Saramifar noemt Israël een apartheidsstaat. Die beschrijving leidde tot een klacht bij het bestuur, waar werd besloten om zijn colleges in de gaten te houden en om zijn ‘trigger warning‘ in de beschrijving van zijn vak te verwijderen.
Niet verplicht
“Na op te merken dat sommige studenten ongemakkelijk werden van mijn standpunten, zo’n vier jaar terug, heb ik een trigger warning geschreven. Die waarschuwing gaat om twee dingen: in mijn colleges zijn mijn standpunten dat Israël een apartheidsstaat is en dat de welvaart in de meeste Europese staten gebaseerd is op kolonialisme, genocide en onderdrukking.”
“Op geen enkele manier zijn mijn studenten verplicht om het hierover eens te zijn met mij, ik moedig discussies altijd aan in mijn colleges. En het vak is niet verplicht, dus als je mijn aanpak niet aankunt, kun je altijd een ander onderwerp kiezen. Vandaar de waarschuwing.”
De opvattingen van Saramifar waren de afgelopen vier jaar geen probleem. Hij zegt dat hij juist lovende beoordelingen ontvangt van studenten.
Daar kwam begin januari verandering in, gedurende de start van een nieuwe periode. Saramifar ontving een e-mail dat zijn trigger warning onacceptabel was voor de VU. In Canvas kon hij zien dat iemand zijn tekst had aangepast.
“Iemand heeft het regel voor regel verwijderd”, zegt de docent. Intussen kwam de formele klacht nooit bij Saramifar aan. Sindsdien werd hij in de gaten gehouden, wat – volgens meerdere bronnen – betekent dat er iemand in zijn collegezaal zit om een oogje in het zeil te houden.
Haatmail en bedreigingen
Afgelopen vrijdagavond kreeg Saramifar een berichtje van een student: het Algemeen Dagblad had een artikel geschreven over de kwestie. Rector Jeroen Geurts beschrijft daarin de tekst van Saramifar als onacceptabel aan de VU. Geurts: ‘Allereerst wil ik u mededelen dat de in deze tekst gebruikte woordkeuze en toonzetting niet past bij het uitgangspunt van de VU. Ons onderwijs hoort te allen tijden te leiden tot een inhoudelijk, veilig en leerzaam academisch debat. Ik betreur het ten zeerste dat in de gebruikte tekst een politieke stellingname lijkt door te klinken.’
Saramifar verbaasde zich over de publicatie van het artikel. Vooral omdat de krant, de rector en het faculteitsbestuur hem niet hadden benaderd over de kwestie. Na publicatie van het artikel kreeg hij meteen haatmails en dreigbrieven, ook op zijn thuisadres.
In het weekend hebben studenten van Saramifar een formele klachtenbrief opgesteld over de manier waarop hij is behandeld. “Dr. Saramifar wordt oneerlijk behandeld en lastiggevallen door zijn leidinggevenden. Daarnaast worden zijn rechten als VU-medewerker geschonden vanwege de koloniale inhoud van zijn werk”, schrijven ze. Op maandagmiddag was de brief zeshonderd keer getekend.
“Vier jaar terug zei ik in een Ad Valvas interview dat academische vrijheid hier niet bestaat. Ik ontving toen best wel verbaasde reacties. Maar dit is precies wat ik bedoelde. Als wetenschapper ben je vrij om je standpunten te uiten zolang die overeenkomen met de standpunten van de universiteit.”
Op het moment wil rector Geurts geen commentaar leveren, omdat hij eerst met Saramifar wil spreken.
Van een docent mag verwacht worden dat hij zijn onderwerp zo objectief mogelijk en het liefst van verschillende kanten benadert. Dat doet Saramifar niet. Hij zegt van te voren ‘partijdig’ te zijn en zegt “Mijn colleges zijn misschien niet nuttig voor jou als je niet om kunt gaan met de gepassioneerde kritische pedagogie en postkoloniale benaderingen van de geesteswetenschappen.” Hiermee zegt hij in feite dat als zijn opvattingen jou niet bevallen je maar moet opdonderen. Dat mag een docent nooit doen, van Saramifar mag verwacht worden dat hij elke student welkom heet.
Dat studenten hem massaal steunen laat vooral zien dat deze groep een ideologische eenheidsworst is en het is het zoveelste bewijs dat diversiteit van opvattingen in ieder geval bij sommige delen van de VU ver te zoeken is.
Waarom zou een docent niet partijdig mogen zijn? Hoe kun je post-kolonialisme bespreken als je ‘gekoloniseerde’ en ‘kolonist’ als twee gelijke partijen wilt zien?
Die zogenaamd verplichte onpartijdigheid is een grote misvatting over (academisch) onderwijs. Neutraal onderwijs bestaat niet, doen alsof dat wel bestaat is een ontkenning van de werkelijkheid. Bij het samenstellen van een curriculum, tijdens het lesgeven en bij het doen van onderzoek worden altijd allerlei keuzes gemaakt. Je kan niet alle literatuur en alle perspectieven behandelen, je maakt een afweging op basis van allerlei normatieve overwegingen over wat goed, belangrijk en waar is en wat een plek moet krijgen.
Wanneer je op basis van onderzoek concludeert dat Israël een apartheidsstaat is, is het juist vreemd om geen standpunt in te nemen. Moet deze docent ook neutraal zijn wanneer hij apartheid in Zuid-Afrikan zou behandelen? In de Oekraïneoorlog neemt de universiteit wél heel expliciet stelling in, waarom zou dat in het conflict in Palestina niet juist zijn? Ik hou mij als onderzoeker bezig met bevooroordeling in het onderwijs, ik vind het mijn morele plicht om daar stelling in in te nemen. Ik vind het daarnaast mijn didactische plicht om mijn studenten verschillende perspectieven te bieden en duidelijk te zijn over mijn visie. Juist door open en expliciet te zijn over mijn eigen positie stel ik als docent studenten in staat om kritisch tot mijn standpunten en onderwijs te verhouden.
Ik ben het niet eens met Eddie Brendel die beweert dat Saramifar in feite zegt dat je maar moet opdonderen als je het niet met hem eens bent. Hij waarschuwt alleen tevoren zodat mensen niet verrast zijn of spijt krijgen van hun keuze. Hij heet iedereen welkom, en zegt bij navraag ook nog dat men het altijd met hem oneens mag zijn en dat hij discussies aanmoedigt.
Verder vind ik het niet gepast om over de steun van studenten zo badinerend te doen. Het zou heel goed kunnen dat ze mijnheer Saramifar een goede docent vinden in plaats van de eenheidsworst en weinig diverse opvattingen waar Brendel het over heeft. Ik lees in het artikel geen enkele aanwijzing waarop de aantijgingen van Eddie Brendel gebaseerd kunnen zijn. Ze zijn volledig uit de lucht gegrepen.
Opmerkelijke tekst in de mail van Geurts, dat ‘veilige’ academische debat.
Wat is dat?
En is het niet de taak van universiteiten denkbeelden kritisch te bevragen?
Hoe verhoudt dat zich tot dat veilig debat?
Naast dat de term veilig voor situaties waar eigenlijk ongemakkelijk, onwelgevallig, etc. wordt bedoeld nogal vermoeiend is.
Ondertussen doet de auteur van dit stuk gewoon lekker mee aan de hetze tegen deze docent, door zijn uitspraken te framen als ‘omstreden opvattingen’. Dat Israël een apartheidstaat is is gewoon de conclusie van rapporten van mensenrechtenorganisaties als Human Right Watch en Amnesty International uit 2021 en 2022.
Overigens, wat een lafbek is die Jeroen Geurts, dat hij wel eerst dit weekend zijn werknemer voor de bus gooit in een landelijke krant, en vervolgens hier, als het universiteitsblad om reactie vraagt, zegt dat hij ‘eerst met Saramifar wil praten’.
Enigszins ter verdediging van Geurts (maar dan ook alleen op dit punt): hij heeft niet met het AD gesproken; het AD citeerde enkel zijn mail.
Iedere werknemer heeft zich te houden aan de code of conduct. Ook academici en docenten. Uitingen naar buiten toe, die de goede naam van de werkgever schaden zijn in strijd met die code of conduct. Dit geldt vooral in twee gevallen: 1. direct verwijzen naar de organisatie 2. pretenderen te spreken namens. Ze kunnen in ernstige gevallen zelfs leiden tot ontslag. Niemand staat boven die code. Je tekent ervoor bij aantreden. Academische vrijheid is de vrijheid wetenschap te beoefenen, odnerzoek te verrichten. Volgens Popper dient dit volgens het falsificatieprincipe beoefend te worden en dus getracht met bewijzen een assumptie te weerleggen. Feiten, dus. Een politiek standpunt dient alleen de acedemische vorming, als deze wordt gebracht als punt van discussie/ onderzoek. Bijvoorveeld. “Overtuig mij van het tegendeel.” Uitdagen is iets anders dan propaganda van een bepaalde agenda. Dat hoort niet op een academie thuis.
Muad, gaat hij lekker? Je betoogt dat hij schade berokkent door te zeggen wat Amnesty International en Human Rights Watch al jaren zeggen. Dus niets politiek standpunt of propaganda van een bepaalde agenda.
Net als Duin/Dune, heeft ‘MuadDib’ het commentaar van Saramifar niet goed gelezen noch begrepen, en zal waarschijnlijk kunnen beweren dat de familie Harkonnen de rechtmatige eigenaren zijn van Duin en dat de Fremen het allemaal zelf op de hals hebben gehaald en terroristen zijn.
Als het klopt “dat de welvaart in de meeste Europese staten gebaseerd is op kolonialisme, genocide en onderdrukking” dan zouden Spanje en Portugal tot de meest welvarende landen moeten behoren en Zwitserland, Duitsland en Denemarken tot de minst welvarende. Het omgekeerde is waar. Deze antiwesterse stelling van Saramifar is onzin.
Het westen dankt zijn huidige welvaart vooral aan de periode na WOII en is het gevolg van industrialisatie, productiviteitsverhoging en innovatie in combinatie met grote persoonlijke en economische vrijheid en de aanwezigheid van grote hoeveelheden betaalbare fossiele energie.
Hoi Carel,
Als je even je vraag googlet, hoef je voortaan niet zo met je eigen onkunde te koop te lopen:
‘ In places like Britain, where an early struggle against the monarchy had given parliament and society the upper hand, the discovery of the Americas led to the further empowerment of mercantile and industrial groups, who were able to benefit from the new economic opportunities that the Americas, and soon Asia, presented and to push for improved political and economic institutions. The consequence was economic growth. In other places, such as Spain, where the initial political institutions and balance of power were different, the outcome was different. The monarchy dominated society, trade and economic opportunities, and in consequence, political institutions became weaker and the economy declined.
Bron: https://cepr-org.vu-nl.idm.oclc.org/voxeu/columns/economic-impact-colonialism
Hoi vu-collega,
Je citaat doet niets af aan het punt dat ik wil maken. De uitgebreide koloniale geschiedenis van Spanje en Portugal heeft geen blijvende welvaart opgeleverd. De meest welvarende landen die ik noem, waar je ook nog Zweden en Noorwegen aan kunt toevoegen hebben geen koloniale geschiedenis van enige betekenis gehad. Engeland, dat ooit de halve wereld bezat behoort niet meer tot de meest welvarende landen en ondanks onze beroemde gouden 17e eeuw was de gemiddelde Nederlander in de 19e eeuw straatarm. Onze huidige welvaart hebben wij en de rest van West-Europa te danken aan de periode na WOII.
De bewering van Saramifar, dat de welvaart in de meeste Europese staten gebaseerd is op kolonialisme klopt dus niet.
Wat ik niet zo goed begrijp, is het volgende. In de Hoge Raad van Israel zit Khaled Kabub, een moslim van Arabische komaf. In het parlement (Knesset) zit de politieke Arabische partij ‘United Arab List’ (geleid door Mansour Abbas) welke partij in 2021 in de regering zat. In het nationale voetbalelftal spelen Arabische Israeliers als Mohammed Abu Fani (21 caps). Circa 20% van de samenleving in Israel is van Arabische komaf, en zij doen mee als o.a. politieagent, arts, wetenschapper etc. Ik hoor nooit van Arabische-Israeliers die de vermeende ‘apartheidsstaat’ zat zijn en hun Israelische paspoort inleveren, om in een Arabisch land te gaan wonen. Er zijn moskeeën en kerken.
Lang verhaal kort: waarom bestempelt deze docent in zijn colleges dan toch Israel als ‘apartheidsstaat’? Op de Uni staan feiten centraal – dat geldt ook voor deze docent. Academische vrijheid is geen vrijbrief voor fake news.
(PS: Kijk anders zelf eens naar bovenstaande namen en cijfers – google gerust (vandaar dat ik hierboven specifieke namen noem). En vraag jezelf af: als Israel zou vallen onder de definitie van een apartheidsstaat (hoe luidt die definitie volgens docent Saramifar?) hoe doorstaan andere (buur)landen die toets? Kijk eens naar hun parlement, naar hun Hoge Raad, nationale voetbalteam etc. En kijk dan meteen ook naar de vrijheid voor de lgbtq community of man/vrouw gelijkheid.)
Je vergeet alleen even dat een veel groter deel van de Palestijnen in de Westelijke Jordaanoever, Gaza en Oost-Jeruzalem woont. Hoewel zij wel onder militaire bezetting van Israel leven hebben zij daar geen paspoort, geen stemrecht, geen gelijke burgerrechten, mogen ze niet vrij reizen en wordt hun land illegaal bezet door Israelische kolonisten maar worden zij niet gelijk behandeld in de rechtbank.
Ik weet niet zo goed wat het nationale voetbalelftal daar mee te maken heeft 🙂
Dank voor je reactie Vu-medewerker, maar Israel is toch iets anders dan de Westbank of Gaza (dat sinds 2007 in handen is van Hamas)? Als docent Saramifar zijn stelling zou aanpassen tot de Westbank (ipv Israel), zou de discussie al veel meer zin hebben en oa gaan over de verschillende gebieden waarin die Westbank is opgedeeld: sommige in beheer van de Palestijnse autoriteit, andere in beheer Israel.
Ik noem het nationale voetbalelftal, omdat een echte apartheidsstaat selecteert door een apartheidsbril, zoals destijds Zuid Afrika. Opvallend in dat licht is dat vorige week Zuid Afrika de aanvoerder van het cricket team (onder de 19 jaar) David Teeger heeft verwijderd omdat hij Joods is. Google maar eens.
“Israël en de Bezette Palestijnse Gebieden
De Israëlische autoriteiten hanteren een systeem van onderdrukking en overheersing dat leidt tot apartheid tegen Palestijnen. Ze onteigenen onrechtmatig land en eigendommen van Palestijnen, beperken hun bewegingsvrijheid, ontzeggen hun het recht op nationaliteit en staatsburgerschap en doden demonstranten onwettig.
Israël blokkeert illegaal de toegang tot de Gazastrook, waarmee het de burgers daar collectief straft en de humanitaire crisis daar verergert. Duizenden Palestijnen uit de Bezette Gebieden worden jaarlijks willekeurig opgepakt, honderden van hen worden zonder aanklacht of proces opgesloten in Israëlische gevangenissen. De autoriteiten nemen maatregelen tegen mensen die kritiek leveren op de Israëlische bezettingspolitiek.”
https://www.amnesty.nl/landen/israel-en-palestina
Wat hadden ze ook alweer tijdens het Apratheidsysteem in Zuid-Afrika? Bantustans, of thuisland, zoals het Apartheidregime dit noemde.
Een Bantoestan of thuisland was een in naam zelfstandig gebiedsdeel binnen de grenzen van Zuid-Afrika en Namibië dat tijdens het apartheidsregime in de jaren 70 van de 20e eeuw aan de zwarte bevolkingsgroepen werd toegewezen.
Bantoe betekent mensen in de Bantoetalen, maar is ook een aanduiding voor de volkeren die deze talen spreken. Stan betekent land van in verscheidene Iraanse talen, zoals in onder meer Kazachstan, Turkmenistan en Tadzjikistan. Het was derhalve de bedoeling de Bantoevolken in deze landen te huisvesten. De door de apartheidsregering gebruikte term “thuisland” werd uit protest door de tegenstanders van het apartheidsregime vervangen door de term Bantoestan. Die term werd door de media in landen buiten Zuid-Afrika overgenomen.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Bantoestan
“In Zuid-Afrika bestonden er tien van deze gebieden, die alle zelfbestuur kregen. Vier daarvan, Bophuthatswana, Ciskei, Transkei en Venda, werden later onafhankelijk verklaard. Met de zes andere, Gazankulu, KaNgwane, KwaNdebele, Kwazoeloe, Lebowa en QwaQwa, is dit nooit gebeurd. De vier onafhankelijk verklaarde bantoestans werden behalve door Zuid-Afrika door geen enkel ander land als onafhankelijk erkend, maar in Israël werd wel een handelsmissie voor Ciskei geopend en ook Bophuthatswana had een vertegenwoordiger in Israël. Volgens de Zuid-Afrikaanse autoriteiten waren de thuislanden bedoeld om de zwarte bevolking een grote mate van zelfbeschikking te geven en er ook voor te zorgen dat hun cultuur bewaard bleef, maar in werkelijkheid werden zij gecreëerd om meer controle uit te oefenen, hun bevolking uit te sluiten uit de Zuid-Afrikaanse politiek en controle over de economisch en strategisch belangrijkste gebieden voor de blanke minderheid te verzekeren.
Geen van deze thuislanden was levensvatbaar. Zij bestonden grotendeels uit niet-aaneengesloten stukken dor land, waar erosie veelal vrij spel had. Deze vazalstaten waren in grote mate afhankelijk van Zuid-Afrika, dat zelfs besliste wie er moest wonen. Economisch gezien konden deze pseudolanden niet instaan voor het welzijn van hun bevolking. Er was vrijwel geen industrie en de werkgelegenheid was zeer laag. Zwarte arbeiders die toch werkten, konden met hun karige loon hun familie nauwelijks onderhouden.
Na het verdwijnen van de apartheid werden de thuislanden op 27 april 1994 herenigd met Zuid-Afrika.
Beste Benedict Janssen .
Wellicht dat je je interessante argument over het voetbal elftal even naar Amnesty International en Human Rights Watch wil sturen, dan kunnen ze op basis daarvan hun honderden pagina’s tellende rapporten met als conclusie dat Israel een apartheidsstaat is daarop aanpassen.
Er zijn tal van landen die minderheden discrimineren. In China zijn de Oeigoeren tweederangs burgers, in veel Moslimlanden vindt nog steeds vervolging van Cristenen plaats, de Joden zijn er al lang geleden weggejaagd. Al die landen zouden we apartheidsstaten kunnen noemen, maar dat doen we niet. Bij Israel, de enige Joodse staat doen we dat wel. Daarom is het benoemen van Israel als apartheidsstaat antisemitisch.
Hoe vreemd moet het zijn voor deze docent om Iran te verlaten voor een land waar vrijheid van meningsuiting een waarde is en vervolgens te werken voor een universiteit die zich gedraagt als de Iraanse overheid en zijn recht op vrije meningsuiting onderdrukt. Hoe vreemd moet het voor hem zijn om te weten dat, net als de Iraanse overheid, ze zijn wachtwoord voor Canvas hebben en inbreken om zijn materiaal te veranderen. Hoe angstaanjagend voor de rest van ons dat een fanatieke lobby een uitvoerend bestuur kan beïnvloeden om op deze manier te handelen. Deze docent deed precies wat de VU vereist. Hij bood een veilige ruimte door mensen van tevoren te waarschuwen voor wat ze konden verwachten en hen de vrije keuze te geven. De wereld heeft Israël veroordeeld voor zijn genocide en apartheid. De universiteit zou dit ook moeten veroordelen, in plaats van een docent te vervolgen voor het vertellen van de waarheid.
Ik ben het niet eens met hoe de VU meneer Saramifar heeft behandeld, maar je kunt niet menen dat de VU gelijk staat met de Iraanse overheid. Ik heb niet gehoord dat de VU betogers vermoordt of opsluit. Deze gelijkstelling is een bagatellisering van het onrecht dat het Iraanse regime de Iraanse mensen heeft aangedaan.
Israël een ‘apartheidsstaat’ noemen – waar zo goed als consensus over bestaat in de wereld – is tegenwoordig op een universiteit (!) nota bene een ‘omstreden opvatting’. Natuurlijk heeft het niets te maken met de naam en uiterlijk van de docent.
Hoi vu-collega,
Je citaat doet niets af aan het punt dat ik wil maken. De uitgebreide koloniale geschiedenis van Spanje en Portugal heeft geen blijvende welvaart opgeleverd. De meest welvarende landen die ik noem, waar je ook nog Zweden en Noorwegen aan kunt toevoegen hebben geen koloniale geschiedenis van enige betekenis gehad. Engeland, dat ooit de halve wereld bezat behoort niet meer tot de meest welvarende landen en ondanks onze beroemde gouden 17e eeuw was de gemiddelde Nederlander in de 19e eeuw straatarm. Onze huidige welvaart hebben wij en de rest van West-Europa te danken aan de periode na WOII.
De bewering van Saramifar, dat de welvaart in de meeste Europese staten gebaseerd is op kolonialisme klopt dus niet.
Antropoloog Anne de Jong, gespecialiseerd in mensenrechten in het Midden-Oosten schreef in 2021 een column voor het parool, ze schreef onder andere: “De situatie van deze week in Israël en de Palestijnse gebieden is geen slepend conflict. Het is een voortzetting van zionistische kolonisatie. Het is een militaire bezetting van de Westelijke Jordaanoever, een veertienjarige belegering van de Gazastrook, etnische verdrijving in Jeruzalem en institutionele segregatie in Israël. Het enige waar nog taalkundig over gediscussieerd kan worden, is de stempel van apartheid. Alhoewel: daar zijn de wetenschappers, de Verenigde Naties en Israëlische mensenrechtenorganisaties het eigenlijk ook wel over eens.”
Het statement van de professor is niet verkeerd en is ook niet een statement wat uniek of nieuw is. Toen ik zelf naar Palestina was en ik naar Hebron ging, stond ik letterlijk naast een weg waar alleen Israëlische voertuigen mogen rijden, als Palestijn moet je een omweg maken, dat is apartheid en komt overeen met het statement van de professor.
Daarnaast vraag ik me af hoe het kan dat een rector die personeel zo openbaar veroordeeld zonder het op voorhand te bespreken, waardoor de professor nu doodsbedreigingen krijgt, ook de persoon is die zich geroepen voelt om de Broader Mind course te openen. Hoe wil hij ons studenten inspireren om onze blik te verruimen als hij zelf niet de vrijheid van meningsuiting van vu-personeel kan respecteren.
I feel sad that dr Saramifar receives death threats and is under surveillance. I do not know the reasons why he claims Israel is an apartheid state. I think there is a confusion there.. however. There is mutual violent engagement between Israelians and Palestinians.. including many wars, obviously.. Therefore the walls and protective measures surrounding Israel are not the same as apartheid within a nation-state. The problem with stating that Israel is one homogeneous category, is that it confounds knowledge of ontologies that mediate peaceful interactions. These ontologies acknowledge Israel, while also emanating in brother-and sisterhood. Reducing all realities to just violence, is itself erasure of all peaceful relations and efforts in the Middle-East.
If you claim that Israël is not an apartheidstate, how do you call it then when for example certain roads can only be used by Israëlis and not by Palestinians. Secondly how can there be “mutual violent engagement” when Palestine does not even have an army. Let’s imagine for a second Palestine did have an army and there was “mutual violent engagement”, did Palestinians bomb hospitals? Did they torture little children and kill babies or shoot people fleeing without mercy? No, they did not, but Israël did. Thirdly this is not a war, it’s a genocide, it’s etnic cleansing, it’s colonisation and it’s apartheid that has been going on for more than 75 years. Please educate yourself.
“certain roads can only be used by Israëlis”
That’s for safety reasons, to prevent Palestinian terrorists from killing Jews.
“when Palestine does not even have an army”
They do, it’s called Hamas and it’s a terrorist organisation that wants to kill all Jews and destroy Israel.
“did Palestinians bomb hospitals?”
Yes they did by accident and they blamed Israel for it.
“Did they torture little children and kill babies or shoot people fleeing without mercy?”
That’s exactly what they did on October 7th.
“‘this is not a war”
Yes it is, it’s between Israel and Hamas.
“Please educate yourself”
Mwahaha