De eis van minimale contacturen leidt tot massale hoorcolleges en minder leereffect, vindt docent Frédérique Six.

Het college van bestuur wil dat docenten minimaal veertien uur per week contact hebben met studenten. Een contactuur definieert het bestuurscollege als college-uur, dus face-to-face contact.

Waarom minimaal veertien uur? Ik ga ervan uit dat zo’n eis voortkomt uit evidence-based beleid, gebaseerd op onderzoek in het predigitale tijdperk. Uit zo’n onderzoek (1) blijkt dat veertien contacturen per week gecombineerd met zelfstudie leidt tot de ideale balans. Maar in dit digitale tijdperk heeft dat onderzoeksresultaat weinig waarde. Als je de verplichte contacturen ook nog combineert met bezuinigingen, treden vooral ‘perverse’ effecten op. Door de combinatie van verplichte contacturen met bezuinigingen worden opleidingen gedwongen studenten op te hokken in massale hoorcolleges. Als één docent 250 studenten twee uur college geeft, scoort hij 500 contacturen. Inclusief voorbereiding en coördinatie/administratie kost dat wellicht vijf à zes uur voor de docent. Het leereffect voor de student is echter meestal beperkt.

Pervers effect

Veel effectiever qua leereffect is het om de studenten een peer review-opdracht te geven. Dit kun je gemakkelijk doen via blackboard. De student maakt de opdracht; vervolgens moet zij/hij de opdracht van bijvoorbeeld drie medestudenten evalueren en van commentaar voorzien; en tot slot moet zij/hij de eigen opdracht aan de hand van het commentaar van de drie medestudenten verbeteren. De opdracht moet voldoende gemaakt worden. Als de docent dit slim organiseert met behulp van een student-assistent, hoeft dit nauwelijks meer geld te kosten dan het hoorcollege. Het leereffect voor studenten is hierbij veel groter dan het hoorcollege. Volgens de eisen van het nieuwe bestuursbeleid scoort peer review daarentegen nul (!) contacturen.
Ik geef al jaren college over prestatiemanagementsystemen en dit is een prachtig voorbeeld van wat in de literatuur een ‘pervers’ effect wordt genoemd. Ik gebruik het deze week dan ook in mijn college!

Meer studieplezier

Voor het leereffect is het beter om een college minder te geven en een extra opdracht in het curriculum op te nemen. En dat kan vrijwel budgetneutraal. Maar zolang een contactuur gedefinieerd wordt vanuit het predigitale tijdperk als college-uur, zal de eis van minimale contacturen alleen maar leiden tot meer massale hoorcolleges en dus minder leereffect. En ongetwijfeld ook lagere studentmotivatie en grotere studie-uitval en -vertraging.

Al in 1975 publiceerde Steven Kerr het beroemde artikel ‘On the folly of rewarding A, while hoping for B’ in Academy of Management Journal over precies dit fenomeen.

Ik ben ervan overtuigd dat er veel meer mogelijk is met alle ict-gebaseerde onderwijsinnovaties om het leereffect en studieplezier van studenten te vergroten zonder evenredig hogere kosten. De investeringskosten gaan wel voor de baten uit en het is niet in één jaar gerealiseerd, maar onderwijs is een investering in de toekomst.

Frédérique Six, universitair docent bestuur & organisatie, faculteit Sociale Wetenschappen

20 september 2011

http://www.studiesuccesho.nl/achtergrond/curriculum/zelfstudie-contacttijd/