Tien studenten met een beperking gingen met rector Frank van der Duyn Schouten om tafel. Zij vragen goede voorzieningen om te studeren.
Rector Frank van der Duyn Schouten, voorheen voorzitter Handicap + Studie, zei in een interview dat studenten met een beperking niet alleen een duwtje in de rug verdienen, maar ook iets kunnen terugdoen voor de universiteit: zij kunnen namelijk een inspiratiebron voor andere studenten zijn.
Maar dan moeten wel eerst de voorzieningen om te studeren op orde zijn, reageerden enkele studenten. Vandaar dat organisatie Schib (Studenten Contact, Hulp & Informatie bij Beperkingen) van de studentendecanen dit gesprek organiseerde om te horen wat er fout én goed gaat aan de VU.
Neem de student die bij een grote faculteit studeert. Soms vraagt hij zich oprecht af of het aan hem ligt. Is hij geen zeur die onterecht vraagt om een extra hertentamen of andere voorzieningen? Hij heeft multiple sclerose, waardoor hij soms tentamens moet missen. Dan is het extra frustrerend dat hij tegen bureaucratie oploopt en nooit een garantie krijgt dat hij echt van de beloofde voorzieningen gebruik kan maken.
Examencommissie inschakelen
Het is een veel voorkomende klacht tijdens het rondetafelgesprek. De VU bepaalt per student waarop zij/hij recht heeft. Dat is maatwerk. Want iemand die door een bloedziekte een week per maand niet aanwezig kan zijn, heeft andere rechten dan een student met dyslexie. Voor elk tentamen moet je extra tijd of een aparte werkruimte aanvragen. En met elke docent moet je opnieuw onderhandelen.
Lukt dat niet, dan kun je de Examencommissie inschakelen. Dat die maar één keer per maand bij elkaar komt, is een extra handicap.
Zoals bij de student met narcolepsie die onenigheid heeft met een docent. Die eist dat hij bij alle werkcolleges aan het eind van de dag aanwezig is. De powerpoint-presentatie die de studenten daar te zien krijgen, wil de docent niet delen. Om dat af te dwingen, moet de student de Examencommissie inschakelen. “Tegen de tijd dat die bij elkaar gekomen is, is de collegereeks alweer voorbij. Dan is het te laat om het vak te halen.”
Energie
Sowieso kost dat regelwerk veel tijd en energie. Terwijl deze studenten daar niet veel van hebben. Bovendien vinden de aanwezigen het moeilijk om telkens om hulp te vragen. Ze studeren juist omdat ze iets van hun leven willen maken en zijn vaak bijzonder gemotiveerd. Elke tentamenperiode confronteert hen weer met hun beperking, dat is erg vervelend.
Hun problemen worden niet altijd serieus genomen. Neem de studente met een spierziekte. In de winter kan ze eigenlijk niet naar buiten. De kou is niet goed voor haar spieren. Toch werd haar verzoek om tentamens in de lente te mogen herkansen, afgewezen. Die extra herkansingen waren alleen voor uitzonderlijke gevallen, vond de Examencommissie. Alleen ‘maar’ een spierziekte bleek niet voldoende.
Lol
De rector kijkt hiervan op. “Een universiteit is een organisatie die lol moet hebben in het oplossen van problemen. Ook voor anderen. Ik verwacht meer oplossingsgerichtheid van faculteiten.”
Bij de kleinere opleidingen lijken de problemen minder te spelen. Een student met een ernstige spierziekte vertelt dat hij nog nooit een beroep op de faculteit hoeft te doen. “Het is mijn ervaring dat ik altijd een deal met de docent kan maken.”
Doordat hij in een elektrische rolstoel zit, is zijn beperking overduidelijk. Andere studenten met minder zichtbare aandoeningen moeten zich vaker verantwoorden. Het zou mooi zijn, stelt een zeer slechtziende student voor, dat er één contactpersoon komt bij wie docenten kunnen checken of hij echt recht op speciale voorzieningen heeft.
Ongehoord moeilijk
Maar ook een andere studente in een rolstoel beschrijft haar problemen. Ze heeft “genoeg” aandoeningen waardoor ze onder meer een laptop bij tentamens mag gebruiken. Simpelweg omdat ze niet kan schrijven. Jammer alleen dat de docent bij wie ze twee belangrijke vakken volgt, haar dat niet toestaat. Hij weigert om haar werk na te kijken. Klachten bij de Examencommissie en de faculteit hebben zijn medewerking niet kunnen afdwingen. “De faculteit zegt gewoon dat haar docenten niet discrimineren.” Ze zakte voor het vak. Een medewerker bevestigt dat de docent inderdaad ongehoord moeilijk doet.
Privacy
Een student met autisme maakt zich ook zorgen over zijn privacy. Zo ontdekte hij dat zijn naam op blackboard op een voor iedereen toegankelijke lijst met autistische studenten stond. Hij ergert zich eraan dat de coördinator aan docenten al een paar keer zijn volledige ziektegeschiedenis had gemaild. “Een simpel bericht waarin staat waarop ik recht heb, lijkt mij voldoende.”
Dan zijn er nog de onverwachtse problemen waarop deze studenten stuiten. Liften die niet werken terwijl je met je rolstoel geen trappen kunt nemen. De verbouwing die het hoofdgebouw voor slechtziende en blinde studenten in een mijnenveld verandert. De onmogelijkheid om met het statistiekprogramma SPSS te werken als je praktisch niet kunt zien…
Cum laude
Valt er dan helemaal niets positiefs te melden? Zeker wel. Er zijn ook twee studenten aanwezig die zeer tevreden over hun docenten en hun medewerking zijn. Een visueel beperkte student vertelt dat hij aan het begin van zijn studie samen met zijn ouders alle voorzieningen aangevraagd heeft en daarna nooit meer problemen heeft gehad. Hij haalde zijn bachelor cum laude binnen drie jaar. En doet nu als enige Nederlander een topmaster op zijn gebied.
Een concreet resultaat van de bijeenkomst is dat de rector met de decanen van Rechten en Economie, waar de meeste problemen spelen, gaat praten. Ook stelt hij voor dat er regelmatig contact is tussen deze studenten en faculteitsbesturen of het college van bestuur.
Eigenlijk vindt Van der Duyn Schouten ook dat omgaan met studenten met een beperking thuishoort in het lesprogramma van universitair docenten. Die hoeven van hem niet alle regels op dit gebied uit hun hoofd te kennen. Maar flexibiliteit mag je van hen verwachten.
Khalid Samim van de universitaire studentenraad is bij het gesprek aanwezig. Ook hij belooft dat de studentenraad achter de klachten zal aangaan.