De VU is door de kantonrechter veroordeeld tot het betalen van een schadevergoeding van 7.500 euro aan ruimtelijk econoom Karima Kourtit. De VU heeft zich in de zaak rond haar proefschrift, waartegen vlak voor haar promotie een anonieme klacht werd ingediend, geen goed werkgever getoond, vindt de rechter. De eerste twee berichten die de VU deed uitgaan over de zaak, en waarin Kourtit bij naam werd genoemd, waren volgens de rechter een “schending van de vertrouwelijkheid”. Ook bij de toelichting van die berichten had de VU terughoudender moeten zijn.
De VU mocht de anonieme klachten wel in behandeling nemen, maar had meer onderzoek moeten doen naar de motieven van de klager en aan Kourtit beter moeten uitleggen waarom de klachten in behandeling werden genomen.
Ras en godsdienst
Het is de derde keer dat de VU wordt verweten dat ze Kourtit niet voldoende heeft beschermd tegen de media. Eerder al oordeelde het Landelijk Orgaan Wetenschappelijke Integriteit (Lowi) dat de VU de zaak ‘op onzorgvuldige wijze’ in de publiciteit had gebracht.
Ook het College voor de Rechten van de Mens vond dat de VU ten onrechte niet heeft onderzocht of het mogelijk was Kourtit te beschermen tegen discriminerende publicaties in de media. Daardoor had de VU volgens het college ‘verboden onderscheid gemaakt op grond van ras en godsdienst.’
Kourtit zegt veel last te hebben gehad van de berichtgeving in de media. “Niet alleen voor mij was dat niet leuk, ook mijn ouders en familie hebben eronder geleden”, zei ze daarover tegen Advalvas. “Ik was een voorbeeld voor anderen van mijn gemeenschap. En als er dan in de pers wordt gesuggereerd dat je je succes niet te danken hebt aan hard werk en wetenschappelijk talent, maar aan allerlei relaties, dat doe je niet, dat hoort niet.”
Zeepkist
Ze wendde zich tot het college van bestuur van de VU met een verzoek om hulp, maar kreeg nul op het rekest. De toenmalige rector, Frank van der Duijn Schouten, zei dat hij niet inzag wat hij kon ondernemen. ‘Op de zeepkist gaan staan’ en scanderen dat verzoekster en haar promotor geen relatie hadden zou volgens hem ‘alleen maar contraproductief hebben uitgepakt.’
De huidige rector, Vinod Subramaniam, zei echter dat de VU lering uit de zaak had getrokken. “God verhoede dat zoiets nog eens gebeurt, maar dan gaan we er misschien toch wel anders mee om.”
Ook heeft de VU de regels ten aanzien van integriteitsklachten aangescherpt. Anoniem klagen mag niet meer en de ombudsman wetenschappelijke integriteit is vervangen door in totaal negen vertrouwenspersonen, twee per cluster faculteiten (alfa, gamma en bèta) en drie voor de medische faculteit.
Onzorgvuldig gedrag
De kantonrechter oordeelt dat de VU de anonieme klachten terecht in behandeling heeft genomen. De verdere onderzoeksprocedures zijn volgens de rechter zorgvuldig verlopen. De VU valt hierin niets te verwijten. De door de VU en het Lowi getrokken conclusies, dat Kourtit en haar aanvankelijke promotor Peter Nijkamp ‘onzorgvuldig gedrag’ te verwijten is, blijven dan ook overeind.
De toegekende schadevergoeding is de helft van het door Kourtit geëiste bedrag. Kourtit promoveerde in 2014 alsnog aan de VU met een andere promotor dan Peter Nijkamp. Daarna promoveerde ze nog eens in Polen, cum laude, nu weer wel met Nijkamp als promotor. Ze is nu postdoc in Zweden.