De druk op hogescholen en universiteiten neemt toe: het niveau moet omhoog, de uitval omlaag en studenten moeten sneller hun diploma halen. De onderwijsinspectie vreest dat zwakkere studenten daardoor minder welkom zijn.
Universiteiten en hogescholen moeten aan allerlei eisen voldoen, die ‘ogenschijnlijk moeilijk verenigbaar’ zijn, schrijft de onderwijsinspectie in haar zojuist gepubliceerde onderwijsverslag. Het zou voor hen het makkelijkst zijn om alleen goede studenten aan te nemen. Steeds meer opleidingen maken dan ook gebruik van decentrale selectie en een streng bindend studieadvies. Inspecteur-generaal Annette Roeters waarschuwde dit najaar al: de toegankelijkheid van het onderwijs komt onder druk te staan.
181 klachten
De lat voor studenten wordt volgens de inspectie steeds hoger gelegd en dat heeft ook invloed op het aantal klachten dat binnenkomt. In 2013 ontving de inspectie er 181, het merendeel uit het hbo. Een veelgehoord probleem was dat opleidingen de afstudeereisen en regels tussentijd aanscherpen. Slechts twee klachten leidden uiteindelijk tot een inspectie-onderzoek.
Weinig studenten behalen op tijd hun diploma en het is maar de vraag of instellingen daar zelf veel invloed op hebben. Vrouwen studeren sneller dan mannen, autochtonen sneller dan allochtonen en wie een hoog gemiddelde had op zijn eindexamen schiet ook lekker op. Universiteiten en hogescholen met veel allochtone studenten, veel mannen of veel jongeren die hun eindexamen met de hakken over de sloot haalden, hebben daardoor een lager rendement.
Tempo verbeteren
Instellingen kunnen hun zwakkere studenten wel helpen. Sommige opleidingen doen het beter dan andere, hogescholen en universiteiten kunnen vaak het tempo van specifieke groepen studenten verbeteren. “Voor sommige instellingen is er hierin meer verbeterruimte dan bij andere instellingen”, laat een woordvoeder desgevraagd weten.
Met alle eisen die het hoger onderwijs op zijn bordje krijgt, is de inspectie blij dat de interne controle op de kwaliteit van het onderwijs steeds beter is. Instellingen zijn zich steeds meer bewust van hun eigen verantwoordelijkheid, vooral dankzij de nieuwe ‘instellingstoets kwaliteitszorg’. Dat het niet altijd eenvoudig is om de eigen kwaliteit te bewaken blijkt volgens de inspectie uit het feit dat slechts 17 van de 30 aanvragen voor een instellingstoets direct positief zijn beoordeeld door onderwijskeurmeester NVAO.