Aan tien universiteiten komen hbo-studenten voor onverwachte kosten te staan als ze een masteropleiding willen volgen. Tijdens het verplichte ‘schakelprogramma’ krijgen ze geen studiefinanciering en ov-studentenkaart.
Dat blijkt uit een rapport van de Onderwijsinspectie over deze schakelprogramma’s. De schakelstudenten worden niet ingeschreven als bachelorstudenten, maar als deelnemers aan contractonderwijs.
Zelf kiezen
Aan twee universiteiten geldt dit voor alle schakelstudenten. Bij nog eens acht universiteiten verschilt het per opleiding. De instellingen mogen zelf kiezen, bevestigt de Onderwijsinspectie.
Aan de masteropleidingen van Nederlandse universiteiten begonnen dit jaar 4.600 studenten met een hbo-diploma. Het werkelijke aantal ‘schakelaars’ moet een stuk hoger liggen, want lang niet alle deelnemers maken hun schakelprogramma af.
Drempel
Schakelprogramma’s liggen in de politiek gevoelig. Hoge kosten zouden voor hbo’ers een drempel opwerpen om hun talenten te ontplooien. Op aandringen van de Tweede Kamer zijn de programma’s goedkoper gemaakt: ze kosten hooguit anderhalf keer het collegegeld. Over twee jaar wordt het tarief nog lager. Dan mogen de instellingen alleen nog maar het gewone collegegeld van bijna tweeduizend euro in rekening brengen.
Maar uit het rapport van de Onderwijsinspectie blijkt dat dit averechts zou kunnen werken. De universiteiten klagen over de kosten. Ze maken er nu al verlies op, zeggen ze. Ze krijgen er immers geen overheidsbekostiging voor.
Afname
Vijf van de achttien wo-instellingen (niet alleen de dertien ‘gewone’ universiteiten, maar ook de Open Universiteit en vier levensbeschouwelijke universiteiten) voorspellen dat het aantal schakelprogramma’s zal afnemen. Slechts één denkt dat er meer zullen komen. Minister Bussemaker heeft aangekondigd dat ze binnenkort met de hogescholen en universiteiten om tafel gaat.
Het is een wettelijke taak van universiteiten om de doorstroom naar masteropleidingen mogelijk te maken. Daar voldoen ze momenteel aan, constateert de Onderwijsinspectie. Er is een ruim aanbod van allerlei soorten schakelprogramma’s.
Minor
Hogescholen bieden in totaal 168 schakelprogramma’s aan, meestal in de vorm van een minor. Universiteiten hebben momenteel 418 schakelprogramma’s.
Aan de Vrije Universiteit worden alle premasterstudenten ingeschreven als bachelorstudenten. Voor hen geldt dus in principe dat ze recht hebben op studiefinanciering en ov-kaart