Er staan nog altijd flinke bezuinigingen op het hoger onderwijs in de nieuwe Rijksbegroting van het kabinet. De universiteiten balen ervan, ook al zijn die bezuinigingen nog ver weg.
Waarom wil het kabinet de ict-kosten van de Dienst Uitvoering Onderwijs op de universiteiten verhalen? En waarom draait het hoger onderwijs op voor 226 miljoen euro aan misgelopen rente op studieschulden?
De begroting die het demissionaire kabinet gisteren presenteerde, is wat betreft het hoger onderwijs eigenlijk een invuloefening: er is geen nieuwe regering, dus ook geen nieuw beleid. Maar het kabinet schuift sommige problemen door en universiteitenvereniging VSNU zet daar de schijnwerper op.
Het kabinet wilde aanvankelijk de rente op studieschulden verhogen, maar twee jaar geleden zette de Tweede Kamer daar een streep door. Daardoor loopt de overheid inkomsten mis: de extra rente zou in 2026 al drie miljoen euro bedragen en dat bedrag zou uiteindelijk oplopen tot 226 miljoen euro per jaar.
Er zit dus een gat in de begroting. Het misgelopen geld is nog altijd “technisch ingeboekt” als een bezuiniging op hogescholen en universiteiten. Daarover botsten oppositiepartijen PvdA en SP destijds al met CDA-minister Wopke Hoekstra van Financiën.
Ict-problemen
Er is nog zo’n bezuiniging. De ict-kosten van de Dienst Uitvoering Onderwijs lopen flink in de papieren. Vanaf 2026 tot en met 2033 is er daarom een bezuiniging van ongeveer 40 miljoen euro per jaar “technisch ingeboekt” op de bekostiging van de universiteiten.
Technisch inboeken betekent dat de bezuiniging ergens in de begroting moet staan, ook al kan een volgend kabinet het roer omgooien en de bezuiniging schrappen. Het is een boekhoudkundige kwestie.
Maar technisch inboeken heeft afgelopen voorjaar een slechte reputatie gekregen, toen de kosten van coronasteun aan studenten eveneens werden ingeboekt als een bezuiniging op het mbo, hbo en wetenschappelijk onderwijs. “Ziet het er lelijk uit? Ja”, gaf D66-minister Van Engelshoven toe. Haar eigen partij heeft er vervolgens voor gezorgd dat die bezuiniging weer uit de boeken verdween na een intens debat met de minister van Financiën.
Beschouwingen
Het is de vraag of dat deze keer ook gaat gebeuren. Vandaag beginnen de Algemene Politieke Beschouwingen, maar misschien wil de Tweede Kamer deze bezuinigingen liever met het volgende kabinet bespreken.