Gezonde kinderen zouden zelf geen voordeel hebben van een vaccinatie tegen corona? Op dit standpunt van Károly Illy, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde en OMT-lid, en socioloog Danielle Jansen die bepleiten voorlopig af te zien van het vaccineren van gezonde vijf- tot elfjarigen, valt veel af te dingen.

Ook gezonde kinderen hebben wel degelijk baat bij inenting tegen het virus. In een recent artikel in Science wordt dat toegelicht. In de Verenigde Staten zijn tot oktober 2021 al 700 kinderen overleden ten gevolge van corona, en geen enkel kind ten gevolge van vaccinatie. Van de tienduizenden kinderen die in de VS met corona in het ziekenhuis werden opgenomen, had een op de drie geen chronische ziekte.

Uiteraard zijn de cijfers hier anders. Illy meldde ons desgevraagd dat in Nederland voor zover bekend drie kinderen met corona overleden. Dat zijn er al drie te veel!

Scholen kunnen open blijven

En het gaat niet alleen om overlijden door covid-19. Bij de besluitvorming over het vaccineren van twaalf-minners moet ook rekening worden gehouden met de ziektelast van kinderen na een corona-infectie. Complicaties zoals ontsteking van het hart of hartzakje, die incidenteel optreden bij vaccinatie, komen bij covid tien keer zo vaak voor. Verder krijgt een onbekend aantal kinderen verschijnselen van long covid: langdurige vermoeidheid, concentratieproblemen en hoofdpijn. Geen wonder als je weet dat het virus ook de hersencellen binnendringt. De conclusie is dat de risico’s van covid vele malen groter zijn dan de risico’s van vaccinatie.

De risico’s van covid zijn vele malen groter dan de risico’s van vaccinatie

Een belangrijk voordeel van vaccinatie bij kinderen is dat de scholen open kunnen blijven. Nu moeten klassen naar huis omdat er te veel kinderen besmet zijn, of omdat leerkrachten ziek zijn. Illy en Jansen noemen dit als mogelijk doel van vaccineren.

En dan is er de groepsimmuniteit. Daarvoor inenten zou volgens hen onethisch zijn. Maar ze gaan eraan voorbij dat hier wel degelijk sprake is van een voordeel voor kinderen. Om de scholen zo veel mogelijk open te houden zouden alle kinderen immuniteit moeten hebben opgebouwd tegen corona. Als dat langs natuurlijke weg tot stand moet komen zal dat lang duren.

Zoals dagblad Trouw op 18 november al schreef: ‘Vaccins kunnen dus voorkomen dat klassen naar huis worden gestuurd of scholen moeten sluiten. Dat heeft indirect een gunstige invloed op de gezondheid van kinderen, want geen onderwijs is slecht voor de mentale gesteldheid.'

Groepsgebonden voordeel

Het positieve effect van vaccinatie op het openblijven van scholen geldt niet in de eerste plaats voor het individuele kind dat wordt gevaccineerd, maar voor kinderen als groep. Dat zou, Illy en Jansen volgend, ingrijpen in het lichaam van kinderen niet rechtvaardigen. Wij denken daar anders over.

In de medische ethiek wordt groepsgebonden voordeel gezien als een goede grond voor onderzoek naar geneesmiddelen bij kinderen en wilsonbekwamen. De problemen rond covid maken duidelijk dat het inzake gezondheid niet alleen gaat om individuele rechten en belangen, maar dat solidariteit vereist is. Je laten vaccineren doe je niet alleen voor jezelf. In dat licht is het laten vaccineren van kinderen ethisch goed te verdedigen.

De Europese medicijnenautoriteit heeft twee soorten vaccins goedgekeurd voor gebruik bij kinderen vanaf vijf jaar. In elk geval moeten we ouders die dat willen, de gelegenheid geven om hun kinderen te laten vaccineren. Daarvoor moeten zij, via leraren en (huis)artsen, goede voorlichting krijgen over de voor- en nadelen. Ook de (sociale) media kunnen daarin een rol spelen. Het in twijfel trekken van het gezondheidsbelang en van de ethische rechtvaardiging van een coronavaccinatie past niet.

ILLUSTRATIE: BAS VAN DER SCHOT

Anjo Veerman is emeritus hoogleraar kindergeneeskunde aan de VU en Guy Widdershoven is emeritus hoogleraar medische filosofie en ethiek, Amsterdam UMC