Studievertraging, woningnood, een onzekere arbeidsmarkt: studenten en starters hadden het al niet gemakkelijk, en de coronacrisis maakt het er niet beter op. Het kabinet moet daar nu écht iets aan doen, manen jongerenorganisaties.
Het was premier Rutte die jongeren in mei tijdens een coronapersconferentie aanspoorde om vooral mee te denken in crisistijd. “Kom met je ideeën”, zei hij. “Lever kritiek.”
Aan die oproep geven het SER Jongerenplatform en Denktank-Y gehoor in een vandaag verschenen rapport. Ze hebben een speciale ‘coronadenktank’ opgericht en via een app ruim tweeduizend jongeren gevraagd naar hun ideeën over onderwerpen als wonen, werken, studie, welzijn en het klimaat.
Vergrootglas
De uitkomst van die peiling: in de coronacrisis gaat het met veel studenten en starters alleen maar slechter. Ze voelen zich vaker eenzaam en maken zich grote zorgen over studievertraging.
Andere problemen zijn niet nieuw, zoals het hoge aantal flexcontracten of het gebrek aan betaalbare starterswoningen, maar worden in coronatijd verergerd. “De crisis functioneert als een soort vergrootglas.”
Geen struikelblok
De overheid moet daar nu echt iets aan doen, vindt de denktank. Dus komen de jongeren zelf met allerlei oplossingen, van meer fysieke lessen tijdens de coronacrisis voor studenten met een slechte thuissituatie, tot landelijke streams van “de beste online lessen in basisvakken”.
Ook willen ze meer gesubsidieerde werkervaringsplaatsen, en investeringen in omscholing voor wie wil switchen naar ‘tekortsectoren’ als zorg of onderwijs. Verder zou een studieschuld geen struikelblok meer mogen zijn bij het krijgen van een hypotheek. Andere ideeën zijn een strenge controle van huisjesmelkers en meer aandacht voor dakloze jongeren.
Overigens zien sommige jongeren ook de positieve gevolgen van de crisis: zo wordt thuiswerken gemakkelijker en het digitale onderwijs beter. Dat we minder reizen en vaker kopen bij winkels in de buurt, is bovendien voordelig voor het klimaat.
Stapelquarantaine
Dat studenten en starters het zwaar hebben, erkende ook demissionair premier Rutte (of “Mark”, zoals hij wilde worden aangesproken) bij de presentatie van het rapport. Hij geeft zelf af en toe les via Zoom. “Dat is doodvermoeiend. En voor leerlingen en studenten is dat nu hun leven.”
Voorzitter Dahran Çoban van het Interstedelijk Studenten Overleg zei tegen hem hoe belangrijk het is dat jongeren perspectief wordt geboden. Want het is volgens haar lastig om hoop te houden als je in financiële moeilijkheden verkeert, of een onprettige woonsituatie hebt. Het vorige week aangekondigde steunpakket vond ze te mager.
Ze moest de premier uitleggen wat “stapelquarantaine” is. “Als je met veertig studenten in één huis woont, en er meerdere mensen achter elkaar een positieve coronatest hebben, kan het zomaar gebeuren dat je drie, vier weken binnen moet blijven.”
Trappelen
Ook de toegenomen werkloosheid kwam ter sprake. Çoban denkt dat veel jongeren staan te trappelen om bij te dragen aan oplossingen voor de crisis. Laat hen meehelpen om toneelzalen om te toveren tot studieplekken, opperde ze, of meedenken over digitaal onderwijs. “We willen het bedrijfsleven niet laten omvallen, maar als we nu een jonge generatie laten omvallen, zitten we nog langer aan deze crisis vast.”
Premier Rutte was optimistischer over de arbeidsmarkt. “De economie in Nederland is sterk en we hebben de jonge mensen uiteindelijk allemaal weer nodig”, zei hij. “Op de lange termijn ben ik dus echt niet somber, maar het is nu wel even heel spannend.”