Sinds gisteren is er een studentenkabinet, compleet met een jonge minister-president, ministers van alle universiteiten en een eigen regeerakkoord. Maar waarom eigenlijk? “Wij zijn niet de stem van de studenten.”
Nee, deze studentenministers hebben formeel niets te maken met politieke partijen en ze horen ook niet bij een studentenvakbond of een medezeggenschapsraad. Maar ze hebben wel een eigen regeerakkoord gesloten.
De veertien universiteiten van koepelvereniging VSNU hebben allemaal een student aangedragen die minister kon worden van een of ander onderwerp. De minister van Landbouw studeert in Wageningen en de minister van Nieuwe Deltawerken komt uit Delft. Minister van Sport en Bewegen Hila Bawary is masterstudent Health Sciences aan de VU.
Vrede, innovatie
Er zijn ‘bewindslieden’ voor een nieuwe democratie, innovatie, vrede, gezond leven en meer. Allemaal leggen ze in een kort en bondig stuk uit hoe ze tegen de toekomst aankijken: waar moet het naartoe? Het zijn stukken met voetnoten naar wetenschappelijke artikelen.
De oudste minister is de 40-jarige student Walter Loog van de Open Universiteit: hij heeft ‘leven lang leren’ onder zijn hoede en vindt dat de overheid alle studenten gelijk moet behandelen, of ze nu in voltijd of deeltijd studeren.
De minister-president komt uit Enschede. Timon Metz is zijn naam, en hij volgt een master technische bedrijfskunde. Hij is gekozen uit zo’n 25 kandidaten. Niet door studenten, maar door iemand van de afdeling marketing & communicatie en nog wat anderen.
Over vijftig jaar
Namens wie spreekt hij eigenlijk? “Hopelijk namens de wetenschap en namens de universiteiten”, zegt Metz. “Wij zijn niet de stem van de studenten! We hebben geen politieke kleur. Wat wij doen, is wetenschap vertalen naar beleid voor Nederland over twintig, dertig of vijftig jaar. Het maakt niet uit of dat links, rechts of diagonaal is.”
Het valt op dat onderwijs en wetenschap in de standpunten van deze ministers nogal functioneel worden bekeken. Zo pleit de 21-jarige minister van innovatie Dirk van der Meer voor het invoeren van “challenge based learning” in het hoger onderwijs. Dan kunnen studenten werken aan innovaties om maatschappelijke problemen op te lossen. Kunst en cultuur, om maar iets te noemen, spelen geen rol.
Het ‘regeerakkoord’ is nu eenmaal niet volledig, zegt Metz. “We hebben ook geen ministerie van Financiën. We willen wegblijven van de daadwerkelijke politiek – of nou ja, dat kan natuurlijk niet. Maar we willen puur vanuit de wetenschap naar de lange termijn kijken.”
Knipoog
Kortom, een studentenkabinet dat niet namens studenten spreekt, maar namens de wetenschap. En dat niet politiek wil zijn, maar het toch is. Op een soort bordesfoto staan de ministers met roodgemaakte kiesrondjes op hun buik, maar niemand heeft hen gekozen.
“We doen het allemaal met een knipoog”, zegt woordvoerder Piet van Ierland namens de universiteiten. “We helpen de formatie vanaf de zijlijn, maar dit is geen lobby vanuit het onderwijs en we hebben geen nieuw politiek gremium neergezet. De Nederlandse universiteiten hebben veel kennis in huis die het waard is om te delen. We willen de politiek uitdagen om wat verder te kijken: laat anderen ook eens meedenken.”
De studenten waren vrij te schrijven wat ze wilden, zegt hij. De enige voorwaarde was dat de ‘ministers’ verder moesten kijken dan hun eigen mening en naar wetenschappelijke literatuur moesten verwijzen. “Geen populisme, geen opinies, maar een gedegen verhaal op basis van kennis.”
Het ‘regeerakkoord’ is vanmiddag op een bijeenkomst aangeboden aan demissionair minister Van Engelshoven (Onderwijs).