Onafhankelijke journalistiek over de Vrije Universiteit Amsterdam | Sinds 1953
14 april 2025
13.00 BelleVUe bezet
Een kleine groep in het zwart gekleed en met de gezichten bedekt is BelleVUe ingetrokken met een megafoon. Ze plakten beveiligingscamera’s af, aanwezige studenten en medewerkers werd verteld dat ze mochten blijven of vertrekken als ze wilden. Vanuit een open raam op de eerste verdieping dat uitkijkt op het campusplein, lichtten de demonstranten hun actie toe. Ze zeggen in het gebouw te blijven totdat de VU inzage geeft in haar samenwerkingen met Israëlische instellingen.
Op een tafel in de gang liggen qr-codes die leiden naar een formulier waar persoonlijke informatie opgegeven kan worden voor het geval je gearresteerd wordt. Er staat ook de naam en telefoonnummer van een advocaat die de demonstranten kan bijstaan. De deuren worden geopend voor mensen die zich willen aansluiten bij de bezetters, waarna een groepje zich aansluit. Ondertussen doen beveiligers een ronde, wijzen mensen naar de uitgang – de demonstranten weigeren – en sluiten deuren van lokalen. De demonstranten hebben twee studiezalen open weten te houden. Voor de deur staat een boel pers verzameld met camera’s. Buiten de protesterende groep, lijken de aanwezigen op het plein vooral door te gaan met waar ze daarvoor mee bezig waren.
Het kantoor van Ad Valvas zit in BelleVUe, de redactie zal vanuit hier updates geven.
14.05 Bezetters zijn bereid te blijven
Een woordvoerder van de groep wil niet zeggen of de actie gepland was of spontaan begon, maar zegt wel voorbereid te zijn hier een dag of twee te blijven. In het lokaal waar de meeste bezetters zich hebben verzameld, is geen voedselvoorraad of slaapspullen te zien, maar volgens de woordvoerder is er een “supply chain” waardoor ze makkelijk spullen het gebouw in kunnen krijgen. Hun eisen zijn niet veranderd, zegt hij. Ze willen dat de VU open is over hun samenwerkingen met Israëlische instellingen. “Dat ze dat niet zijn, wekt de schijn dat ze iets te verbergen hebben. Afhankelijk van hoe die lijst eruitziet, zou een volgende eis dan kunnen zijn dat ze die banden verbreken. We kunnen niet meer medeplichtig zijn.”
Zodra die lijst er is, zeggen ze te willen vertrekken uit het gebouw. Maar echt contact is er nog niet tussen de demonstranten en de VU. “Er staat een onderhandelingsteam van ons klaar”, zegt de woordvoerder, “maar tot nu toe zijn er alleen wat beveiligers geweest en woordvoerders die het met ons hadden over ‘onacceptabele’ gezichtsbedekking. Het was geen inhoudelijk gesprek. Ik snap ergens wel dat ze die gezichtsbedekking niet prettig vinden, maar het is voor onze eigen veiligheid. We willen geen academische repercussies voor deze actie.”
De gesprekken met de VU over dit onderwerp zijn sowieso wat opgedroogd, zegt hij. Volgens hem vanwege een “vijandige houding” van het college van bestuur. Zo zou er niet genotuleerd mogen worden tijdens de overleggen. De VU wijst hen in de tussentijd naar de website Cordis, van de Europese Unie, waar informatie te vinden is over internationale samenwerkingen, maar wat totaal onoverzichtelijk is volgens de woordvoerder.
14.50 Politie komt dichterbij
Voor het BelleVUegebouw is een groepje politieagenten in gesprek naast de groep zittende demonstranten. Ze stonden hiervoor klaar voor het hoofdgebouw, maar zijn nu dus naar de bezetting toegekomen. Het is rustig, bijna stil in en rond het BelleVUegebouw. Volgens een demonstrant is de sfeer ook gemoedelijk. Ze benadrukt dat iedereen een arrestatieformulier invult “want je weet nooit hoe de politie zich kan gedragen”.
15.20 VU vraagt demonstranten te vertrekken
In een verklaring op haar website schrijft VU dat de demonstranten zijn gevraagd te vertrekken. Omdat ze daar geen gehoor aan gaven, heeft de VU de autoriteiten ingeschakeld. Verder staat in het bericht dat VU ‘de zorgen over de situatie in Israël en de Palestijnse gebieden erkennen’ en als universiteit elke vorm van geweld verafschuwt. ‘We respecteren de vrijheid van meningsuiting en vinden demonstreren een belangrijk recht. Het bezetten van gebouwen is echter niet toegestaan.’ Vlak na publicatie van het bericht, zwelt het protest weer aan. Door een megafoon scanderen de bezetters voor het BelleVUegebouw “VU, VU you can’t hide, you’re supporting genocide”.
15.40 Politie houdt toezicht
Volgens een politiewoordvoerder kreeg de politie om 11.50 van de VU melding van een demonstratie op het campusplein, dat was ongeveer een uur voor de bezetting begon. Daarop is de politie naar de campus toegekomen. In principe is de politie daar vooral om toezicht te houden. “Het is het terrein van de VU, dus zij zijn er verantwoordelijk voor. Als ze onze hulp nodig hebben, dan bieden we dat.” Hoeveel politieagenten er aanwezig zijn, en of wordt ingezet op ingrijpen wil de woordvoerder niet kwijt. Ook kan hij niet zeggen of er al succesvol contact is geweest met de demonstranten.
16.20 Sfeer wordt grimmiger
De VU heeft de demonstranten officieel gevraagd te vertrekken, wat een klein groepje weigert. Voor de ingang was even sprake van het starten van een menselijk schild, wat niet meteen wordt doorgezet. ‘White people, use your privilege’, roept iemand. Volgens een demonstrant hebben de aanwezigen met elkaar besproken of ze klaar zijn voor mogelijk geweld. Aanwezigen die niet bereid zijn gearresteerd te worden, hebben het gebouw verlaten. Het nog kleine groepje aanwezigen loopt gespannen rond, buiten wordt verder gescandeerd: ‘End VU complicity’.
Een demonstrant binnen zegt een beetje gespannen te zijn, omdat ze gearresteerd zou kunnen worden, maar dat ze vreedzaam blijven, en bij hun eisen blijven. Een verslaggever van POWned probeert BelleVUe binnen te komen, maar wordt weggestuurd door de twee beveiligers binnen. “Dus gemaskerde demonstranten mogen naar binnen maar wij niet? Lekker geregeld hier.” Een demonstrant komt de beveiliger bedanken: “Heb je POWned weggestuurd? Respect.” “Heb je geen mondkapje voor mij?” vraagt een beveiliger aan een demonstrant, “nu sta ik op beeld”. “Wil je een keffiyeh?” lacht een ander. Ze praten wat over de woningcrisis.
16.45 Politie doet eerste poging gebouw binnen te komen
Een groep agenten probeert het gebouw binnen te komen, met een VU woordvoerder bij zich. Een groep demonstranten heeft razendsnel een haag gevormd voor de ingang en laat hen niet binnen. De agenten vertrekken weer. Dan roept een demonstrant om dat wie niet gearresteerd wil worden nu moet vertrekken. Ze verwachten dat de laatste waarschuwing snel zal komen.
16:55 Eén van de demonstranten roept: everybody to the back now! Waarop de groep demonstranten opsplitst en een deel naar de achterkant van het gebouw rent. Agenten zijn naar de achteringang van het BelleVUegebouw gelopen, waar iemand van de VU hen binnenlaat. Een groepje scandeert: there is no riot here, why are you in riot gear?
17:00 Een nieuwe groep agenten loopt met getrokken wapenstokken naar de vooringang van BelleVUe. Er ontstaat wat geduw en getrek tussen politieagenten en demonstranten. De voordeur sluit en een haag van agenten onttrekt de hal voor een groot deel aan het zicht. Binnen zijn nog net wat demonstranten te zien. De rest wordt op afstand gehouden. Het is onduidelijk of er binnen ook agenten aanwezig zijn. Ad Valvas werd net voor aankomst van de politie gewaarschuwd te vertrekken door de demonstranten.
17:10 Een grote arrestantenbus rijdt het campusplein op. Vanuit meerdere hoeken komt extra politie aanlopen. Demonstranten die nog in BelleVUe zitten, zeggen daar te worden gegijzeld door de politie.
17.20 Een groep van zo’n 150 mensen staat op het plein toe te kijken. Sommigen doen mee met het scanderen, anderen lijken vooral af te wachten wat er gaat gebeuren. Iemand laat pizza bezorgen, tot hilariteit van omstanders. Een haag van politieagenten maakt een scheiding tussen de harde kern die voor het BelleVUegebouw staat en de rest van de aanwezigen. Ook journalisten zijn nu niet meer toegestaan achter deze haag. Achter de haag, bij de ingang van BelleVUE wordt een demonstrant meegenomen door twee politieagenten naar een politieauto.
17.45 De demonstranten die nog in BelleVUe zaten, zijn gearresteerd en worden geboeid door de politie achter de haag de arrestatiebus ingelopen. De groep demonstranten op het campusplein loopt mee en roept: “hands off students” en “you are not alone”.
17.55 Demonstranten proberen de bus te blokkeren, zodat die het campusplein niet af kan, maar de politie duwt hen terug. Er ontstaat wat tumult en getouwtrek maar er vallen geen zichtbare klappen.
18.07 de politie verlaat achteruitlopend de campus, terwijl een groep demonstranten hen volgt en “All Zionists are racist’ roept. Wanneer de politie vertrokken is, roept een demonstrant de aanwezigen op om in groepjes te vertrekken, liever niet alleen. Het campusplein loopt langzaam leeg.
—-
Later op de avond laat de VU in een verklaring weten aangifte te hebben gedaan van huisvredebreuk. ‘Als universiteit staan wij voor een constructieve dialoog met respect voor elkaars uitgangspunten. Helaas lieten de omstandigheden ons vandaag geen andere keuze en was politie ingrijpen noodzakelijk om de veiligheid op onze campus te kunnen waarborgen.’
VU for Palestine reageert daar weer op via hun Instagram door te schrijven dat als het college van bestuur daadwerkelijk zo’n waarde hecht aan dialoog, ze wel in gesprek waren gegaan met de demonstranten toen die dat vanmiddag verzochten. ‘VU verstopt zich weer achter excuses, zoals dat de bezetting het onderwijs en onderzoek zou hebben verstoord. Het is duidelijk dat de VU onze eisen afwijst, via welke manier we die ook doen.’
9.40 flyeren voor de ingangen
Er staan vier busjes op het campusplein met actievoerders die luide muziek afspelen. Het geluid van kermishits wordt gemixt met de bellen van het carillon, die elke maandagochtend klinken.
Sinds 8 uur doen er actievoerders aan picketing. Ze flyeren voor vrijwel alle ingangen en hopen mensen over te halen om ook te staken. Een van de actievoerders zegt dat niet iedereen wist dat er vandaag een staking was. Ook zijn er medewerkers die niet de hele dag staken, maar wel met de mars meelopen. Binnen het hoofdgebouw staat een aantal bewakers paraat.
10.50 Banners
Onder de zwarte zeilen van het campusplein zijn er tientallen medewerkers verzameld. Op doeken en stukken karton verven ze leuzen als ‘snijd niet in ons collectieve brein’, ‘without science no future’ en ‘save the griffin’. Vlak achter ze wordt een groot podium gebouwd.
11.20 Palestina-toespraken
Voordat er op het podium speeches worden gehouden, worden er al speeches op een picknicktafel gegeven door mensen die zich voor Palestina inzetten. Ook zij steunen de staking. Terwijl een toeschouwer met een Palestijnse vlag zwaait, legt een aantal sprekers een link tussen militarisering en de onderwijsbezuinigingen. Ze zien de onderwijsbezuinigingen als een ideologische keuze. Het geld is er, maar politici zouden liever in oorlog dan in onderwijs investeren.
“Toen ik hier om negen uur aankwam, waren de enige mensen die ik zag flyeren studenten met een keffiyeh”, vertelt hoogleraar Pepijn Brandon door een megafoon. Theoloog Janneke Stegeman zegt dat ze haar vertrouwen in de VU als een institutie verliest, maar ze voelt zich wel nog op haar gemak bij de activisten. Ze spreekt over de banden tussen Christelijk Zionisme, antisemitisme en kolonialisme. Ook het opheffen van aardwetenschappen komt meerdere malen aan bod.
Inmiddels staat er een ambulance op het campusplein en lopen er hulpverleners rond. Die zijn er voor het geval dat er iemand gedurende de dag onwel wordt, vertelt een groepje stakers.
12.30 Aardwetenschappen op het podium
“Onderwijs is een recht!”, roept een grote menigte dat zich voor het podium schaart. Filosofiedocent en ondernemingsraadslid Carlo Ierna zegt dat er wordt gestaakt voor de mensen die ontslagen zijn, of in elk geval waarvan het ontslag is aangekondigd. En hij waarschuwt dat er nog velen zullen volgen. “Als het budget morgen [in de eerste kamer] wordt aanvaard, dan gaat het niet om tientallen, maar om honderden mensen die hun baan verliezen.”
Er wordt veel verwezen naar aardwetenschappen in de verscheidene toespraken. Masterstudent Earth Sciences Brecht Reintsema komt ook het podium op. Ondanks dat de VU de staking steunt en er minstens twee CvB-leden in het publiek zijn, krijgt de universiteit flinke kritiek te verduren. Reintsema spreekt van een “ontzettend pijnlijk” gebrek aan transparantie. De VU zou eerder een veel te lage schatting hebben gemaakt van hoeveel mensen er bij aardwetenschappen hun baan zouden verliezen, en studenten kregen slechts een informatiesessie van twintig minuten toen ze hoorden dat hun studie zou verdwijnen.
De aardwetenschappenstudent roept mensen op om te kijken naar wat hun rechten zijn en hoe bezuinigingsmaatregelen worden genomen, maar ook “om te vragen naar fatsoenlijk leiderschap. Want in tijden van financiële moeilijkheden heb je leiderschap met een visie nodig. Maar ook leiderschap met empathie, voor bange studenten die niet weten hoe hun toekomst eruitziet. En ook voor ontslagen medewerkers.”
Jedidja Kloens van studentenbond SRVU geeft een gepassioneerde toespraak waarin ze rechts-populistische politici beticht van een aanval op kritisch denken. Ook zij hekelt militaire investeringen, en roept om transparantie en het verbreken van “alle genocidale en gemilitariseerde banden van onze universiteit.” Hoogleraar Erik Scherder stapt op het podium om te pleiten voor meer investering in het onderwijs. “Bezuinigen in het onderwijs betekent bezuinigen op gezondheid: mentaal en fysiek”, aldus de neuropsycholoog.
13.30 Mars langs de Zuidas
Vanaf het podium trekt de menigte in een ellenlange stoet van rode FNV-vlaggen, groene AOb-vlaggen en zelfgemaakte protestborden richting de Zuidas. ‘Geen visie, geen eerlijkheid, enkel excuses en wanbeleid’ staat op een bord, ‘Geef innovatie een kans’ op een ander. Een wat onhandig lange yel wordt ingezet door een van de organisatoren, en lachend vol fouten herhaald door de stoet. ‘Doe het niet’ blijkt makkelijker te beklijven, en galmt al snel tussen de Zuidastorens. Op de terrassen langs de route staan wat verwilderde mensen in pak naar de voorbijtrekkende massa te kijken.
Masterstudent Mikk Giesbergen draagt een groot kruis met zich mee waar ‘PhD’s’ op staat. Ze loopt mee omdat haar studie aardwetenschappen wordt afgeschaft. “Ik ben speciaal voor deze studie naar de VU gekomen, het is de enige plek waar ze mijn afstudeerrichting aanbieden, dus nu moet ik misschien wel naar het buitenland. Ons onderzoek loopt nog tot december dus ik hoop dat we het zullen kunnen afmaken. Maar dit besluit is totaal ondoordacht en onverantwoord. Het faculteitsbestuur heeft geen inspraak gehaald vanuit de studie.”
15.20 Leegloop
Inmiddels zijn de voedsel- en informatiekraampjes verdwenen en rijden de laatste busjes van het campusplein. De acties zijn voorbij, maar een grote groep achterblijvers geniet nog van het zonnige weer. Intussen probeert een deelnemer van de studentenraadverkiezingen stemmen te vergaren, want er wordt vanaf vandaag tot donderdag gestemd.
In het onderwijs presteren vrouwen beter dan mannen. Ze krijgen hogere schooladviezen, gaan vaker naar de universiteiten en behalen ook vaker dan hun mannelijke studiegenoten hun diploma.
Toch hebben ze een achterstand in de wetenschap. In de jaren negentig schreven bijna alleen mannen een proefschrift. Maar daar is langzaamaan verandering in gekomen. Steeds vaker ging de doctorstitel naar een vrouw.
Collegejaar 2020/2021 was een mijlpaal: voor het eerst promoveerden er meer vrouwen dan mannen. De afgelopen twee jaar hebben ze een echte voorsprong genomen: 52 procent van de kersverse doctors is vrouw.
Het aantal promoties nam toe, vooral vanaf 2009. Toenmalig minister Ronald Plasterk verhoogde destijds de ‘promotiebonus’, zodat het voor faculteiten lucratiever werd om promovendi naar de doctorstitel te loodsen. Inmiddels is dat bedrag zo’n 80 duizend euro per goedgekeurd proefschrift.
Met name in de gezondheidszorg promoveren veel vrouwen. In de wiskunde, natuurwetenschappen en techniek domineren nog altijd de mannen.
Volgens het Rathenau Instituut is het aantal buitenlandse promovendi in de loop der jaren flink gegroeid: van 27 procent in 2007 naar 56 procent in 2023. Van deze niet-Nederlandse promovendi komt iets meer dan de helft van buiten Europa.
Denkend aan Holland. Altijd als ik dat gedicht tegenkom, denk ik aan trainer Kees de Vrij. Hij liet ons het gedicht uit het hoofd leren bij de hardlooptrainingen voor VU-medewerkers in het Amsterdamse Bos. Ook wees hij ons op vogels en andere natuur die er te zien was. Ik herinner me boomkruipers en boomklevers, spechten en een eekhoorn. Het ietwat monomane karakter dat veel sporttrainers kenmerkt, is De Vrij vreemd. Zijn lessen waren nooit saai en ze gingen nooit alleen maar over sport.
‘Ik vind het magisch als studenten ontdekken hoe snel ze in een totaal andere wereld kunnen zijn’
De meeste mensen kennen De Vrij als schaatstrainer. Duizenden studenten en oud-studenten heeft hij door de jaren heen begeleid, van krabbelaars tot bijna-profs en alles ertussenin. De Jaap Edenbaan is zijn thuis. Zes dagen per week is hij hier te vinden. Schaatsen verveelt hem nooit.
In de zomer geeft hij cursussen wielrennen, door Waterland, Amstelland of richting het Gooi. Ook daarbij gaat het nooit alleen om de sport. “Ik vind het magisch als studenten die nooit verder zijn geweest dan café De Gieter, ontdekken hoe snel ze in een totaal andere wereld kunnen zijn”, vertelt hij.
Onderweg wijst De Vrij zijn cursisten op weidevogels en bijzondere plantjes. “Soms moet ik mezelf echt inhouden”, erkent hij, “het is een fietstraining, we kunnen niet bij elk plantje stilstaan.”
37 jaar werkte De Vrij voor het Sportcentrum VU, als schaats- en fietstrainer, als hardlooptrainer en korte tijd als fitnesstrainer. Afgelopen week ging hij met pensioen. “Nou ja bij de VU dan,” specificeert De Vrij, die onlangs 67 werd, “ik blijf gewoon werken als schaatstrainer, maar dan voor andere clubs.”
Bij zijn gedeeltelijke pensionering kreeg De Vrij de Andreaspenning van de stad Amsterdam uitgereikt door wethouder Marjolein Moorman. Hij krijgt die onderscheiding voor de manier waarop hij zich heeft ingezet voor ‘het belang van sport en bewegen voor de huidige en toekomstige generaties Amsterdammers’, zo staat in het persbericht.
Of hij zijn pupillen nog altijd gedichten leert? “Vanochtend nog”, zegt De Vrij en hij begint meteen voor te dragen: “Glad en wijd ligt het ijs, in een veeg wit en grijs. Ken je dat?” De Vrij declameert het gedicht Schaatsenrijden van Clara Eggink waarin de cadans van het schaatsen duidelijk te horen is.
Ondertussen lopen we een rondje om de ijsbaan. “De enige niet-overdekte ijsbaan van Nederland”, vertelt De Vrij. Het is een zonnige lentedag, mensen schaatsen voorbij in T-shirt. “Dit is hoe ik vind dat een ijsbaan zou moeten zijn, met de wind die door je haren waait, de zon, maar ook met regen en kou”, zegt De Vrij. Het buiten zijn is voor hem een belangrijk onderdeel van het schaatsen.
We lopen een houtpad op naast de ijsbaan. De Vrij vertelt over ijsvogels die hier soms zitten. Nog geen minuut later zien we inderdaad blauwe streep over de sloot schieten. “Zie je dat? Die kleuren? Geweldig toch.”
In het winterseizoen is De Vrij zes dagen per week op de Jaap Edenbaan te vinden. Hij heeft inmiddels verschillende generaties Amsterdamse studenten leren schaatsen. De beweging van het schaatsen fascineert hem nog altijd. “Goede schaatsers verplaatsen hun gewicht van de buitenkant van de schaats naar de binnenkant. Overkomen heet dat. Dat probeer ik mensen te leren.” De Vrij geeft net zo lief les aan fanatieke schaatsers als aan beginners. “De cursist die eens in de drie weken komt, is me net zo dierbaar als mensen die hier elke dag rondjes rijden, zegt hij, “als ik zo iemand iets kan leren waardoor het ineens klikt, is mijn dag geslaagd.”
‘Goede schaatsers verplaatsen hun gewicht van de buitenkant van de schaats naar de binnenkant’
‘Pootje over’ bijvoorbeeld, dat volgens De Vrij eigenlijk ‘pootje onder’ zou moeten heten: “het gaat namelijk om het onderste been, als je daarmee eenmaal schuin durft af te zetten, gaat dat overstappen vanzelf”, legt De Vrij uit. Maar het belangrijkst vindt hij het om mensen een paar leuke uren te bezorgen, vrij van de stress die ze in hun dagelijks leven hebben. Hij neemt zijn cursisten even mee in zijn wereld, deelt gedichten, gedachten en zijn kennis van de natuur op een manier die je bijblijft. De Vrij kent bijna iedereen op de ijsbaan en iedereen kent hem.
De liefde voor het schaatsen had De Vrij als kind al. Hij groeide op in Ouderkerk aan de IJssel, in de Krimpenerwaard. Als Ard Schenk en Kees Verkerk hun records reden, zat hij voor de buis bij de buren, want zelf hadden ze geen televisie. Als er ijs lag, probeerde hij de bewegingen van zijn favoriete schaatsers na te doen. Hij leende daartoe de kunstschaatsen van zijn nichtje om het overkomen onder de knie te krijgen. Als twaalfjarige kreeg hij een seizoen les op de ijsbaan van Utrecht. Toen hij geografie aan de VU ging studeren, pakte De Vrij het schaatsen weer op en na twee seizoenen was hij schaatstrainer.
De liefde voor natuur die zijn lessen zo interessant maakt, heeft De Vrij niet van huis uit meegekregen. “Bij ons thuis waren alle watervogels eenden.” Maar De Vrij heeft zich vanaf zijn studententijd geïnteresseerd voor de natuur en zich druk gemaakt over het milieuprobleem. In de jaren tachtig leidde hij mensen rond voor een milieuorganisatie waarbij hij ze de gevolgen van zure regen liet zien.
“Met de IJsvu (de toenmalige studentenschaatsvereniging) hielden we in 1988 al een protestactie tegen de opwarming van de aarde”, herinnert hij zich. De Vrij is een bewuste niet-autorijder. Hij vliegt vrijwel nooit en gaat het liefst met de fiets op vakantie. “Het milieu is een van de dingen waarover ik me zorgen maak”, zegt hij. Toch probeert hij anderen niet te overtuigen van zijn levensstijl. Wel probeert hij zijn leerlingen mee te geven hoe mooi de natuur is en dat je niet ver weg hoeft om dat te ervaren. “Op de Jaap Edenbaan ben je op wintersport en een paar uur fietsen in Waterland is een minivakantie.”
Een leven zonder buitenlucht en zonder bewegen kan hij zich niet voorstellen. En toch was het bijna heel anders gelopen. In 2000 kreeg De Vrij een ernstig ongeluk. Hij kwam met zijn ligfiets in botsing met de leuning van de Amsterdamse brug. Zijn been was helemaal verbrijzeld. “De stukken bot lagen op straat.” De Vrij werd een aantal keren geopereerd, maar het herstel ging moeizaam omdat zijn botten door bacteriën niet goed aan elkaar groeiden. Een jaar en negen maanden zat hij in een rolstoel. Het was maar de vraag of hij ooit weer normaal zou kunnen lopen, laat staan sporten. Tien dagen voor de operatie waarbij een groot deel van zijn bot zou worden vervangen door metaal – de laatste oplossing die de chirurgen zagen – bleek het bot alsnog aan elkaar gegroeid. “Dat was echt een wonder waardoor ik gelukkig kon blijven doen wat ik het liefst doe”, zegt De Vrij.
Ook na zijn pensionering bij de VU blijft De Vrij doorgaan als trainer onder meer voor Ztikz, de schaats- en fietsclub voor afgestudeerden. “Maar ik kan nu wel weer eens wat langer weg in de zomer”, verheugt hij zich, “we gaan deze zomer een fietstocht maken door Frankrijk en Noord-Spanje.” En komende herfst wil De Vrij gewoon weer schaatstrainingen geven en daar wil hij mee doorgaan zo lang zijn lichaam het toelaat.
Er zijn twee genders: man en vrouw. Dat decreet tekende Donald Trump op de eerste dag van zijn ambtstermijn.
En dat hebben we geweten. Het Amerikaanse leger werd gezuiverd van transmilitairen, transvrouwen zijn niet meer welkom in vrouwenkleedkamers of topsport en het woord ‘transgender’ verdwijnt van Amerikaanse overheidswebsites.
Gezien Trumps afkeer van alles wat ‘trans’ is, mag het eigenlijk niet verbazen hoe hij het trans-Atlantische bondgenootschap met Europa de afgelopen tijd onder druk zette. En dat terwijl de transgemeenschap aan de andere kant van de oceaan niet veel beter af is.
Zo sprak de geblondeerde poldervariant van Trump in een debat over de transgenderwet badinerend: “Wat is het? Morgen ben je een kameel? Overmorgen een dromedaris?” Daarnaast maakte PVV-minister Agema bekend stevig te gaan bezuinigen op de transgenderzorg.
De radicaal-rechtse geest is uit de fles. Decennialang slaagde het politieke midden erin om dergelijke partijen marginaal te houden door ze te negeren, te ridiculiseren of uit te sluiten. Maar, schreef Bas Heijne treffend in NRC, die bezweringen helpen niet meer.
Hier op de VU is het weinig anders, nu de Vrijmoedige Studentenpartij voor de tweede keer op het stembiljet van de universitaire studentenraadsverkiezingen staat. Vorig jaar bemachtigde de partij vier zetels na een campagne met stickers rond de Pride Library en genderneutrale toiletten met de tekst: ‘Er zijn twee genders. Durf jij het nog te zeggen?’
Het lijkt me al onvoorstelbaar ingewikkeld, ondoenlijk zelfs, om te ontsnappen uit het lichaam waarin je geboren bent. Al die stappen die je mentaal en fysiek moet ondernemen, alle twijfels over je identiteit. Wie, zoals ik, wel de mazzel heeft in het juiste lichaam te zijn geboren, zal dat vermoed ik nooit helemaal begrijpen. Maar het interview met Dido, de illustrator van deze column, vorige maand in Ad Valvas, geeft op z’n minst een inkijkje.
Afijn, dat lijkt me dus al ondoenlijk. En dat dan al die charlatans met hun enorme bereik uitgerekend op die twijfelende, onzekere, overwegend jonge transgemeenschap besluiten in te trappen, vind ik werkelijk niet te bevatten.
Een vrij academisch debat moet je over alles kunnen voeren, ook over gender. Maar wie transgenders ontslaat (Trump), ridiculiseert (Wilders) of doelbewust misgendert (VSP-voorzitter Marlon Uljee) draagt daar allerminst aan bij en bewijst dat het hem om andere zaken te doen is dan een inhoudelijke discussie.
Hoe dan ook, hun verzet is zinloos. Ze worden toch wel ingehaald door de tijd. Kijk naar de toegenomen acceptatie van homoseksuelen. Wat transgenders nu overkomt, was ooit hun lot. Dus laat ze maar uitsluiten, negeren en bespotten; het zijn allemaal bezweringen. En die helpen niet.
De details van het fonds zijn nog niet bekend, maar Bruins heeft haast en kondigt het daarom nu alvast aan. Volgens hem zijn steeds meer wetenschappers op zoek naar een ander land om hun carrière te vervolgen. “Het is belangrijk dat zij daarbij aan Nederland denken. Ook in andere Europese landen als Frankrijk, Duitsland, Spanje en België wordt initiatief genomen om internationaal wetenschappelijk talent binnen te halen.”
Deze week nog ontraadde premier Schoof een door Volt ingediende motie om Amerikaanse wetenschappers naar Nederland te halen. Talent werven vond hij wel een goed idee, maar dan niet alleen talent uit de Verenigde Staten. Het kabinet is “geen voorstander van een aanpak specifiek gericht op de VS”. Ook in de brief van Bruins wordt niet naar spanningen in de VS (of in andere landen) verwezen.
In de komende weken willen Bruins en NWO duidelijkheid geven over wat het fonds mag kosten, wanneer het van start gaat en aan welke voorwaarden de wetenschappers moeten voldoen.
Het fonds is nadrukkelijk niet alleen bedoeld voor Nederlanders die nu in het buitenland werken. De regeling wordt opengesteld voor “internationaal talent van topniveau, ongeacht nationaliteit”. De ambitie is om enkele tientallen topwetenschappers naar Nederland te halen.
De Amerikaanse president Trump wil miljarden bezuinigen op onderzoek naar onder meer klimaat, gender, gezondheid en milieu. Onderzoeksaanvragen worden doorgelicht op ‘problematisch taalgebruik’ rond diversiteit, gelijkheid en inclusiviteit. Dat brengt een brain drain op gang.
Een Franse universiteit in Marseille heeft inmiddels een safe place for science in het leven geroepen: een programma dat plaats biedt aan vijftien wetenschappers uit de Verenigde Staten. Dat kunnen ook Europeanen zijn die weer terugkeren.
“Trump voert in eigen land een heuse oorlog tegen kennis en wetenschap”, zei fractieleider Laurens Dassen van Volt dinsdagavond. “Kom daarom met een actieplan om te zorgen dat zij hier in Nederland en in Europa aan de slag kunnen.”
Het was een voorstel tijdens een lang debat dat vooral over Europese defensie en de oorlogen in Gaza en Oekraïne ging.
Fractieleider Rob Jetten van D66 zei ongeveer hetzelfde als Dassen: “We moeten nu niet bezuinigen, zoals het kabinet doet, maar investeren in onderwijs en de rode loper uitrollen voor al die wetenschappers die in het Amerika van Trump niet meer welkom zijn.”
Een Franse universiteit in Marseille heeft een safe place for science in het leven geroepen: een programma dat plaats biedt aan vijftien wetenschappers uit de Verenigde Staten. Dat kunnen overigens ook Europeanen zijn die weer terugkeren. Veel universiteiten merken dat wetenschappers er weg willen.
Nederland doet daar nog weinig mee, blijkt uit een rondgang van BNR. Dat wordt ook lastig in tijden van bezuinigingen, zegt universiteitenvereniging UNL tegen de journalisten van de nieuwsradio.
Zelfs hier in Nederland is de druk van de regering-Trump voelbaar. Twee Wageningse onderzoekers kregen deze maand een formulier met politiek gekleurde vragen over hun onderzoek. Anderen kunnen opeens niet meer samenwerken met Amerikaanse collega’s.
In het Kamerdebat diende Volt hierover een motie in. Nederland en Europa hebben baat bij het aantrekken van talent, stelde hij, “zoals studenten, wetenschappers en technici”. Het zou goed zijn om een actieplan te maken voor het “versneld aantrekken van talent uit de Verenigde Staten”, nu het onderzoeks- en wetenschapsklimaat daar onder grote druk staat.
Premier Dick Schoof ontraadde de motie van Volt, want het kabinet is “geen voorstander van een aanpak specifiek gericht op de VS”. Talent werven vond hij wel een goed idee, maar dan niet alleen talent uit de Verenigde Staten.
De Tweede Kamer heeft de motie woensdag met een ruime meerderheid verworpen. De vier regeringspartijen stemden tegen en de oppositie was verdeeld.
Kunnen universiteiten dit zelf niet af? In principe zou dat kunnen, zegt de woordvoerder van Laurens Dassen. “Maar in ons ideale scenario vormen overheden, bedrijven en kennisinstellingen met zijn allen één front en maken ze van Europa een veilige haven voor wetenschappers en innovatoren uit Amerika, die hier verder werken aan onze toekomst.”
De bezuinigingen op onderzoek maken dat wel lastig, erkent hij. “Universiteiten zeggen terecht dat ze daar de middelen voor nodig hebben, maar het kabinet geeft liever geld uit aan ‘rode diesel’. Dan ben je bezig met de industrie van het verleden.” Rode diesel is een goedkopere brandstof voor tractoren.
If it exists, there is porn of it. No exceptions. Dat is de ietwat verontrustende online wetmatigheid die op het internet bekendstaat als rule 34. Vooral jeugdhelden zijn de klos. Uit een top-100 van meest geseksualiseerde fictieve karakters blijkt bijvoorbeeld dat Prinses Peach en My Little Pony er een wild erotisch dubbelleven op nahouden.
Kinderamusement blijkt een dankbaar vehikel voor onze volwassen aangelegenheden. Hoewel ik Smurfin niet in mijn Hear Me Out Cake zou planten, leent een aflevering zich perfect voor die andere zonde: alcohol. Een vriend daagde ons ooit uit om een slok te nemen, elke keer als er ‘smurf’ werd gezegd. De uitkomst van de avond laat zich smurfen.
Het ijzersterke concept Drink when… kan op alles worden toegepast – en dat gebeurt ook. Bij films (als ze het hebben over ‘hij die niet genoemd mag worden’), sportwedstrijden (als er wordt gescoord) en musicals (als ze beginnen met zingen) en zelfs verkiezingsuitslagenavonden (als er een nieuwe gemeente binnen is).
Het is de hoogste tijd dat rule 34 gezelschap krijgt. Bij deze voeg ik een nieuwe regel toe aan de taboe-Binas, die ik voor het gemak even in het Nederlands formuleer – niet in de laatste plaats omdat ons volk er enthousiast aan meewerkt. Rule 43: van alles bestaat een versie mét alcohol. Geen uitzonderingen.
Het bekendste lijdend voorwerp van Rule 43 (spreek uit als: Cuarenta y Tres) zijn bordspelletjes, en dan in het bijzonder – toch weer – die uit het kindersegment. Hoewel Stef Stuntpiloot en dat krokodillenspel ongetwijfeld met de meest onschuldige intenties zijn ontworpen, worden ze nu aan menig keukentafel versleten als distributeur voor de inhoud van een fles Bacardi.
Van alles bestaat een versie mét alcohol: zingen (biercantus), gamen (Mario Krat), werken (vrijmibo), rijden (Felix-scooters) en sporten. Wie zowel hardlopen als drinken op een recreatief doch fanatiek beoefent, kan zijn hart op bij de zogeheten wine run. Drinken en rennen tegelijk, erg innovatief.
Alles heeft een drankversie. Maar voor iedereen die daarom Grolsch en Brand schreeuwt, heb ik goed nieuws: het omgekeerde is ook waar. Van alles met drank bestaat inmiddels ook een sobere versie. Rule 0.0, noem ik hem maar: nuchter uitgaan, virgin cocktails, sober carnavallen en natuurlijk alcoholvrij bier, dat al jaren aan een opmars bezig is.
Dus nu is het wachten op de inverse van rule 34. Dat er in de smoezelige krochten van het internet filmpjes worden geüpload zonder seksuele handelingen, maar mét een belabberd geacteerde verhaallijn tussen een broer en zijn ‘stiefzus’, of een pizzabezorger en een vrouwelijke klant zonder geld in huis. En dan maken we daar weer een drankspel van.
Vrijwel vanaf het moment dat de oorlog in Gaza in 2023 uitbrak ligt de Universiteit van Amsterdam onder een vergrootglas. Eerst van demonstranten, die eisen dat de UvA de banden met Israël verbreekt. Maar nadat demonstraties overgingen in geweld en vernielingen kijken ook politici met argusogen naar het beleid van de UvA.
Een speciale commissie van de universiteit moest naar ‘gevoelige samenwerkingen’ kijken. Donderdag werden drie adviezen openbaar, waarvan één over de Israëlische Hebrew University. Daar zou de UvA geen studenten meer mee moeten uitwisselen. Het bestuur zegt dat advies te volgen.
De Hebrew University is te sterk verbonden met het Israëlische leger, staat in het advies. Ook neemt de universiteit uit Jeruzalem geen afstand van de mensenrechtenschendingen die het land volgens de VN in Gaza pleegt. Israëlische studenten die al in Amsterdam zijn kunnen hun studie afmaken. Andersom gingen sinds het uitbreken van de oorlog geen studenten meer naar Israël.
Toetsingskader VU
De VU heeft, net als de UvA, een speciale commissie laten kijken naar internationale samenwerkingen. Gisteren maakte de VU bekend dat die commissie haar evaluatierapport met verschillende adviezen aangeboden heeft aan het College van Bestuur. ‘Een casusgerichte aanpak is het meest passend voor dit vraagstuk in tegenstelling tot een aanpak waar landen als geheel beoordeeld worden’, zo luidt het belangrijkste advies van de commissie. Het college publiceert het toetsingskader naar verwachting medio april. Voordat het toetsingskader definitief wordt vastgesteld, krijgen studenten en medewerkers nog de mogelijkheid om suggesties te geven.
De UvA liet de commissie ook naar de samenwerking met China kijken. Vanuit dat land komen veel promovendi met een zogenoemde CSC-beurs naar Nederland. Maar die studenten moeten soms informatie met hun overheid, ziet de commissie, wat de kennisveiligheid in gevaar brengt.
In een nieuwe overeenkomst met het Chinese CSC moeten betere garanties komen “voor de academische vrijheid, kennisveiligheid, data privacy en de veiligheid van PhD-kandidaten”. De UvA onderhandelt over een nieuw contract met China.
In Hongarije zijn het sancties van de Europese Commissie die de samenwerking met 26 universiteiten in de weg staan. Deze instellingen staan te veel onder controle van het repressieve Hongaarse regime, ziet de UvA-commissie. En dat is een probleem voor de academische vrijheid.
Pakketbezorgers kozen ervoor om pakketten op de begane grond achter te laten, wat geleid heeft tot talloze incidenten waarbij indringers zich toegang verschaften tot campusgebouwen en met de inhoud van pakketten onder de arm vertrokken, aldus getuigen.
Bewoner van Uilenstede Eleni zegt dat de pakketdiefstal rond september begon toe te nemen, toen pakketbezorgers ertoe over gingen om pakketten op de begane grond achter te laten in plaats van ze rechtstreeks naar het appartement of de woonafdeling van de ontvanger te brengen. Indringers kwamen vervolgens de campusgebouwen binnen door vlak achter bewoners aan door de voordeur te lopen. Job Grootenboer, ook een bewoner, zegt dat het probleem tussen Sinterklaas en Nieuwjaar een piek bereikte, omdat mensen dan “duurdere cadeaus kopen”, wat de dieven aantrok.
De politie raakte echter pas medio januari op de hoogte van deze kwestie, aldus Christian Phylipsen, een wijkagent op de campus Uilenstede. Vóór die datum zijn er volgens hem geen meldingen van het probleem gedaan, en hij voegt eraan toe: “Als mensen geen aangifte doen, gaan wij ervan uit dat er geen problemen zijn.” Hij vermoedt dat er voor slachtoffers te weinig prikkel is om aangifte te doen, omdat hun verlies meestal wordt vergoed door het bedrijf waar ze iets hebben gekocht.
Op 12 januari werd voor het eerst een melding gedaan van pakketdiefstal op Uilenstede bij de politie door een bewoner, die liever anoniem wil blijven. “Op de groepsapp van onze flat werd gemeld dat jongens pakketten aan het stelen waren. Niemand belde de politie, dus toen heb ik dat maar gedaan”, vertelt de bewoner, die eraan toevoegt dat de politie “onmiddellijk naar Uilenstede kwam en naar de jongens op zoek ging”. De daders waren vermoedelijk inmiddels met de tram vertrokken en de politie staakte na een uur haar pogingen om de verdachten op te sporen. Politieagent Phylipsen bevestigt dat de politie die dag geen verdachten heeft aangehouden, noch bij een andere gelegenheid.
Op diezelfde dag liep Mija Eijskoot, een andere campusbewoner, laat in de middag naar huis toen ze zag dat een politiemotor een tiener van “ongeveer zestien jaar oud” achtervolgde, in de buurt van campustheater De Landing. Eijskoot verklaart ook dat het voordeurslot van gebouw 500 die dag kapot was, waardoor indringers gewoon naar binnen konden lopen. Rond diezelfde tijd circuleerde er in een van de groepsapps van de bewoners een video waarin te zien was hoe mogelijke indringers in paniek gebouw 510 uitrenden en daarbij pakketten omver liepen.
Van meerdere bewoners zijn rond die tijd de pakketten zoekgeraakt. Guendalina, die ook op de campus woont, kreeg van een bezorgbedrijf te horen dat er op 16 januari een pakket was bezorgd. Het pakket bevatte een cadeau van een van haar vrienden. Die had het pakket in de hal gezien, maar voordat Guendalina het kon ophalen was het al verdwenen. Rond 10 januari was er ook al een pakket verdwenen dat door DHL aan Eleni was bezorgd. Twee weken later trof Eleni tussen de beplanting bij gebouw 405-461 opengescheurde pakketten en een deel van hun inhoud aan, waaronder kleding van Shein. Volgens haar is dit de plek is waar de verdachten de gestolen pakketten openen, om vervolgens inhoud van grotere waarde mee te nemen en de verpakking achter te laten.
Dit was overigens niet de eerste keer dat bewoners van Uilenstede deze winter te maken kregen met diefstal van pakketten. Van Grootenboer werden in december al twee pakketten gestolen, met daarin een monitor en een koptelefoon. Op 15 december zag hij vanuit het raam van zijn kamer twee gemaskerde tieners, beiden rond de dertien jaar oud, zich verdacht gedragen bij de ingang van zijn gebouw. “Een van de twee loopt slinks achter een flatbewoner aan naar binnen, terwijl de ander buiten op de uitkijk blijft staan”, zegt hij, de strategie van de jonge indringers beschrijvend.
Terwijl de indringer “bezig was de inhoud van de pakketten te bekijken en te beslissen wat hij zou meenemen”, besloot Grootenboer de confrontatie aan te gaan, gewapend met een emmer water. Hij vroeg de tiener wat hij daar te zoeken had en de indringer gaf zijn vergrijp toe. Vervolgens probeerde hij er vandoor te gaan, waarop Grootenboer de emmer water over de insluiper heen gooide. De jongen rende weg, vloekend en tierend, maar was “eerder bang dat hij gepakt zou worden” dan dat hij de confrontatie zocht.
Politieagent Phylipsen benadrukt dat de politie meer informatie nodig heeft om de pakketdiefstallen aan te kunnen pakken. “Als je verdacht gedrag ziet, bel dan gewoon de politie”, adviseert hij, en voegt eraan toe dat het ook nuttig is om foto’s en video’s te maken. “We hebben gewoon meer informatie nodig”, zegt hij. Volgens Phylipsen zijn er de afgelopen jaren geen andere aangiftes van pakketdiefstal gedaan op Uilenstede, alleen van die van 12 januari. Net als de bewoners denkt hij dat het achterlaten van pakketten in de hal door koeriers de diefstallen mogelijk maakt.
Sommige bewoners hebben gekozen voor alternatieve bezorgmethoden om te voorkomen dat hun pakketten verdwijnen. Na de diefstal van haar pakker besloot Guendalina pakketten voortaan bij een afhaalpunt te laten bezorgen. “Ik maak altijd gebruik van MyPup-kluisjes”, zegt Eijskoot. “Als het geen dieven zijn, zijn het wel de bezorgers die pakketten kwijtraken.” Studentenhuisvester DUWO lijkt deze oplossing te ondersteunen. In een e-mail aan Eleni adviseerde de campusbeheerder haar om in de toekomst gebruik te maken van de diensten van MyPup, “zodat je pakket veilig in een kluisje wordt afgeleverd.”
Ad Valvas plaatst alleen noodzakelijke cookies (voor het technisch functioneren van de site) en statistiek-cookies die ons helpen de website te verbeteren. Meer informatie.