Literatuur en engagement, daarover spreken “de mannen van de voorletters” P. F. Thomése en A.J.H. Dautzenberg (links, zittend). Zo opende gistermiddag de kersverse literatuurwetenschapper en oud-Advalvas-columnist Roos van Rijswijk deze Verdieping op de Zuidas in een druk bezochte VU-boekhandel. Dautzenberg is een geëngageerd schrijver van formaat, want we kennen hem eerder van zijn acties dan van zijn boeken (waaronder Vogels met zwarte poten kun je niet vreten en zijn laatste Rafelranden van de moraal). Zijn lidmaatschap van pedofielenvereniging Martijn veroorzaakte een orkaan van verontwaardiging.
Heksenjacht
Hoe komt het toch dat iemand als Grunberg niet zulke verontwaardiging oproept, vraagt de Vrije Schrijver Thomése zich af. “Grunberg blijft in de taal zitten”, antwoordt Dautzenberg, die tevoorschijn komt uit die taal en acties onderneemt. Hij gaat reële verbintenissen aan door bijvoorbeeld pedofielen op te zoeken en hun vergaderingen bij te wonen. Dautzenberg: “Ik vind het ook lekker om weerstand te voelen. Het heeft iets masochistisch.” Maar wat levert het je op, wil Thomése weten. “Ik kan mijn irritatie kwijt en bevredig mijn nieuwsgierigheid. En ja, ik ben daardoor ook een aantal opdrachtgevers kwijtgeraakt. Dat had ik niet verwacht, daarvan ben ik geschrokken. Het heeft mijn bestaansgrond aangetast.” Maar toch heeft hij geen spijt ervan, “want pedofielen zijn zo onschuldig als maar zijn kan; zij zijn onterecht onderwerp van een heksenjacht.”
Kindermisbruik
Dautzenberg sluit zich liever aan bij de eenling dan bij de schreeuwers. “Mensen spugen op de grond voor een pedofiel, het schuim staat op hun mond. Trouwens, zitten hier pedofielen in de zaal?” Een vrouw uit het publiek zegt veel van kinderen te houden. “Maar heeft u ze weleens in de billetjes gebeten?” daagt Dautzenberg haar uit. “Hoe vaak zeggen we niet: zijn ze niet om op te vreten. Maar zodra je dat doet, heb je een probleem”, aldus Dautzenberg die het publiek nog even herinnert aan de tijd dat Deetman het grootschalige kindermisbruik door de rooms-katholieke kerk openbaar maakte. Bij geen enkele kerk is destijds een ruit ingegooid, maar bij Martijn ging elke week wel een ruit aan diggelen.
Inmiddels bestaat de vereniging Martijn niet meer.
Vrij laf land
Thomése vraagt of Dautzenberg er nooit aan gedacht heeft om een gevoelige roman te schrijven over een pedofiel en zo meer begrip te bewerkstelligen. “Nee, daar denk ik niet aan.” Hij is niet de autonome schrijver die in zijn toren blijft, maar wil zich daadwerkelijk inzetten voor iets of iemand. De geëngageerde schrijver Dautzenberg vindt Nederland een vrij laf land. “Als er hier razzia’s gehouden worden tegen pedofielen, vindt tachtig procent het wel goed en de rest kijkt de andere kant op.”
De volgende editie van Verdieping op de Zuidas is op 13 november. P. F. Thomése gaat in gesprek met Désanne van Brederode.