Een nieuw lotingssysteem voor middelbare scholen in Amsterdam moet een einde maken aan de onvrede over de verdeling van brugklassers over de scholen in de hoofdstad. Economen van de VU en UvA bedachten het nieuwe systeem.
Momenteel kunnen scholieren één school opgeven als eerste keus. Krijgt die meer aanmeldingen dan dat er plekken zijn, dan wordt er geloot. Bij uitloting is er alleen nog plek op de impopulaire scholen, omdat alle plekken op de populairdere scholen al vergeven zijn.
Strategisch kiezen
‘Mensen gaan daardoor een school als eerste keus opgeven waarvan ze denken dat ze daar de meeste kans maken en dat is niet per se de school die echt hun eerste voorkeur is’, zegt econoom Pieter Gautier, die samen met onder andere zijn VU-collega Bas van der Klaauw alternatieve lotingsystemen onderzocht.
‘Mensen schatten vaak niet goed in welke scholen het populairst zijn. En bovendien vormt een school wel eens een extra klas, waardoor die meer scholieren kan plaatsen dan in eerste instantie bekend was. Dan baal je als die school eigenlijk je eerste voorkeur had.’
Tien scholen selecteren
In het nieuwe systeem is volgens Gautier je echte voorkeuren opgeven het beste wat je kunt doen. Leerlingen kunnen daarin tien scholen op volgorde van voorkeur selecteren. ‘Het systeem werkt zo dat iedereen voorlopig geplaatst wordt op zijn of haar eerste keus’, legt Gautier uit.
‘Als er te weinig plekken zijn op een school, wordt onder die scholieren geloot. De uitgelote scholieren worden dan voorlopig geplaatst bij hun tweede voorkeursschool en daar herhaalt de loting zich zo nodig. Dit gaat door tot dat alle leerlingen geplaatst zijn. De kans dat je drie keer wordt uitgeloot bij een school is daarmee heel klein geworden.’
In top drie
De onderzoekers testten het systeem op de leerlingen die in 2013 overgingen naar de middelbare school. Ze vroegen hen naar de keuze die ze hadden opgegeven en naar hun echte voorkeuren. In het nieuwe systeem zou in 2013 elke scholier terechtgekomen zijn in zijn top drie van scholen. De verwachting is dat die verdeling minder stress en onvrede veroorzaakt.