De VU gaat werken aan haar interne verbondenheid, zei voorzitter Mirjam van Praag bij de opening academisch jaar, waarbij een eredoctoraat werd toegekend aan leiderschapsdeskundige Manfred Kets de Vries.
De afgelopen jaren heeft de VU geïnvesteerd in haar externe relaties, vanaf nu komt er extra aandacht voor de interne verbindingen. Dat zei VU-voorzitter Mirjam van Praag gistermiddag in de aula tijdens de opening academisch jaar.
“De VU wil een organisatie zijn waar mensen zich psychologisch veilig voelen”, zei Van Praag. Een organisatie waar je niet veroordeeld wordt en waar geloof heerst in elkaars goede bedoelingen. Waar het normaal is dat mensen fouten maken en waar mensen zichzelf kunnen zijn.
In een organisatie waar een groot gevoel van verbondenheid is, moet je moedig zijn en niet bang zijn om te leiden, en mensen moeten er zonder aarzeling kunnen zeggen wat ze te zeggen hebben, ook als het slecht nieuws is, zei Van Praag. Ze delen er hun emoties, hun twijfels en hun angsten. Ze zijn waarlijk open, goede luisteraars, ze tonen zich kwetsbaar en staan in contact met zichzelf. De zogeheten art-of-engagement is dat.
Bij de art-of-engagement delen mensen hun emoties, hun twijfels en hun angsten
En ze stelde zich meteen kwetsbaar en open op, in contact met zichzelf, toen ze bekende dat goed luisteren, “deep listening”, niet haar sterkste punt was. Dat ook zij nog veel te leren heeft.
Eenzaam aan de top
Waar al die interne verbondenheid toe zal leiden, volgens Van Praag, is dat het een einde maakt aan de “eenzaamheid aan de top”. Die top verdwijnt zelfs helemaal, omdat het zwaartepunt in het hart van de organisatie komt te liggen. En ze benadrukte het belang van het grote geheel, van transparantie en van luisteren en ruimte geven.
Dat bracht haar kennelijk bij de niet geheel vlekkeloos verlopen implementatie van het nieuwe IT-landschap aan de VU, beter bekend als Mars, “dat we nog steeds aan het repareren zijn”, zei Van Praag. Mars maakte pijnlijk duidelijk, dat bleek ook uit een evaluatie van een extern bureau, dat de VU nog wel een paar verbeterpuntjes heeft op het gebied van luisteren, transparantie en ruimte geven aan anderen. Dat heeft de VU zich aangetrokken volgens Van Praag. Daarom wordt er nu vanuit het principe van de art-of-engagement gewerkt aan een organisatie die van de campus een fijnere plek maakt met meer onderlinge verbondenheid.
Hond kopen
Na Van Praags openingsspeech werd psychoanalyticus, managementwetenschapper en econoom Manfred Kets de Vries in het zonnetje gezet wegens een eredoctoraat van de VU. Kets de Vries, hoogleraar human resourcemanagement en leiderschapsontwikkeling in Fontainebleau, werd geïnterviewd door Andrew Makkinga, maar liet zich maar moeilijk vangen. Makkinga wilde van hem weten wat iemand tot een goede leider maakt, waarom mensen als Poetin slechteriken zijn, waarom macht corrumpeert en dergelijke dingen meer, maar Kets de Vries hulde zich in nevelen als een wijze monnik in een oude karatefilm, constant ondeugend lachend.
“Als je geliefd wilt zijn, moet je een hond kopen”, zei hij. Ook maakte hij er een nummertje van dat Nederlanders zo direct waren, maar of hij dat nou een goede of een slechte eigenschap vond, werd niet duidelijk. “Mensen laten zich slecht kennen”, zei hij. En dat het niet hielp om te gaan schuimbekken als iemand binnen je organisatie je slecht nieuws brengt, want dan vertelt de volgende keer niemand je meer iets.
Wilde aardbeien
Kets de Vries houdt van anekdotes, maar wat hij ermee bedoelt te zeggen was niet iedereen meteen duidelijk. Aan het einde begon hij over een oude Zweedse film, Wilde Aardbeien van Ingmar Bergman, over een oude man die ook op het punt staat een eredoctoraat te krijgen, toen begon hij opeens over Hedonia en Eudaimonia van Aristoteles en hij sloot af met de mededeling dat hij nooit eerder een Nederlands eredoctoraat had mogen ontvangen. “Ik ben net Groucho Marx”, zei hij, “Hello, I must be going.”
Maar hij moest blijven zitten, want er volgde nog een soort paneldiscussie aan de hand van vier filmpjes waarin de samenwerking van de VU met maatschappelijke organisaties centraal stond. Daar waren, behalve Kets de Vries, nog zes andere deskundigen voor uitgenodigd die allen hun eigen stokpaardjes bereden over leiderschap. Dit alles moest in 22 minuten, dus dat ging veel te veel hapsnap. Al werden er toch een paar interessante dingen gezegd, onder anderen door VU-alumnus Michel Scholte van het bedrijf True Price, die zei dat leiders te vaak “een ruggengraat van slagroom” hadden, een direct citaat van de grote leider Geert Wilders.