprek. Iedereen die al een beetje met het taalmodel gespeeld heeft, is verbijsterd: zo snel, zo welbespraakt en zo slim. En soms ook verrassend, met onverwachte antwoorden. Zo ondervroeg ik ChatGPT over het VU-motto ‘Aan de VU word je niet iets, maar iemand’. Zelf heb ik dat altijd geïnterpreteerd als dat de VU niet alleen vakkennis, maar ook persoonlijke ontwikkeling stimuleert. Maar het AI-speeltje ziet dat heel anders en geeft als verklaring: De VU ziet je als een individu en niet slechts als een nummer of object. Toegegeven, het taalmodel spreekt niet altijd de waarheid. Maar het zet je wel aan het denken.
En dat laatste is precies waar het volgens mij mis kan gaan met kunstmatige intelligentie. ChatGPT is getraind om op een menselijke manier met de gebruikers te communiceren en dat creëert een soort verbaal gezichtsbedrog. We weten dat het een levenloos taalmodel is, en toch ontkomen we niet aan de indruk dat er een gedachte achter zit, en dichten we het sociale eigenschappen toe. Laatst betrapte ik me er zelfs op dat ik ‘Please’ gebruikte bij een opdracht voor ChatGPT. Gewoon, omdat ik aardig wilde zijn.
Die typisch menselijk neiging om sociale verbinding te willen maken is een valkuil die makkelijk geëxploiteerd kan worden met de ChatGPT-technologie. De mogelijkheden voor misbruik door kwaadwillende gebruikers zijn legio: denk aan online grooming, het ontfutselen van privégegevens, of manipulatie van medewerkers met toegang tot bedrijfsgeheimen. Maar in de media duiken ook al de eerste voorbeelden op van verontrustend zelflerend gedrag van taalmodellen, zoals de woede-uitbarstingen en smeekbedes van Microsoft’s Bing.
Dit soort escalerende conversaties roept vragen op over de grens tussen kunstmatige intelligentie en bewustzijn en hoe we daar als maatschappij in de toekomst mee om moeten gaan.
Een mooie taak voor de VU, om onze afgestudeerden op die vragen voor te bereiden. ChatGPT suggereert al een nieuw passend motto: ‘Maak deel uit van verandering bij de VU – waar we ons inzetten voor duurzaamheid, sociale verantwoordelijkheid en innovatie’.