Een van de gevolgen van de verbouwing van het hoofdgebouw is dat steeds meer werkplekken verdwijnen achter een glazen deur, alleen toegankelijk met een medewerkerspas. Tot verdriet van velen.
Het flexwerken werd ingevoerd om financiële redenen (ruimtebesparing), de glazen ruimtes waren het gevolg van een architectonisch argument voor openheid en licht, de vleugels werden vervolgens afgesloten uit veiligheidsoverwegingen. Frans Huijzendveld, docent geschiedenis, maakte de transitie bij de Letterenfaculteit van dichtbij mee: “Er is geen onderwijsargument. Het contact was heel direct, informeel en snel. Dat is veel minder geworden. Studenten die de verandering meemaken voelen dat, maar de nieuwe weten niet beter.”
De secretaresse wordt er gek van
Francine Klein Bog, secretaresse bij de economische faculteit, wordt er bijkans gek van. “Het ziet er mooi uit, maar ik zit bij de deur en ben de hele tijd mensen naar binnen aan het laten.´ Sinds de verdieping alleen nog toegankelijk is met een medewerkerspas, is Klein Bog verantwoordelijk geworden voor de toegang tot de hermetisch afgesloten docentenafdeling. “Wij zijn met zoveel studenten… iedereen loopt de hele dag heen en weer.”
Spitsuur
Het is voor studenten totaal niet toegankelijk, vindt Klein Bog, “Bedacht door mensen die geen idee hebben waar het om draait. De directie zou hier eens een dag moeten komen zitten.” Ze begint tegenwoordig om half acht ’s ochtends met werken zodat ze tenminste nog anderhalf uur ongestoord haar gang kan gaan. “De rest van de dag is het hier centraal station.”
Voor Klein Bog zal het voorlopig niet beter worden. De volgende stap in de herinrichting van het hoofdgebouw is dat de balies kleiner worden en minder taken krijgen. Bij het afdelingssecretariaat klop je dan bijna alleen nog aan als je de docentengang op moet.
Belbord helpt niet
Het plan was ooit om bij elke ingang het scherm te plaatsen dat nu al bij Wijsbegeerte hangt. Met dat touchscreen kunnen studenten bellen naar het bureau van docenten. Die moeten dan wel achter hun bureau zitten en ingecheckt zijn, om vervolgens naar de voordeur te lopen om hun bezoek binnen te laten.
“Het scherm werkt vaak niet, dat is een grote frustratie. Het is de schijn van toegankelijkheid”, vertelt filosofiedocent Annemie Halsema. Zij is vooral principieel tegenstander van de gesloten deur, want in de praktijk is er niet veel veranderd. “Ik ben niet voor een ‘gesloten afdeling’, ik vind dat studenten en docenten met elkaar moeten mengen. Maar in de praktijk maakte ik altijd al een afspraak met studenten, daar is niks in veranderd. En dat is voor studenten ook hetzelfde gebleven.”
Filosofen willen openheid
Toch is een groot deel van de filosofen niet tevreden met de huidige situatie. Een door henzelf uitgevoerde enquête onder werknemers toont dat slechts 25 procent voor de huidige situatie is, met open deuren van de werkruimtes en een gesloten deur aan het begin van de vleugel. 44 procent is voor gesloten kamers en een open gang, negen procent wil alles dicht.
Glazen kooi
Het voordeel van de faculteit Wijsbegeerte is dat er een grote sociale ruimte is waar studievereniging Icarus borrels organiseert en Halsema ooit eens met alle eerstejaars Indiaas eten bestelde. Wie op bezoek gaat bij de faculteit Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde heeft die luxe niet. Daar kom je via de kleine liftgroep in een glazen kooi terecht, op de muren zijn grote stickers geplakt met de mededeling dat de afdeling enkel toegankelijk is voor geautoriseerd personeel.
Verpieteren
Liselore Havermans, docent HRM en organisatorisch gedrag, ziet de problemen bij afspraken die ze heeft met andere externen. “Er is niets in dat halletje, dan staan ze daar een beetje te verpieteren. De secretaressen zijn er ook niet altijd. Het idee is dat iedereen je straks kan bellen op de telefoon van het bureau waarachter je zit, maar dan moet je er wel klaar voor zitten. Het lijkt me veel logischer als de voordeur open is en de werkruimtes op slot. Dan kun je iedereen gewoon vinden en kun je als student naar binnen lopen en even aan een tafel wachten.”
Dan maar naar Doppio
Maar niet alleen als bezoeker sta je soms te verpieteren. Docenten die hun pas vergeten, vallen ook tussen het wal en schip. “Laatst heeft iemand op het alarm gedrukt – dan gaan de deuren open – en zelf de beveiliging gebeld om sorry te zeggen.” Voor het veiligheidsargument is Havermans niet gevoelig: wie echt kwade wil heeft komt toch wel binnen. “Het is open voor mensen die niet de beste bedoelingen hebben en gesloten voor de student.” Vanwege de onvriendelijke ontvangstruimte spreekt ze nu maar af in Doppio. “Dat is wat duurder, maar wel veel overzichtelijker.”
Dure oplossing
Ook bij Letteren wordt nagedacht over de mogelijkheid om de deuren tóch weer weg te halen. Het probleem is dat er, in tegenstelling tot bij Wijsbegeerte, veel meer open werkruimtes zijn. “Ze hebben geen geld om alles dicht te maken”, aldus Frans Huijzendveld. Het volledig opengooien van de gang is ook niet echt een optie, juist vanwege die open werkruimtes. Dat zou simpelweg teveel geluidsoverlast opleveren, helemaal als Wijsbegeerte deze zomer ook nog bij Letteren intrekt om samen de faculteit Geesteswetenschappen te vormen.
Paola Edixhoven was de laatste jaren als facultair secretaresse van Letteren betrokken bij een hoop vergaderingen tussen docenten, de Facilitaire Campus Organisatie, architect en andere bestuurslagen of externe partijen. “Vanuit de medezeggenschap zijn ook vragen geweest. Zij willen ook docenten kunnen opzoeken als ze geen afspraak hebben”, stelt Edixhoven.
Meer openheid, minder transparantie
Het is de ironie van het architectonische argument voor openheid, dat niemand nog zonder afspraak een afdeling opkomt, van studenten tot medezeggenschap of Advalvas. Wat begon als een bezuiniging heeft tot nu toe voor alleen maar minder transparantie gezorgd. Het is tegelijkertijd een vrijwel onhoudbare situatie. “In theorie is het mooi, maar de meeste mensen zijn voor het openstellen”, aldus Edixhoven. En dus grijpt de faculteit de aanstaande fusie aan om nog maar eens met elkaar om de tafel te gaan zitten, zijn de eerste werkgroepen ingesteld en wordt er druk gediscussieerd over proefdraaien met een open deur. Tot die tijd zit er niets anders op dan een afspraak te maken.