De twee Maastrichtse hoogleraren die in een tv-uitzending van Rambam op 24 januari als min of meer omkoopbaar werden afgeschilderd, blijken ten onrechte beschuldigd te zijn. BNNVARA geeft dit toe na onderzoek van de Universiteit Maastricht.
Spannende televisie was het wel: geblurde beelden van twee voedingsonderzoekers die best bereid zouden zijn om een nieuw energiedrankje van positieve research-uitkomsten te voorzien. De teneur van de uitzending: wetenschap is te koop, zie deze twee heren die maar al te graag wilden meedenken met mensen van een ‘communicatiebureau’. In feite medewerkers van het tv-programma Rambam, dat zich vaker van undercovertechnieken bedient.
Knippen en plakken
Het plaatje was desastreus. Al gauw wist universiteitsblad Observant de identiteit van de twee Maastrichtse hoogleraren te achterhalen, die vervolgens boos en verontwaardigd reageerden op de manier waarop ze in het programma waren geciteerd. Rambam had geknipt en geplakt en zo de heren in een verkeerd daglicht gesteld, klonk het. Dat vond het bestuur van de UM ook, maar dat liet voor alle zekerheid toch een onderzoek doen naar het ruwe beeldmateriaal, dat door BNNVARA en de productiemaatschappij CCCP ter beschikking werd gesteld.
Eerder had ook de Amsterdamse voedingswetenschapper Martijn Katan, die in de Rambam-uitzending was geïnterviewd, inzage gekregen in de ruwe banden. Zijn conclusie echter: Rambam had netjes gehandeld, de uitgezonden beelden waren in lijn met de rest van het interview.
Miskleun
Helemaal niet, vond de Maastrichtse delegatie onder leiding van André Knottnerus, voormalig voorzitter van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid emeritus-hoogleraar aan de UM, vrijdag na het bekijken van de beelden. Hij kwam tot de conclusie dat Rambam uitlatingen van beide onderzoekers zo had gemonteerd dat het leek of ze niet integer waren. In feite waren onderzoekers en programmamakers het nota bene eens, meldt Knottnerus, die dat zelfs “tragisch” noemt: beide partijen zijn vóór onafhankelijke wetenschap die niet de oren naar de commercie moet laten hangen.
Wie keek er mee met de Maastrichtse delegatie? Vertegenwoordigers van BNNVARA en de productiemaatschappij van Rambam. Die tot dan toe de ophef over de Rambam-uitzending hadden genegeerd maar het nu geheel eens bleken met de conclusie dat hier sprake was van een journalistieke miskleun. En dat niet voor het eerst: een jaar geleden bood BNNVARA ook al haar excuses aan voor een Rambam-uitzending over ontgroeningen.
Of dit alles gevolgen heeft voor het programma Rambam is onduidelijk. Een woordvoerder van BNNVARA laat weten dat in de excuses van productiemaatschappij CCCP ook die van de Rambam-redactie zijn vervat.