Verschillende partijen steken hun vinger op nu de Rijksbegroting voor onderwijs en wetenschap in de Tweede Kamer wordt besproken. Betere universiteiten en studiefinanciering voor dertigplussers staan op het wensenlijstje.
Het opvallendste plan komt van regeringspartijen VVD en PvdA, die de lerarenopleidingen op de schop willen nemen. Zij hebben samen een meerderheid, dus ze kunnen er een eind mee komen. Maar het is lang niet het enige plan dat vandaag naar buiten komt.
Individuele ontplooiing
De VVD wil dat Nederland in de komende vijftien jaar vijf Nobelprijzen in de wacht sleept, zegt Kamerlid Pieter Duisenberg tegen het Financieele Dagblad, en het onderwijs moet ook verbeterd worden. “’We moeten weg van de middelmaat én naar de individuele ontplooiing van àlle kinderen.” Honoursprogramma’s, selectie aan de poort en hoge salarissen voor topprofessoren zouden daarbij moeten helpen.
Oppositiepartij D66 haalt een oude wens van stal: geef ook studiefinanciering aan dertigplussers. Waarom zouden zij geen goedkope lening mogen afsluiten om hun studie te financieren? Kamerlid Paul van Meenen: “Het is al lang niet meer zo dat je je hele werkzame leven bij één werkgever blijft. Mensen beginnen een nieuwe carrière, of willen op latere leeftijd gaan studeren. Dat moet je voor zoveel mogelijk mensen bereikbaar maken.” Tussen de tachtig- en tweehonderdduizend dertigplussers zouden hier wel oren naar hebben, aldus D66.
Onafhankelijk onderzoek
In een opinieartikel in de Volkskrant maakt de SP zich zorgen over de onafhankelijkheid van wetenschappelijk onderzoek en noemt een paar voorbeelden van bedrijven die invloed uitoefenen op onderzoek, van Red Bull en Nutricia tot pesticidenmaker Bayer. “Wij van WC-eend adviseren WC-eend”, sneert Sandra Bekkerman, medewerker van de SP. Eén van haar oplossingen: meer financiering van fundamenteel, onafhankelijk onderzoek. “De helft van het overheidsgeld waarvoor nu geconcurreerd moet worden (tweede geldstroom) wordt toegevoegd aan de vaste financiering van universiteiten (eerste geldstroom).”
Zelfs PvdA-minister Bussemaker geeft een schot voor de boeg. Huiswerkinstituten en privéscholen dreigen volgens haar de verschillen tussen kinderen van hoog- en laagopgeleiden verder te vergroten, zegt ze in dagblad Trouw. De emancipatie zou in gevaar komen. In één moeite door hekelt ze universiteiten die extra geld vragen voor honoursprogramma’s. Een beetje vreemd is dat wel, want dat mogen ze nog helemaal niet.
Zittenblijven bestrijden
Maar het gaat vandaag in de Tweede Kamer niet alleen over hoger onderwijs en onderzoek. Ook de rest van het onderwijs komt aan bod, evenals cultuur en emancipatie. Het CDA wil zittenblijven bestrijden. De PvdA wil al snel diploma’s waarin scholieren op verschillende niveaus eindexamen doen: het ene vak op een hoger niveau dan het andere. Daar is staatssecretaris Sander Dekker al mee bezig.
De Tweede Kamer vergadert vandaag en morgen over de begroting van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.