Neurowetenschapper Zsuzsika Sjoerds heeft van onderzoeksfinancier NWO een Rubiconbeurs gekregen waarmee ze als veelbelovende jonge wetenschapper 24 maanden buitenlandervaring kan opdoen. Ze is één van de negentien veelbelovende wetenschappers die er één heeft gewonnen.
Sjoerds onderzoekt wat stress met aan alcohol verslaafde hersenen doet, en hoe dit bijdraagt aan ongecontroleerd overmatig drinken en aan de grote kans op terugval na nuchtere periodes.
Acht vrouwen
Er kwamen deze ronde 93 aanvragen binnen bij NWO. De elf mannen en acht vrouwen die een beurs krijgen, vertrekken onder meer naar Harvard, Stanford en Cambridge. De meesten gaan naar de Verenigde Staten, vijf gaan er naar Groot-Brittannië en één naar Denemarken.
Sjoerds gaat met haar beurs naar het Max Planck Institute for Human Cognitive and Brain Sciences in Duitsland.
Julius Caesar
De beurzen zijn bestemd voor net gepromoveerde onderzoekers en zijn vernoemd naar de rivier de Rubicon die Julius Caesar met zijn leger overstak om de macht in Rome over te nemen. Ze zijn een opmaat naar de Veni-, Vidi- en Vici-subsidies voor respectievelijk beginnende, ervaren en zeer ervaren wetenschappers. Die subsidies zijn vernoemd naar de beroemde boodschap die Caesar de senaat van Rome stuurde toen hij een veldslag had gewonnen: ik kwam, ik zag, ik overwon.
Lijst gehonoreerde onderzoekers
Kraambed psychose door verstoorde afweer
Dr. V. (Veerle) Bergink (v), EUR -> Aarhus University, National Center for Register Based Research (DK), 24 maanden
Er is mogelijk een verband tussen ernstige psychiatrische ziekte in de kraamtijd en een verstoord eigen afweersysteem. De onderzoekers zoeken naar het voorkomen van zwangerschapsvergiftiging, auto-immuunziekte bij kraambedpsychose en de effectiviteit van preventieve medicatie.
Versuikerde eiwitten in borstkanker
Dr. M.F (Marjoke) Debets (v), RU -> UC Berkeley, Bertozzi Lab (US), 24 maanden
Veel eiwitten worden, nadat ze gemaakt zijn, uitgerust met suikergroepen. Onderzoekers hebben ontdekt dat in bijvoorbeeld borstkanker, eiwitten met een andere hoeveelheid suikergroepen uitgerust worden. Onderzocht wordt hoe deze versuikering verloopt, en hoe dit verandert in borstkanker.
Revolution in Chemical Synthesis via Programmable C-H Activation
Dr. P. F. (Paweł) Dydio (m), UvA -> University of California, Berkeley, Department of Chemistry (US), 24 maanden
Currently, fine-chemical synthesis involves material-wasteful and energy-inefficient multi-step procedures. C-H bond functionalization represents more efficient and eco-friendly yet challenging alternative to current methodologies. The researchers will study an innovative approach to enable general methods for powerful selective C-H bond functionalization.
Communicatie in het brein
Msc. L. (Linda) Geerligs (v), RUG -> Medical Research Council, Cognition and Brain Msc. L. (Linda) Geerligs (v), RUG -> Medical Research Council, Cognition and Brain Sciences Unit (GB), 24 maanden
Communicatie tussen hersengebieden is essentieel om goed te functioneren. Dit project onderzoekt hoe veranderingen in deze communicatie zich voltrekken gedurende de levensloop, waar zij door veroorzaakt worden en wat de gevolgen hiervan zijn voor cognitief functioneren, met name bij ouderen.
Autisme zichtbaar in hersenen
Dr. A (Akhgar) Ghassabian (v), EUR -> Johns Hopkins University, Kennedy Krieger Institute (US), 24 maanden
Kinderen met autisme verschillen in hersenontwikkeling vergeleken met kinderen zonder autisme. Maar hoe ‘het autistische brein’ gerelateerd is aan gedrag in autisme is onduidelijk. Dit onderzoek is gericht op het ontrafelen van de relatie tussen hersenstructuur/functie en gedrag bij autistische kinderen.
Nieuwe elektronica, laag voor laag
MSc. M. H. D. (Marcos) Guimarães (m), RUG -> Fysika van Nanodevices – Kavli Institute for Nanoscience at Cornell University (US), 24 maanden
Elektronische devices worden elk jaar kleiner en de limiet komt snel in zicht. Onderzoekers willen daarom met behulp van verschillende gelaagde nanomaterialen nieuwe soorten devices ontwikkelen en bestuderen die kunnen worden gebruikt voor toekomstige elektronica, gebaseerd op magnetisme.
Groene brandstoffen uit CO2
Dr. A. L. (Annelie) Jongerius (v), UU -> Stanford University, Department of Chemical Engineering (US), 24 maanden
Het broeikasgas CO2 kan worden omgezet naar brandstoffen en chemicaliën via twee verschillende chemische processen. De onderzoekers gaan uitzoeken waarin deze reacties overeenkomen om bij te dragen aan het ontwikkelen van betere processen voor het maken van groene brandstoffen.
Bewegende materialen maken
Ir. P. A. (Peter) Korevaar (m), TUE -> Harvard University, Biomineralization and Biomimetics Lab (US), 24 maanden
Materialen die net als bijvoorbeeld darmspieren continu bewegen zijn erg interessant voor allerlei toepassingen. Dit onderzoek probeert, door een slimme combinatie van chemische reacties en kunststoffen die hierop reageren, materialen te ontwerpen die een brandstof omzetten in een continue beweging.
Herinneringen aan religieus conflict
Dr. D.C. (David) van der Linden (m), UU -> University of Cambridge (GB), 24 maanden
Na een religieus conflict herinneren mensen zich nog de misdaden van hun voormalige tegenstander. Dat maakt verzoening lastig. Dit onderzoek gaat na hoe herinneringen aan religieus geweld protestanten en katholieken in zeventiende-eeuws Frankrijk bleef verdelen en religieuze verdraagzaamheid ondergroef.
Nanolagen voor toekomstige zonne-energie, nader belicht
Dr.ir. A.J.M. (Adrie) Mackus (m), TUE -> Stanford University, Department of Chemical Engineering (US), 24 maanden
Het aanbrengen van dunne lagen op nanogestructureerde oppervlakken speelt een steeds belangrijkere rol in de fabricage van zonnecellen. De onderzoeker gaat het groeien van nanolagen bestuderen met infrarood licht en synchrotronstraling, met als doel om de zonnecellen van de toekomst te verbeteren.
Hoe komt collectieve motivatie om samen te werken tot stand?
MSc H. (Hans) Marien, (m), UU -> Harvard University, Department of Psychology (US), 12 maanden
Motivatie om samen te werken wordt vaak gedreven vanuit een individueel belang. Het nadeel hiervan is dat een samenwerkingsverband snel kan ontbinden. Onderzocht wordt hoe mensen vanuit het collectieve belang gemotiveerd kunnen worden om zo een langdurige samenwerking te bevorderen.
Sterk fluctuerende fases in gefrustreerde oxidische materialen
L. (Louk) Rademaker (m), UL -> Kavli Institute for Theoretical Physics, University of California, Santa Barbara, California (US), 24 maanden
Frustratie treedt op bij een discrepantie tussen de werkelijkheid en de gewenste toestand. Dit effect bestaat ook op complex oxidische materialen zoals de nikkelaten en ‘spin ijs’- materialen. In dit onderzoek worden fluctuaties onderzocht die uit frustratie voortkomen.
Ruimte om te beslissen
Dr. I.K. (Iris) Schneider (v), UvA -> University of Southern California, Dornsife Center of Mind and Society, Psychology (US), 12 maanden
Mensen moeten vaak moeilijke beslissingen nemen. Om hiermee om te gaan worden beslissingen vaak ruimtelijk weergegeven, bijvoorbeeld in voor-tegen lijstjes, of met beslisbomen. Dit onderzoek bekijkt of het gebruik van ruimtelijke informatie beslissen gemakkelijker maakt en hoe dit werkt.
Identification of epi-driver genes in colorectal cancer development
Dr. J (Jurian) Schuijers (m), UU -> Massachusetts Institute of Technology (MIT), Whitehead Institute (US), 24 maanden
Darmkanker ontstaat stap voor stap en pas de laatste stappen zorgen voor medische complicaties. Om dit proces beter te begrijpen ontwikkelt dit onderzoek een uniek kweekmodel, afgeleid van menselijke darmstamcellen. Met dit model zoekt de onderzoekernaar nieuwe genen die darmkanker veroorzaken.
Netwerk meta-analyse: individueel of groepen?
Dr. E.(Ewoud) Schuit (m), TUE -> Stanford University, Department of Health Research and Policy (US), 24 maanden
Netwerk meta-analyse vergelijkt op indirecte wijze de effectiviteit van verschillende behandelingen voor dezelfde aandoening. Dit onderzoek gaat na of dit moet met informatie over individuele patiënten of dat informatie over groepen, die eenvoudiger te verkrijgen is en waarvoor methoden zijn ontwikkeld, volstaat.
Alcohol en een gestressed brein: linke soep!
Dr. Z (Zsuzsika) Sjoerds (v), VU -> Max Planck Institute for Human (Duitsland), 24 maanden
Stress is schadelijk voor de hersenen en komt veel voor bij alcoholverslaving. De onderzoekers zullen kijken wat stress met verslaafde hersenen doet, en hoe dit bijdraagt aan ongecontroleerd overmatig drinken en aan de grote kans op terugval na nuchtere periodes.
Klimaatverandering; het water tot aan de lippen?
Dr. W.H.J. (Willem) Toonen (m), UU -> Aberystwyth University, Dept. Geography and Earth Sciences (GB), 24 maanden
Om het effect van klimaatsverandering op extreme rivieroverstromingen te bepalen wordt gekeken naar het voorkomen en verspreiding van (pre)-historische extreme overstromingen in Europa. Analyse van temporele en ruimtelijke patronen verschaft inzicht in verantwoordelijke mechanismen (mens en klimaat) en natuurlijke variabiliteit.
Look at food and lose your fear
MSc J (Jessica) Werthmann (v), UM -> King’s College London, Institute of Psychiatry (GB), 24 maanden
Anorexia nervosa patients are extremely fearful of food and avoid looking at food. Theoretically, this attentional avoidance maintains restrictive eating, yet this has not been tested experimentally. This research proposes that modifying attention towards food will improve Anorexia Nervosa symptoms.
Hoe hersenen netwerken
Dr. R.J.F. (Rolf) Ypma (m), UU -> University of Cambridge, Department of Psychiatry (GB), 14 maanden
Ons brein is opgedeeld in verschillende regio’s met verschillende functies. Door lijnen te trekken tussen hersenregio’s die samenwerken vinden we het netwerk van de hersenen. De wiskundigen gaan kijken hoe anders dit netwerk is bij mensen met autisme.