Een jonge, vrouwelijke, veelbelovende wetenschapper wier reputatie een duikvlucht neemt na beschuldigingen van datamanipulatie en plagiaat. Gerenommeerde wetenschappers die ook blijken te frauderen. Kritiek op de werkgever van de onderzoekster, die haar niet in bescherming neemt en meer bezig zou zijn de zaak zoveel mogelijk te sussen dan de waarheid boven tafel te krijgen.
Het speelt zich allemaal af in Japan. De jonge wetenschapper heet Haruko Obokata en ze doet stamcelonderzoek. Ze haalde de internationale pers met twee papers in Nature, omdat ze een wetenschappelijke doorbraak op het gebied van stamceltherapie had geboekt.
Publiekelijk vernederd
Maar nadat haar werkgever, het biochemische onderzoeksinstituut Riken, werd getipt dat er het één en ander aan die papers schortte, ontdekte een onderzoekscommissie dat ze data had verzonnen, dat ze had geplagieerd en dat ze foto’s had gemanipuleerd.
Obokata werd publiekelijk vernederd en haar werd gebrek aan integriteit en ethiek verweten, maar kort daarna bleek de voorzitter van de commissie die haar werk onderzocht, Shunsuke Ishii, zelf ook foto’s te hebben gemanipuleerd. Inmiddels blijken veel gerenommeerde onderzoekers ook wel eens wat foto’s te manipuleren of data te vervalsen, waaronder twee Nobelprijswinnaars, Ryoji Noyori, tevens directeur van Riken, en Shinya Yamanaka, een hoogleraar aan de Universiteit van Kyoto.
Inmiddels klappen wetenschappers uit de school over de povere kwaliteit van het onderzoek aan Riken, dat op jaarbasis bijna een miljard euro aan overheidssubsidies binnenharkt.
Enorme publicatiedruk
Oorzaak van alle ellende, menen sommige critici, is de enorme publicatiedruk waaronder onderzoekers als Obokata werden gezet want tegenover al die zuurverdiende belastingcenten van de hardwerkende Japnner moeten natuurlijk wel klinkende resultaten komen te staan.
Toegeven dat er structureel iets mis is met het onderzoek bij Riken zou veel reputatieschade en het afsluiten van de geldkraan betekenen. Daarom moest Obokata worden geofferd, stelt een voormalige medewerker van Riken.
Kwade opzet
Obokata heeft intussen toegegeven fouten te hebben gemaakt, maar ze houdt vol nooit met kwade opzet te hebben gehandeld. Ze heeft een team van advcaten in de arm genomen en bereidt zich nu voor op een juridische oorlog met haar voormalige werkgever.
In heel Japan hebben universiteiten inmiddels software geïnstalleerd om fraude op te sporen. De affaire lijkt een lange nasleep te gaan krijgen.