Op De Focus publiceren studenten wetenschapsjournalistieke artikelen, gebaseerd op hun papers en scripties die ze tijdens hun opleiding schrijven. De site is nu zo’n anderhalf jaar in de lucht en er is net een nieuw bestuur aangetreden.
“Het idee achter De Focus is dat we een breed publiek kennis bieden die waardevol is,” vertelt de nieuwe voorzitter Ruben Boyd. “Studenten werken vaak een half jaar aan een scriptie waar zinvolle dingen in staan, maar dan verdwijnt zo’n werkstuk in een bureaula. We helpen ze hun kennis om te zetten in een leesbaar artikel.”
De Focus is twee jaar geleden bedacht door een paar studenten van de Universiteit Utrecht. Bij het beginnersclubje sloten zich al snel studenten van de Universiteit van Amsterdam en de Vrije Universiteit aan. In april 2015 was de site klaar en konden ze aan de slag.
Leesbare verhalen
Boyd, student artificial intelligence aan de VU, was van begin af aan enthousiast over De Focus. Hij deed anderhalf jaar geleden al een poging een artikel te schrijven, maar dat kwam toch niet echt af. Nu heeft hij wel een bijdrage aan De Focus geleverd, getiteld False Beliefs and Modern Pseudoscience.
“We willen echt goede en leesbare verhalen publiceren,” zegt Jennifer Kerkman, vorig jaar hoofdredacteur van De Focus en promovendus bewegingswetenschappen aan de VU. “Met een team begeleiden we de student bij het schrijven van het artikel. We zorgen er altijd voor dat er iemand bij zit die niet al te veel van het onderwerp af weet. Want een leek moet het artikel kunnen begrijpen.”
Leerschool
Dat is één van de problemen van wetenschappelijke publicaties aldus Boyd. “Voor veel buitenstaanders zijn ze vaak te ingewikkeld met veel vakjargon. Bovendien verschijnen ze meestal in dure journals. Daardoor bereikt veel nuttige kennis het brede publiek niet.”
Anderzijds is het een leerschool voor studenten zelf volgens Kerkman. “Voor studenten en beginnende promovendi zijn er weinig mogelijkheden om te publiceren. Wij bieden ze daar nu een platform voor aan. En het is natuurlijk een belangrijke vaardigheid om begrijpelijk te kunnen schrijven.”
Veel hits
De site is inmiddels een succes, vinden ze. Sinds de oprichting zijn er bijna dertigduizend unieke hits geweest. Sommige artikelen zijn meer dan duizend maal gelezen en regelmatig gedeeld op andere sites. Er zijn al tientallen artikelen verschenen. “De eerste maanden haalden we bijna één nieuw artikel per week en dat tempo willen we volhouden,” zegt Kerkman.
De artikelen die op De Focus zijn verschenen gaan over uiteenlopende onderwerpen. Van de aanpak van radicalisering in Nederland tot water als machtsmiddel in Israël en van het eerste Europees referendum tot oorlogsmisdadigers die ongestraft blijven.
Leesbaarheid en een goed onderbouwde wetenschappelijke argumentatie zijn de enige criteria voor publicatie. Voor de overzichtelijkheid worden de artikelen onderverdeeld in vijf thema’s, zoals politiek & recht, duurzaamheid & ontwikkeling en cultuur & samenleving.
Tegen oppervlakkigheid
De site is geen opinieplatform, benadrukt Boyd. “We hebben geen politieke voorkeur. Wel willen we een tegengeluid bieden aan de vaak platte, oppervlakkige en feitenvrije debatten door meningen met feiten te onderbouwen. We doen aan een vorm van wetenschapsjournalistiek. En natuurlijk kan een auteur dan uitkomen bij een bepaalde mening. Dat is prima, want we willen wel maatschappelijk relevante zaken aanbieden.”
Soms nodigt De Focus zelf mensen uit om een artikel te schrijven. “We hebben nu twee auteurs gevraagd een artikel te schrijven over de voor- en nadelen van quota voor vrouwen in bepaalde functies. Eén iemand die voor is en iemand die dat niet is. Want we willen ook de onderlinge discussie stimuleren en lezers uitnodigen te reageren”, zegt Boyd.
Uit de ivoren toren
Maar puur wetenschappelijke betogen mogen ook, onderstreept Kerkman. “Als je een artikel wilt schrijven over de sonnetten van Shakespeare, prima. Maar dan moet je daarover wel iets relevants te melden hebben.” Ook daarin ziet Boyd een maatschappelijk nut. “De universiteit is nog best een ivoren toren. De Focus is een middel om naar buiten te laten zien wat hier zoal gebeurt. En het kan jongeren die geen ervaring met de universiteit hebben wellicht inzicht geven wat studeren zoal inhoudt.”
Het nieuwe bestuur heeft een paar prioriteiten volgens Boyd. Zo willen ze studenten van liefst alle universiteiten bereiken. Nu zijn vooral studenten uit Utrecht en Amsterdam actief. Een ander punt is bètastudenten aan het publiceren te krijgen, want ja, alfa- en gammastudenten klimmen eerder in de pen.
Liefdewerk
En het bestuur is naarstig op zoek naar sponsors of subsidiegevers. Want op een paar kleine bijdrages bij de oprichting na moet De Focus zichzelf bedruipen. Kerkman: “We doen alles in eigen tijd en uit eigen zak. Omdat we niet aan één bepaalde universiteit zijn verbonden, vallen we buiten alle subsidiepotjes voor studentenorganisaties.”
Ze doen het met veel liefde. “Het kost me minstens een dag in de week, maar het is ontzettend leuk. Het is niet alleen inhoudelijk heel erg leerzaam, maar ook gezellig. Omdat we met mensen uit verschillende steden werken, kom je nog eens ergens.”