In Utrecht ging het grote protest tegen de bezuinigingen vorige week op het allerlaatste moment niet door, al gingen er toch studenten de straat op en waren de sprekers welkom in de Tweede Kamer.
Maar er is een nieuwe datum geprikt: maandagmiddag 25 november op het Malieveld in Den Haag. Via sociale media, WhatsAppgroepen en mailings roepen alle organisaties en actiegroepen hun leden en sympathisanten op om te komen.
Op een podium zullen vertegenwoordigers van vakbonden, actiegroepen en instellingen de menigte toespreken. Er komt ook een artiest optreden: Benjamin Fro. Het precieze programma wordt nog gemaakt.
Begroting
Het protest komt net op tijd, want die week debatteert de Tweede Kamer over de begroting van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Het gaat dan over plannen als de langstudeerboete (of een nog onbekend alternatief) en de kortingen van honderden miljoenen op het budget van vooral de universiteiten.
Er leven hier en daar wel zorgen of het verplaatsen van het protest gevolgen heeft voor de opkomst. Misschien hebben mensen juist meer motivatie om te gaan, uit verontwaardiging over het Utrechtse ‘verbod’. Aan de andere kant moeten allerlei docenten, onderzoekers en studenten voor de tweede keer in korte tijd hun dag vrijmaken: gaan ze dat doen?
Protestbeweging WOinActie snapt het probleem wel. “Plichtsgetrouw als ze zijn, hebben velen er moeite mee om nogmaals colleges af te zeggen of andere zaken te verschuiven”, staat in een bericht. “Wij vragen universiteitsbestuurders hun bijdrage te leveren door het de medewerkers mogelijk te maken te protesteren en de universiteiten te sluiten voor alle reguliere werkzaamheden.”
De deuren gaan misschien niet dicht, maar universiteitsbestuurders moedigen hun medewerkers wel aan om te gaan. Bij Universiteit Twente bijvoorbeeld hoeven ze voor de demonstratie geen vrije dag op te nemen en hebben studenten maandag geen aanwezigheidsplicht.
Petitie
Na de demonstratie is het nog niet voorbij. Een dag later, op dinsdag, overhandigen vakbonden, studentenorganisaties en actiegroepen hun petitie tegen de bezuinigingen aan een afvaardiging van de Tweede Kamer. De petitie waarschuwt dat de bezuinigingen de bestaande financiële tekorten erger maken, “met als gevolg meer overwerk, slechte arbeidsomstandigheden, versoberd onderwijs, arbeidsongeschiktheid en het vertrek van medewerkers”.
In de coalitie lopen de spanningen inmiddels hoog op, maar niet – of nog niet – vanwege de bezuinigingen op het hoger onderwijs. Er komt kritiek op van studenten en onderwijsinstellingen, maar ook van het bedrijfsleven. Alle kritiek legde de coalitie tot nog toe naast zich neer. Je moet soms pijnlijke keuzes maken, is steeds het antwoord.
De PVV is zelfs ronduit blij met de bezuinigingen. Gisteren in de Eerste Kamer hekelde senator Gom van Strien de managementlagen aan de universiteiten, die volgens hem geld verspillen. Zelf is hij overigens in een juridisch gevecht verwikkeld vanwege dubieuze financiële transacties toen hij bestuurder was van een dochteronderneming van de Universiteit Utrecht.
Hoewel de voorgenomen bezuinigingen zeer zorgwekkend zijn, betekent dit niet dat ze geen kans bieden om het onderwijs te verbeteren. In dit kader heeft senator Gom wellicht een punt. Zie bijvoorbeeld dit opinieartikel van de Leidse hoogleraar David Henley in Trouw van 11 september j.l.: https://www.trouw.nl/opinie/opinie-bezuinigen-op-de-universiteit-schrap-de-managers~b6da6252/ Zijn pleidooi is me uit het hart gegrepen en mijns inziens zeer van toepassing op de VU. Hoewel ik de bezuinigingen in de basis niet toejuich, hoop ik wel dat deze leiden tot een herwaardering van onze kerntaken. Ook op de VU gaan veel middelen naar allerlei initiatieven die op zichzelf goed bedoeld zijn, maar niet tot onze kerntaken behoren.
Als er door iets te bezuinigen onderwijs verbeterd kan worden, dan moet men dat doen wanneer het kán, of wanneer het – vanuit het gezichtspunt van het onderwijs – nodig is, niet wanneer op ideologische grond gestoelde massabezuinigingen tot de gebruikelijke spin leiden dat ze natúúrlijk ook iets goeds kunnen voortbrengen. Desalniettemin heeft bovenstaande schrijver natuurlijk gelijk wat betreft de herwaardering der kerntaken. Maar ook dat moet niet pas op het moment van crisis ondernomen worden.
Geheel mee eens. Het had veel eerder kunnen én moeten gebeuren. De ervaring leert echter dat de bereidheid om dergelijke harde keuzes te maken pas ontstaat als de nood aan de man is. Het is wat dat betreft spijtig dat sommige universiteiten direct al kiezen voor het bezuinigen op onderwijs in plaats van het kritisch tegen het licht houden van alle randzaken en inefficienties in de organisatie.
Inderdaad en inderdaad. Welke universiteitsbestuurder is bereid eventueel zijn positie op het spel te zetten door pal voor zijn universiteit en haar mensen te gaan staan? Hij is immers slechts een passant!
Al 56.000 handtekeningen tegen sloop onderwijs. Ergens had ik er al lang 560.000 verwacht, of 5.600.000, immers deze Eppocalypse raakt het gehele hoger en universitair onderwijs en onderzoek en daarmee een heel groot deel van de NL samenleving. Waarom gaat zo’n petittie niet viral onder de studenten, of bovenbouw middelbare scholieren, en al hun ouders?? Immeers, het aanbod aan vakken is straks een stuk minder evenals het aantal contacturen, etc. etc. Studeren wordt weer ‘gezellig’ voor de studenten met ouders met bovenmodaal veel geld. En ook: waarom voert zo’n Eppo Bruins dit alles medogenloos uit? Die man komt uit de wetenschap; wat is er in zijn hoofd gebeurd?? Zullen we het ooit weten? Maar vooral: teken die petitie en laat je horen op 25 november 2024!!