Volgens VU-docent Clemens Kaupa, een van de oprichters van de clinic, heeft One-Dyas het publiek verkeerd voorgelicht over de schade van hun plannen om gas te winnen. “Een aspect van onze klacht is dat het bedrijf niet goed heeft gekeken naar de volledige impact van de uitstoot die gepaard gaat met de verbranding van het gewonnen gas. Nu ontstaat er een vreemde situatie waarin One-Dyas alleen de uitstoot van hun gaswinningsplatform berekent – het bedrijf maakt er een punt van dat het op elektriciteit draait – maar ze hebben het helemaal niet over de uitstoot van het gas dat ze winnen. Zodra het gas is gewonnen, zal het daarna vrijwel zeker worden verbrand, wat resulteert in een grote uitstoot van broeikasgassen. Hun berekeningen zouden ook rekening moeten houden met deze uitstoot.”
Klimaatkliniek
De Climate Change and Sustainability Law Clinic richt zich op het bevorderen van de klimaatrechtvaardigheid via juridische actie. Studenten van de mastertrack International Business Law: Climate Change and Corporations kunnen zich aansluiten bij de clinic om pro bono, vaak samen met non-profitorganisaties, te werken aan de strategische inzet van het recht voor klimaatactie.
Regels overtreden
Vijftien rechtenstudenten werkten aan de klacht, die ze indienden bij het Nationaal Contactpunt (NCP). Bij het NCP kunnen individuen en groepen mogelijke schendingen aan de kaak stellen van de zogeheten OESO-richtlijnen, die regels voor verantwoord zakelijk gedrag voorschrijven. Kaupa: “Deze zaak gaat specifiek over de vraag of het openen van een nieuw gasveld wettelijk mogelijk moet zijn in de huidige klimaatcrisis. Wij zouden zeggen dat het overduidelijk is dat het niet meer kan.”
Student Renske Natté vult aan: “Nieuwe fossiele winningsprojecten zullen zorgen voor een verdere afbraak van het klimaat. Bedrijven die dergelijke projecten nastreven schenden de eisen van verantwoord ondernemen.”
Als het NCP de klacht accepteert, zullen deze organisatie One-Dyas uitnodigen om een proces in te gaan om samen met de klagers tot een oplossing te komen. Het contactpunt zal ook een definitieve verklaring over de zaak afgeven.
Zaak tegen Shell
Het is niet de eerste keer dat de Law Clinic optreedt tegen bedrijven. In 2021 dienden studenten van de kliniek een klacht in tegen een misleidende reclamecampagne van Shell over de compensatie van CO2-uitstoot. De Reclame Code Commissie oordeelde dat de studenten gelijk hadden en dat Shell moest stoppen met zijn claims. Vorig jaar vierde de kliniek nog een succes: ze wonnen een greenwashingzaak tegen Colgate-Palmolive, dat ten onrechte stelde dat flessen Ajax-allesreiniger 100 procent recyclebaar zijn en gemaakt zijn van 100 procent gerecycled plastic.
Optreden tegen greenwashing
Kaupa hoopt anderen te inspireren met zijn kliniek. “Klimaatverandering kan overweldigend zijn. Het is als individu moeilijk om er iets tegen te doen, los van het veranderen van je consumptiegedrag. Men kan zich machteloos voelen tegenover grote bedrijven, maar wij laten nu zien dat je als individuen toch iets tegen de greenwashing van zulke bedrijven kunt doen. Zelfs jonge mensen kunnen verandering teweeg brengen, dat bewijzen onze zaken tegen Shell en Colgate-Palmolive.”
Wie denkt dat we op korte termijn al kunnen stoppen met fossiele energie en dat nieuwe winningsprojecten niet meer nodig zijn leeft in een sprookjeswereld.
Aardgas blijft volgens de Nederlandse energiegezant, Frederik Wisselink. ook na 2050 noodzakelijk voor bepaalde industrieën die moeilijk kunnen overschakelen op alternatieve energiebronnen, meldt het ANP. Wisselink deelde deze visie tijdens een energiecongres in India, waar hij het ministerie van Economische Zaken en Klimaat vertegenwoordigde op het gebied van energiebeleid.
Dit staat in contrast met de doelstelling van Nederland en andere EU-landen om tegen dat jaar klimaatneutraal te zijn en het gebruik van fossiele brandstoffen drastisch te verminderen. Wisselinks opmerkingen benadrukken de uitdagingen die gepaard gaan met deze ambitie.
Om tegen 2050 klimaatneutraal te zijn, moet Nederland volgens Wisselink CO2-uitstoot en andere broeikasgassen afvangen of alternatieve methoden vinden om de uitstoot te verminderen.
Desondanks blijft de investering in gasproductie voortduren, ondanks de gestelde klimaatdoelen. Recentelijk nam Shell bijvoorbeeld een definitief investeringsbesluit voor de exploitatie van een gasveld in het Britse deel van de Noordzee.
Daarnaast sloot het bedrijf het afgelopen jaar een overeenkomst met het Qatarese staatsbedrijf QatarEnergy voor de levering van vloeibaar aardgas (lng) aan Nederland, waarvan de levering doorloopt tot na 2050.