Als het aan de sectie klinische psychologie van de VU ligt, zijn online behandelingen van depressies of angststoornissen over een paar jaar toch echt gemeengoed. Ze hebben nu in een groot internationaal samenwerkingsverband zes miljoen euro gekregen van de Europese Unie om dat voor elkaar te krijgen.
“Ook in de klinische praktijk is inmiddels gemeten dat de online behandeling van onder andere angststoornissen en depressies effectief is”, zegt onderzoeksleider Christiaan Vis. “En als je er nog begeleiding door een geschoolde professional aan toevoegt, bijvoorbeeld feedback van een therapeut op dagboekaantekeningen, dan kan het even effectief zijn als een face-to-face-behandeling met een therapeut.” Bovendien lijkt het de kosten te drukken.
Past het wel?
Maar toch schiet het in de praktijk maar niet op met de online behandelingen. “Patiënten zien het op zich wel zitten, organisaties willen het omdat het goedkoper is en therapeuten zien er ook wel voordelen van”, zegt Vis. “Maar het lijkt erop dat die laatste groep vaak twijfelt of zo’n algemene behandeling wel echt past bij die ene patiënt. En ze zijn mogelijk ook bang dat ze zelf overbodig worden. Bij organisaties lijkt een uitgewerkte strategie te ontbreken over hoe de online behandelingen kunnen worden toegevoegd aan de bestaande zorgdiensten.”
De onderzoekers gaan daarom werken aan een soort universeel stappenplan waarmee allerlei typen zorgorganisaties de online behandelingen kunnen gaan invoeren. Daar staat bijvoorbeeld in hoe ze de barrières voor een succesvol gebruik ervan kunnen vaststellen, welke stappen ze wanneer kunnen zetten en hoe ze hun eigen implementatiestrategie, en ook de kosteneffectiviteit ervan, kunnen uitvoeren en evalueren.
Moeilijk huis uit
“We hopen dat we met dit onderzoek online behandeling dichterbij de kliniek en bij de patiënt brengen”, aldus Vis. “Het verbetert de kwaliteit van de geestelijke gezondheidszorg en vergroot ook het bereik. Mensen die bijvoorbeeld moeilijk hun huis uit komen, kunnen dan makkelijker bereikt worden.”
Het onderzoek wordt uitgevoerd in dertien landen en gefinancierd vanuit een groot Europees onderzoek-en-innovatieprogramma, Horizon 2020. Het deel dat de VU-onderzoekers krijgen samen met collega’s van GGZ inGeest is in totaal zo’n 1,5 miljoen euro.